شاید پر بیراه نباشد اگر تاریخ بشر را به قبل و بعد از اکتشاف شکلات، این ماده خوشمزه، انرژی‌زا و محبوب؛ تقسیم کنیم. کشف این ماده غذایی مقوی انقلابی در عادات غذایی بشر بود و به‌قدری از اهمیت زیادی برخوردار است که در کشورهای مختلف، روزی اختصاصی را برای این ماده نامگذاری کرده‌اند.
فرایند تولید شکلات به شکل امروزه آن در قرن ۱۹ میلادی توسط تکنولوژی‌های مدرن شروع شد. انسان با ترکیب پودر جادویی کاکائو با موادی دیگر مانند شیر، میوه، شکر ، هسته‌های میوه و غیره توانست به ترکیبی دست یابد که امروز با تنوع زیادی در دسترس همه ما در دنیا قرار می‌گیرد.
شکلات انواع مختلف دارد تا سلیقه‌ها و ذائقه‌های مختلف را پوشش دهد. شاید هم یکی از دلایل محبوبیت آن در بین همه مردم جهان همین باشد که می‌تواند خود را با سلایق مختلف وفق دهد. شکلات سفید، شیری، تخته‌ای، ترکیبی، شکلات با انواع و اقسام مغزها و میوه و طعم‌ها، هرکدام طرفداران خود را دارند. اما شکلات تلخ به ویژه در سال‌های اخیر توانسته هواداران خودش را بیشتر کند و این به دلیل فواید و مزایای بیشتر این نوع شکلات است.
شکلات تلخ
این نوع شکلات یکی از پرطرفدارترین انواع شکلات در جهان است. تحقیقات نشان می‌دهد که شکلات تلخ سرشار از مواد مغذی‌ست و به دلیل اینکه قند کم‌تری دارد، گزینه سالم‌تری از بقیه انواع شکلات است. شکلات تلخ با درصد بالای کاکائو یعنی معمولاً حداقل ۷۰ درصد تهیه می‌شود و حاوی شکر کمی است. چربی گرفته شده از شکلات یا روغن‌های گیاهی در تهیه شکلات تلخ و در برخی موارد هم از وانیل به عنوان عِطر و طعم طبیعی استفاده می‌شود. این نوع شکلات فواید زیادی برای سلامتی دارد، منبع خوبی از فلاونوئیدها و ترکیبات آنتی‌اکسیدان است که نقش زیادی در کاهش فشار خون و کلسترل دارند.
ترکیبات شکلات تلخ از آن یک گزینه عالی برای انواع رژیم‌های غذایی ساخته است.
شکلات تلخ گزینه‌ای برای کاهش وزن
این باور که شکلات باعث افزایش وزن می‌شود، باوری دقیق نیست. برخی مطالعات نشان می‌دهند که شکلات به ویژه شکلات تلخ به کاهش اشتها و کنترل وزن کمک می‌کند. محققان به این نتیجه رسیده‌اند که مصرف شکلات تلخ به دلیل وجود چربی و پروتئین، باعث افزایش احساس سیری می‌شود و فرد از مصرف تنقلات مضر صرف‌نظر می‌کند. شکلات به‌خصوص شکلات تلخ یا شکلات‌هایی که میزان کاکائوی آن‌ها بیشتر است،حاوی مقداری مواد مغذی از جمله فیبر، آهن، مس و منیزیم است که بر تعادل تغذیه و کنترل احساس گرسنگی تأثیر دارد. به همین دلیل است که امروزه مصرف مقدایری از شکلات تلخ در برخی رژیم‌ها توصیه می‌شود. هر صد گرم شکلات تلخ با مقدار ۷۰ تا ۸۵ درصد کاکائو به طور متوسط دارای ۶۰۵ کالری انرژی، ۸۷/۷ گرم پروتئین، ۰۶/۴۶ گرم چربی است.
این روزها توصیه به مصرف شکلات تلخ در بسیاری از رژیم‌های غذایی و توسط متخصصین تغذیه دیده می‌شود.
- نخستین دلیل این توصیه را می‌توان کمک به کاهش اشتها دانست. طبق مطالعات انجام شده، شکلات تلخ به دلیل وجود کاکائو و ترکیبات فیبر، احساس سیری را افزایش می‌دهد و کمک می‌کند تا اشتها کم شود. بنابراین باعث کاهش مصرف کالری و کربوهیدرات در طول روز می‌شود. طبق تحقیقات انجام‌شده، این نوع بر شکلات به بهبود احساس انسولین در بدن تأثیر دارد و از ذخیره چربی در بدن هم جلوگیری می‌کند و از طرف دیگر، هم بوییدن و هم خوردن شکلات تلخ سطح هورمون گرسنگی را کم می‌کند.
