خانواده مثل یک کیک است!

این هفته پیشنهاد کتاب خوانی‌مان برای کودکان است که می‌تواند نکات مفیدی را برای زندگی در خانواده به آنها یاد دهد.

کتاب خانواده مثل یک کیک است

بر اساس کتابی از : شونا اینس
تصویرگر : ایریس آگوچ
مترجم : افسانه شعبان نژاد
انتشارات لوپه تو، 1395
قیمت نسخه کاغذی : 10000 تومان
مخاطب : کودکان 4 تا 8 ساله

یکی از بهترین راه‌های سرگرم کردن کودکان که در عین حال به تعمیق و تقویت رابطه با آنها می‌انجامد؛ حرف زدن درباره مفاهیم کمی انتزاعی است که کودک آن را تجربه کرده است. با چنین گفتگوهایی هم ذهن کودک را به تلاش و تکاپو می‌اندازید که به پدیده ها بیشتر و بهتر توجه کند؛ هم شباهت بین موقعیت‌ها را بهتر درک کند و هم قوای ذهنی و کلامی او را به چالش و رشد وا می‌‌دارید. کتاب‌هایی از این دست، ایده شروع گفتگو را به ما می‌دهند.
طبعا خانواده اولین و مهمترین شکل و بستر ارتباطی است که کودک می‌شناسد و کشف می‌کند. او تا سالها و گاه تا پایان عمر، تمام تجربیات عاطفی و ارتباطی خود را با توجه به آنچه در این تجربه اول و همیشگی یاد گرفته و درونی کرده است شکل می‌دهد و تحلیل می‌کند. اینکه ساختار و دینامیک ارتباطی بین اعضای خانواده مبتنی بر کنترل یا دستور است؛ یا حمایت و محبت افراطی آن را شکل می‌دهد؛ یا وظایف افراد بر اساس توان و جایگاهشان است؛ آثار بسیار متفاوتی بر روند شکل گیری شخصیت کودک می‌گذارد. در این کتاب، تمام این مباحث پیچیده با تشبیه زیبای خانواده به کیک توضیح داده شده است.
همچنین به اشکال مختلف خانواده بر حسب اعضا و افرادی که عضو آن هستند نیز پرداخته می شود. مثلا خانواده هایی که از پیوند مجدد دو خانواده دیگر پدید می آیند. با وجود همه تفاوت‌ها، خانواده جایگاهی برای کسب عشق و احترام همیشگی توصیف می‌شود. این تصویر و انتظاری است که به کودک می‌دهیم و تلاش می‌کنیم چنان فضایی را برای او فراهم کنیم.
کودک می‌فهمد در هر شرایط و هر زمانی برای دریافت حمایت و محبت می‌تواند به آغوش خانواده پناه ببرد. ثبت چنین کلمات و خاطراتی در ذهن کودک باعث افزایش امنیت روانی و آرامش در او می‌شود و تنها و تنها در چنین فضایی است که انسان سالم، آگاه به توانمندی‌ها و محدودیت‌هایش و متعهد به وظایف و مسئولیت ها پرورش می‌یابد.

کتاب یولانته در جستجوی کریسولا

نویسنده و تصویرگر : سباستین لس
مترجمان : حسام سبحانی طهرانی، ماندانا نارنجیها
انتشارات مبتکران، 1393
قیمت نسخه کاغذی : 7500تومان
مخاطب : کودکان 4 تا 8 ساله

