بر اساس استانداردهای بین‌المللی حداکثر باید حدود 15 درصد زایمان ها در کشورها به روش سزارین انجام شود. این زایمانها شامل مواردی است که به علل پزشکی از جمله وضعیت نوزاد یا مادر، انجام زایمان به روش سزارین برای نجات جان مادر یا نوزاد ضروری است و در بقیه موارد باید زایمان به روش طبیعی انجام شود تا از عوارض سزارین که به خصوص سلامت آینده نوزاد را تهدید می‌کند، به حداقل برسد.
اما در کشور ما به دلایل مختلف طی دو دهه گذشته تمایل زنان باردار به خصوص در شهرها به روش سزارین بسیار بیشتر شده است به طوری که آمارها از انجام حدود بیش از 60 درصد زایمانها به روش سزارین در کشور حکایت می‌کند که البته این میزان در بیمارستانهای بخش خصوصی به مراتب بیشتر است.
ترس زنان از درد زایمان و انجام مشاوره زایمان با پزشکان متخصص زنان که به علل مختلفی از جمله درآمد بیشتر ناشی از انجام جراحی سزارین و مدت زمان کمتری که برای انجام زایمان به این روش صرف می‌کنند و در نتیجه در طول زمان ( مثلاً در یک روز) می‌توانند تعداد زایمانهای بیشتری انجام داده و درآمد بیشتری داشته کسب کنند، زایمان به روش سزارین را بر خلاف استانداردهای علمی طی سالهای اخیر به شدت گسترش داده است.
یکی از ضعفهایی که به گسترش روز افزون سزارین و کاهش تمایل زنان به زایمان طبیعی دامن زده است، ضعف خدمات بیمارستانی کشور در انجام زایمان طبیعی در فضایی مناسب، محترمانه و بدون درد و نیز ضعف پوشش بیمه‌ای خدمات زایمان طبیعی توسط ماماها بوده است. در این راستا وزارت بهداشت در قالب طرح تحول سلامت از اول امسال ابلاغیه‌ای برای بیمارستانهای کشور صادر کرد که مطابق آن این بیمارستانها باید تا پایان سال 10درصد از میزان سزارین خود را کاهش دهند اما بررسی دقیق این ابلاغیه موضوعی است که نیازمند نظارت دستگاههای ناظر خارج از وزارت بهداشت است.
آمارهای موجود نشان می‌دهد که سالانه حدود یک میلیون و 400 هزار زایمان در کشور رخ می‌دهد که با توجه به سیاست جمعیتی جدید کشور انتظار می‌رود این میزان با توجه به رسیدن جمعیت دهه 60 به باروری بیشتر هم بشود. اما در این میان ضعف ساختاری بلوکهای زایمان که باید محیطی آرام، تمیز و محترمانه برای خدمت رسانی به زنان و مادران کشورمان باشد و بتوانند زایمان طبیعی بدون درد را گسترش دهند، به عنوان یکی از نقاط ضعف جدی همچنان خودنمایی می‌کند.
آمار جدیدی که "محمد آقاجانی" معاون درمان وزارت بهداشت به عنوان مقام رسمی اعلام کرده، گرچه گویای همه ماجرا نیست، اما همین قدر که هست نشان می‌دهد هنوز نسبت زایمانهای طبیعی به کل زایمانهای کشور و به خصوص تعداد زایمانهای بدون درد در کشور رقم قابل توجه و قابل قبولی نیست.
به گفته وی، از اول امسال تاکنون 281 هزار زایمان طبیعی رایگان در 360 بیمارستان دولتی کشور انجام شده است که البته وی نگفته است که این تعداد از مجموع چه تعداد زایمان انجام شده در این مدت در کشور صورت گرفته است و به قول وی بابت هر زایمان 306 هزار تومان از محل اعتبارات یارانه ها پرداخت شده است.
وی البته برنامه آتی وزارت بهداشت را ترویج زایمان طبیعی، کاهش میزان سزارین، ارتقای شاخص سلامت مادر و نوزاد، بهینه سازی فضای فیزیکی اتاقهای زایمان برای حفظ حریم خصوصی مادران و افزایش رضایتمندی آنان و نیز برگزاری کلاسهای آموزشی بهداشت باروری و زایمان برای زنان عنوان می‌کند که در آینده اجرا خواهد شد.
وی تعداد کل موارد زایمانهای بدون درد در بخش دولتی را از اول امسال تاکنون 5600 مورد اعلام می‌کند که به نظر می‌رسد این تعداد اندک، زمینه لازم را برای ترغیب زنان به انجام زایمان طبیعی در بخش دولتی فراهم نمیکند و هنوز راه طولانی برای رسیدن به استانداردهای لازم و بهبود خدمات زایمان در کشور در پیش داریم؛ بهخصوص اینکه این امکانات قطعا در مناطق محروم و دور افتاده به مراتب کمتر است و توازنی در توزیع این امکانات وجود ندارد. امری که معاون درمان وزیر بهداشت هم بر آن صحه گذاشته است.
منبع: جام نیوز