- دومین دلیل، افزایش متابولیسم در بدن است. این نوع از شکلات سرشار از اسیدهای چرب غیراشباع است که در بیشتر شدن متابلیسم تأثیر دارد. ترکیبات شکلات تلخ به ویژه مواد فنولی مانند فلاوانول به افزایش متابولیسم بدن کمک می‌کند و این افزایش بر سوزاندن کالری و چربی‌های بدن تأثیر بسیار زیادی دارد. از سوی دیگر شکلات تلخ به افراد مبتلا به دیابت کمک می‌کند تا سطح قند خون خود را کنترل کنند.
- سومین دلیل به کاهش استرس تلعق می‌گیرد. مصرف شکلات تلخ به دلیل وجود تریپتوفان و سروتونین باعث کاهش استرس و افزایش احساس خرسندی می‌شود و از آنجایی که استرس می‌تواند به افزایش وزن منجر شود، مدیریت استرس با استفاده از مصرف شکلات تلخ گزینه‌ای عالی برای افرادی است که می‌خواهند وزن کم کنند.
- افزایش انرژی دلیل چهارم برای افرادی‌ست که تصمیم به کاهش وزن دارند. کاکائو حاوی مقداری کافئین است که می‌تواند انرژی بدن را بیشتر کند. انرژی تامین‌شده از شکلات تلخ می‌تواند به فعالیت‌های ورزشی و سوزاندن کالری بیشتر کمک کند.
- در نهایت تأثیر شکلات تلخ بر بهبود عملکرد مغز، پنجمین دلیلی‌ست که پژوهشگران به آن می‌پردازند. کاکائو تمرکز و بهبود عملکرد مغز را تسهیل می‌کند و باعث می‌شود فرد در مدت ورزش و فعالیت‌های بدنی تمرکز بهتری داشته باشند و با انگیزه بیشتر به فعالیت بپردازند.
شکلات و ورزشکاران
این ماده غذایی پر استفاده و پرفایده برای ورزشکاران هم شگفتی‌هایی دارد. ورزشکاران و بدنسازان با مصرف شکلات به ویژه از نوع تلخ آن سطح گلوکز خون‌شان بالا رفته و سرعت بازسازی ماهیچه‌ها و عضله‌سازی افزایش پیدا می‌کند.
شکلات حاوی قندهایی است که سریع جذب می‌شوند و می‌توانند به سرعت انرژی لازم را تأمین کند. بنابراین مصرف شکلات قبل و حتی حین ورزش مفید است. همچنین کاهش خستگی عضلانی و افزایش تمرکز و ازبین بردن سریع اشتها از دیگر دلایل استفاده ورزشکاران از شکلات است.
مزایای دیگر شکلات تلخ
یکی از مهم‌ترین عملکردهای این نوع شکلات، حفاظت از بدن در مقابل رادیکال‌های آزاد بیماری‌زا است. شکلات تلخ حاوی مقادیر زیادی آنتی‌اکسیدان است که می‌تواند این رادیکال‌ها را خنثی کند. از طرف دیگر مطالعات نشان داده که مصرف آنتی‌اکسیدان‌های موجود در شکلات تلخ می‌تواند خطر ابتلا به سرطان به ویژه سرطان روده بزرگ را کاهش دهد. تأثیر بر سلامت قلب از دیگر مزایای این شکلات است و همچنین به بهبود سطح کلسترول هم کمک زیادی می‌کند.
محافظت از پوست و مو، تنظیم فشار خون، تقویت سیستم ایمنی بدن، افزایش آهن در بدن، ممانعت از افسردگی، کمک به کاهش وزن هم از دیگر مزایای این نوع از شکلات محبوب است.
شرکت‌های کمی در ایران شکلات تلخ واقعی را تولید می‌کنند از جمله شکلات فرمند که از ۶۰ درصد تا 83 درصد شکلات تلخ تولید می‌کند و این روزها به یکی از شکلات‌های پرطرفدار در این زمینه تبدیل شده است.
شکلات و کاکائو از روزگار بسیار قدیم بوده و هر روز جلوه‌های تازه بیشتری از آن پیدا می‌شود. دنیای مدرن را دیگر بدون این ماده غذایی انرژی‌زا و خوشمزه نمی‌توان تصور کرد. شکلات برای هر سن و هر فرهنگی و هر مناسبتی جذابیت دارد اما باید دقت کنید که چه شکلاتی به چه میزان برای شما مناسب است. شرکت‌های متعددی در این سال‌ها در ایران توانسته‌اند در صنعت شکلات‌سازی پیشرفت‌ها و نوآوری‌های زیادی چه از لحاظ طعم و تنوع و چه از لحاظ بسته‌بندی، داشته باشند.
بنابراین همیشه سعی کنید مصرف شکلات به ویژه نوع تلخ و دارای کاکائوی بیشتر را در رژیم غذایی خود داشته باشید و حواستان به این خوشمزه پرفایده باشد.
در دنیای متنوع شکلات و میان گزینه‌های متعددی که در هر شکلات دوستی را به دست می‌آورد، شکلات فرمند یکی از باکیفیت‌ترین و بهترین شکلات‌های بازار را در تنوع بالایی ارائه می‌کند.
