این روزها مدام از ارزهای دیجیتال صحبت می‌شود و با شهرتی که دنیای کریپتوکارنسی پیدا کرده است اکثر افراد جامعه در جست‌وجوی چیستی این بازار هستند. ارز دیجیتال شکل خاصی از پول دیجیتال است که بر پایه علم رمزنگاری ایجاد شده است. ارزهای دیجیتال برای بهره‌مند شدن از ویژگی‌هایی مانند غیرمتمرکز بودن، شفافیت و تغییرناپذیر بودن از بلاک‌چین استفاده می‌کنند.
فرقی نمی‌کند که یک تازه‌کار در ارزهای دیجیتال باشیم و یا یک تریدر حرفه‌ای، با دانستن مفاهیم پایه و کاربردی ارز دیجیتال می‌توانیم با دید بازتری معاملات خود را انجام دهیم. در این مقاله به تعریف ارز دیجیتال، کاربردهای آن و جزئیات فنی ارز دیجیتال می‌پردازیم.
ارز دیجیتال چیست؟
ارز دیجیتال (Cryptocurrency) که در زبان فارسی به آن رمزارز نیز گفته می‌شود در واقع یک پول دیجیتالی است که وجود فیزیکی ندارد. رمزارزها انواع مختلفی دارند که هرکدام کاربرد خاص خود را دارند. ارز دیجیتال به‌صورت غیرمتمرکز و در بستر بلاک‌چین قرار دارد. ارزهای دیجیتال با استفاده از پروتکل‌های رمزنگاری شده بسیار قوی و پیچیده‌ای طراحی شده‌اند.
هدف اصلی ایجاد رمزارزها افزایش امنیت و جلوگیری از تقلب کلاهبرداری ارزی است. با استفاده از رمزارزها مبادلات آسان‌تر می‌شوند و تمامی واسطه‌های بین خریداران و فروشندگان حذف می‌شوند. بیش از 17 هزار رمزارز تا کنون معرفی شده‌اند که بین همه آنها خرید و فروش بیت کوین در ایران محبوبیت بیشتری دارد. در ادامه به تعریف برخی از اصطلاحات پایه و اولیه رمزارزها می‌پردازیم.
- بلاک‌چین: بلاک‌چین یک سیستم ثبت اطلاعات و گزارش است. تفاوت اصلی این فناوری با سیستم‌های دیگر این است که اطلاعات ذخیره شده روی بلاک‌چین میان همه اعضا یک شبکه به اشتراک گذاشته می‌شود. با استفاده از رمزنگاری و توزیع داده‌ای که در این فناوری به‌کاررفته است امکان هک، دست‌کاری، و حذف اطلاعات ثبت شده وجود ندارد.
- غیرمتمرکز: به معنی خریدوفروش به‌صورت مستقیم و بدون واسطه است. انتقال دیگر ارزها و پول‌ها تحت‌نظر سازمان خاصی انجام می‌شود و نیاز به واسطه‌هایی مانند بانک و یا کارت اعتباری دارند. اما مبادله ارزهای دیجیتال نیاز به‌واسطه ندارد و خریدار و فروشنده به‌صورت مستقیم ارز موردنظر را جابه‌جا می‌کنند.
- کیف پول ارز دیجیتال: کیف پول ارز دیجیتال (wallet) درست مانند کیف پول شخصی ما در دنیا واقعی است. یک نرم‌افزاری است که مانند یک پایگاه‌داده عمل می‌کند و شامل تمامی کد رمزارزهای شخصی و عمومی کاربران است. کیف پول بلاک‌چین‌های مختلف را به یکدیگر مرتبط می‌سازد و با آنها در ارتباط است تا کاربران بتوانند معاملات خود را انجام دهند. ما می‌توانیم تمامی ارزهای خود را درون کیف قرار دهیم و زمانی که قصد فروش آن را داریم به صرافی ارز دیجیتال منتقل کنیم.
چرا ارزهای دیجیتال به وجود آمدند؟
ایده شکل‌گیری و به وجودآمدن ارزهای دیجیتال از دو مشکل بزرگ اعتماد به شخص ثالث و دوبار خرج کردن به وجود آمده است. وقتی ما از بانک‌ها برای انتقال پول استفاده می‌کنیم یعنی به بانک اعتماد داریم. مشکل دوبار خرج کردن در سیستم‌های مالی تا حدودی توسط سرورهای بانک مرکزی با بررسی موجودی‌ها حل شده است و توانستند جلوی افراد را از خرج کردن دوباره پول بگیرند.
این راهکار به‌صورت غیرمتمرکز در بیت‌کوین ارائه شده است و افراد با بررسی تاریخچه تراکنش‌ها می‌توانند از تقلب سایرین جلوگیری کنند. بیت‌کوین مسئله اعتماد را هم حل کرده است و برای انتقال پول نیازی نیست به شخص ثالث مانند بانک، سازمان و یا شخصی اعتماد کنیم.
در گذر زمان ارزهای دیجیتالی جدیدی برای حل دغدغه‌های متفاوتی به وجود آمدند. به‌عنوان نمونه اتریوم بستری برای برنامه‌های مختلف و اجرای قرارداد هوشمند است و ریپل یک نگاه خوش‌بینانه نسبت به بانک‌ها دارد و بر روی تجدید ساختار ارتباطات بین‌بانکی و ارائه سیستم پرداختی پرسرعت و کم‌هزینه متمرکز شده است.