فقدان، دوری، مرگ و جدایی پدیده های ثابت و تکراری زندگی هستند و نمی توان و نباید کودک را از تجربه و درک آن دور کرد. بسیاری از والدین اعتقاد دارند برای پرورش کودک سالم و شاد لازم است او را از رویدادها و احساسات منفی و غمبار دور نگه داشت. این توجه تا زمانی مفید و لازم است که کودک صحنه های دلخراش یا ترسناک نبیند. ولی دیدن اندوه آدمها و درک غم و دیدن موقعیت هایی که زندگی با خنده و شوخی نمی گذرد؛ برای رشد عاطفی کودک بسیار لازم و حیاتی است. غم و اندوه نیز از عواطف و احساسات اصلی ما هستند و کودک حق دارد بداند و ببیند در چنین حالتی افراد چه حس و حالی دارند و بقیه برای همدلی و همدردی با آنها چه می‌کنند.
کتاب حاضر شرح دوستی طولانی یک غاز و یک لاک پشت است. یولانته و کریسولا اوقات بسیار خوبی با هم می‌گذرانند و بهترین دوستان هم هستند. آنها هر روز با هم کتاب می‌خوانند؛ از ترسهایشان می‌گویند؛ با هم خیالپردازی می‌کنند و با وقت گذرانی با یکدیگر از روزهای خود لذت می‌برند. تا اینکه طوفان تمام مزرعه کاهو و کریسولا را که 127 سال بود آنجا زندگی می‌کرد را از بین می‌برد. یولانته نمی‌تواند بپذیرد که دوستش برای همیشه رفته و تصور زندگی بدون او برایش بسیار هولناک است. بنابراین با عصبانیت بسیار از سایر غازها که مدام می‌گویند کریسولا دیگر برای همیشه رفته است؛ به دنبال او می رود.
کتاب با جملاتی کوتاه و تصاویری تاثیرگذار، بدون حواشی و جزییات زیاد تصویری یا توضیحات طولانی، داستان جستجوی یولانته را بازگو می‌کند. تا زمانی که یولانته از خشم به پذیرش می‌رسد و یاد دوست عزیزش را در قلبش روشن نگه می‌دارد.
اگر در خانواده خود دچار فقدان یکی از عزیزان شده‌اید؛ با کودک خود درباره احساس غم و اندوه خود حرف بزنید. اجازه بدهید او سوالهای خود را بپرسد. بفهمد که موقع غمگین بودن می‌تواند با دیگرانی که دوستش دارند حرف بزند؛ و یا خودش به کسی که غمگین است همدلی و محبت خود را نشان بدهد. نشان دادن محبت و همدردی با دیگران از عالی ترین موقعیت های عبور از خودشیفتگی و توجه به دیگران است. چیزی که کودک را برای زندگی اجتماعی آماده می‌کند و ضامن روابط آینده او می‌شود.
با این حال لازم است ترس کودک از فقدان احتمالی پدر و مادرش را نیز در نظر بگیرید و اجازه دهید کودک بی‌ترس و خودسانسوری از این افکارش بگوید. به کودک اطمینان بدهید که تا زمانی که او خودش بزرگ شود در کنارش هستید. او را از سلامت خود مطمئن کنید. با انجام این روند، نه تنها از غم خود می‌کاهید و جان زندگی را در خود می‌دمید؛ بلکه گام بزرگی در پرورش هوش هیجانی و توان شناخت و مدیریت عواطف کودک خود برداشته‌اید. چیزی که نگران کننده است نه مواجهه کودک با اندوه والدین، که ندانستن و درک نکردن موقعیت غم و اندوه است. پس همواره غم کودک را به رسمیت بشناسید؛ به او اجازه غمگین شدن بدهید و بعد امکان تجربه عمیق و شیرین تسلا یافتن و رها شدن از اندوه را برایش فراهم کنید .
این تجربه لازم نیست حتما منتظر بروز یک اتفاق بزرگ غمبار باشید. در طول روز و زندگی روزمره نیز کودک بارها و بارها با ناکامی و غم روبرو می‌شود و آنرا با گریه و خشم و قهر کردن نشان می‌دهد. وقتی اسباب بازی محبوبش خراب یا گم می شود؛ یا بعد از مهمانی باید به خانه خودشان برگردند؛ یا دوست عزیزی که مهاجرت می‌کند. در تمام این موقعیتها لازم و بایسته است که اندوه و ناامیدی کودک را تایید کنید و به او اجازه دهید احساسات منفی خود را نشان دهد. سپس مهمترین کار ما به عنوان والدن این است که نام و ویژگی‌های این احساسات را به کودک بیاموزیم. او باید بفهمد الان خشمگین است یا ناامید. این احساس چه ویژگی های جسمی و احساسی دارد. موقعی که دچار این احساس شد بهتر است چه کند. در همه این مراحل محبت و همدلی خود را نشان دهید. با تکرار این روند هم بروز غم و اندوه و عصبانیت را در کودک خود مدیریت می‌کنید و هم او را با احساسات خود آشنا می‌کنید.