کاربرد ارزهای دیجیتال
برخی از ارزهای دیجیتال با هدف انتقال دارایی و سرمایه‌گذاری به بازار وارد شده‌اند اما برخی از این رمزارزها ویژگی‌هایی دارند که می‌توانند زندگی روزمره ما را راحت‌تر کنند.
- انتقال پول با کارمزد کم
- خرید اینترنتی با استفاده از ارزهای دیجیتال
- انجام معامله با ارز دیجیتال در سطح بین‌المللی
- سرمایه‌گذاری با ارزهای دیجیتال
- دورزدن تحریم‌ها با استفاده از رمزارزها
- حفظ و انتقال ارزش سرمایه
- حفظ حریم خصوصی
- واردکردن دارایی‌های فیزیکی به دنیای دیجیتال
- اثبات مالکیت معنوی
- گیم و بازی‌سازی
به طور مثال، کاربرد بیت‌کوین ذخیره ارزش و بی‌نیاز کردن کاربران از بانک و اتریوم برای ساخت شبکه‌ای غیرمتمرکز و پشتیبانی از قراردادهای هوشمند است.
انواع ارز دیجیتال
به ارزهای دیجیتال به جز بیت‌کوین، آلت کوین گفته می‌شود. به‌طورکلی ارزهای دیجیتال به دودسته کلی کوین‌ها و توکن‌ها تقسیم‌بندی می‌شوند. آلت‌کوین‌ها هرکدام بلاک‌چین مخصوص خود را دارند. برخی از کوین‌ها از کدهای اولیه بیت‌کوین ساخته شده‌اند و یا به اصطلاح فورکی از بیت‌کوین هستند. این ارزها با اصلاح برخی از متغیرها مانند تعداد سکه‌ها، الگوریتم استخراج و زمان ایجاد بلاک از بیت‌کوین به وجود آمده‌اند. برخی از کوین‌ها مانند اتریوم و ریپل شبکه خود را بدون استفاده از کدهای بیت‌کوین ساخته‌اند و اغلب برای کاربردهای بیشتر به جز پول دیجیتال ایجاد شده‌اند.
توکن‌ها دسته دیگری از ارزهای دیجیتالی هستند که بلاک‌چین اختصاصی ندارند و بر بستر یک پلتفرم مانند اتریوم و یا ویوز ساخته شده‌اند. توکن‌ها برای اجرای تراکنش‌های خود از قدرت بلاک‌چین‌های اصلی کمک می‌گیرند. این ارزها کاربردهای مخصوص خودشان را دارند و به دودسته توکن اوراق بهادار و توکن‌های کاربردی تقسیم می‌شوند.
پیش بینی آینده بازار ارزهای دیجیتال
در صفحه فروش ارز دیجیتال تبدیل آمده‌است:
«ارزهای دیجیتال که در سال ۲۰۱۰ با بیت‌کوین هویت پیدا کرده و تحولی در حوزه مالی ایجاد کردند، تا به امروز با گسترش کاربرد‌هایشان در حال رشد فزاینده بوده و هستند. ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال از تنها ۵ میلیارد در سال ۲۰۱۴، به ۳٬۰۰۰ میلیارد در سال ۲۰۲۱ رسیده که معادل حدود ۶۰٬۰۰۰ درصد رشد است. در این میان ارزها خود به حوزه‌های مختلف از جمله NFT، متاورس، مالی، انتقال فایل، هوش مصنوعی و غیره تقسیم می‌شوند و هر حوزه بر حسب کاربری‌هایش در زمان‌هایی بیشتر از سایر حوزه‌ها رشد می‌کند».
ارزهای دیجیتال را از کجا بخریم؟
ارزهای دیجیتال را می‌توانیم از صرافی‌های آنلاین خریداری کنیم. صرافی‌ها پلتفرم‌هایی در قالب یک سایت و یا اپلیکیشن هستند که امکان مبادله ارزهای دیجیتال را با یکدیگر فراهم می‌کنند. نوع فعالیت صرافی‌ها با یکدیگر یکسان نیست و نحوه فعالیت و خدمات آنها با هم متفاوت است. نوعی از صرافی‌ها هستند که خریدار و فروشنده را با هم مچ می‌کنند و از انجام معامله درصدی را به‌عنوان کارمزد می‌گیرند.
اولین قدم ما برای ورود به دنیای ارزهای دیجیتال ثبت‌نام در یک صرافی ایرانی است. ما به‌عنوان یک ایرانی باید سرمایه خود را به یک ارز دیجیتال در صرافی ایرانی تبدیل کنیم. ما می‌توانیم معاملات خود را در بهترین صرافی ارز دیجیتال ایرانی انجام دهیم و هم می‌توانیم دارایی خود را به یک صرافی خارجی منتقل کنیم.
ارزهای دیجیتال در یک پاراگراف
بررسی ارزهای دیجیتال و کاربردهای آن تنها در یک مقاله جای نمی‌گیرد. ما به طور خیلی خلاصه به معرفی برخی از مسائل مربوط به دنیای ارزهای دیجیتال پرداختیم. ارزهای دیجیتال انتقال دارایی را بدون نیاز به یک واسطه امکان‌پذیر می‌کنند و این امکان را به ما می‌دهند که دارای خود را در هر ساعت از شبانه‌روز با سرعتی بالا منتقل کنیم. استفاده از رمزارزها ایمن است زیرا همه تراکنش‌ها توسط فناوری به نام بلاک‌چین بررسی می‌شود. ارزهای دیجیتال هنوز در ابتدای راه خود هستند و آینده درخشانی در انتظار آنها است.
