کودکان خردسال، بازه سنی 1 تا 5 سال دوره‌ای از رشد فراگیر و حیاتی را تجربه می‌کنند که ناشی از رفتارهای آنان در این سن می‌باشد. آنها از لحظه تولد تا ورود به مدرسه، مهارتهای حرکتی، زبانی، و اجتماعی خود را افزایش می‌دهند.
رفتارهای کودکان خردسال‌تان را بشناسید.
از جمله رفتارهای کودکان خردسال؛ بازیهای حرکتی، بیان احساسات، کنجکاوی بالا، و تلاش برای برقراری ارتباط با اطرافیان است. در این دوره از مرحله رشد کودک بازیگوشی و یادگیری فعال از طریق تجربه به وجود می‌آید. با مراحل رشد کودک بیشتر آشنا شوید.
رفتارهای فیزیکی
رفتارهای فیزیکی کودکان، شامل حرکات و فعالیت‌هایی است که در بهبود حرکات مهارتی و جسمانی آنها نقش دارد. در این دوره، کودکان تغییرات زیادی در حرکات بدنی، انعطاف‌پذیری، بازی‌ها و تعاملات فیزیکی خود تجربه می‌کنند که برای پیشرفت حرکات مهارتی ضروری است.
حرکات بدنی
کودکان در این دوره به فعالیت‌های حرکتی چندسویه می‌پردازند و مهارتهای حرکتی اولیه را یاد می‌گیرند. ازجمله این حرکات می‌توان به راه رفتن، پریدن، و حرکات پایه‌ای مانند خم شدن و چرخش اشاره نمود.
بازیهای حرکتی
کودکان خردسال از طریق بازیهای حرکتی مختلفی مثل پرتاب و گرفتن توپ، پیچیده‌ترین مهارتهای حرکتی را تجربه می‌کنند. این بازی‌ها به تقویت عضلات، تعادل، و هماهنگی حرکتی بین اندام‌های دست و چشم کمک می‌کنند.
غذاخوری و تغذیه
در این سن کودکان خردسال به تدریج مهارتهای غذاخوردن را یاد می‌گیرند. استقلال در استفاده از قاشق و چنگال، نوشیدن از لیوان، و تجربه طعم‌های جدید از جمله این مهارت‌هاست.
خواب و استراحت
الگوهای خواب در این دوره نقش مهمی ایفا می‌کند. توانمندی کودکان در استراحت و ایجاد روتین خواب منظم می‌تواند تأثیر قابل توجهی در سلامت جسمی و روانی و همچنین احساس راحتی آنها داشته باشد.
تعاملات فیزیکی
کودکان خردسال در تعامل با محیط و دیگران از حرکات فیزیکی استفاده می‌کنند. از جمله می‌توان به اعلام خوشحالی با لبخند، در آغوش گرفتن و بازیهای اجتماعی که حرکات بدنی را شامل می‌شوند اشاره کرد.
تجربیات فیزیکی در این زمان، نقش بسیار مهمی در رشد کلی کودکان ایفا می‌کند و اساسی برای مهارتهای حرکتی پیشرفته‌تر در آینده است.
رفتارهای اجتماعی و تعاملی
رفتارهای کودکان خردسال در بازه سنی 1 تا 5 سال شامل: رفتارهای اجتماعی و تعاملی کودکان می‌باشد. در این مرحله از زندگی، مهارتهای اجتماعی و تعاملی ابتدایی مانند تعامل با همسالان و بزرگترها را یاد می‌گیرند.
تعامل با همسالان
در این دوره، کودکان شروع به تعامل با همسالان خود نموده که شامل بازیهای گروهی، به اشتراک‌گذاری اسباب‌بازی، و یادگیری قوانین ساده اجتماعی می‌باشد.
تعامل با بزرگترها
کودکان در این سن شروع به فهمیدن نقش والدین، مربیان، و دیگر افراد بزرگتر در زندگی خود می‌کنند. این تعاملات به کودکان کمک می‌کند تا از نظر اجتماعی رشد کنند و ارتباطات اجتماعی مثبت و موثری را تجربه نمایند.
شناخت احساسات
کودکان در این دوران نه تنها شروع به تجربه احساسات مختلف می‌کنند بلکه یاد می‌گیرند چگونه احساسات خود و دیگران را درک کنند و بیان نمایند. توانایی شناخت احساسات، اساسی برای ارتباطات اجتماعی سالم می‌باشد.
اشتراک‌گذاری و همکاری
کودکان خردسالان شروع به یادگیری مفهوم اشتراک‌گذاری و همکاری می‌نمایند. اهمیت این یادگیری در بازیهای گروهی و تعاملات اجتماعی مختلف مشخص می‌گردد تا بتوانند با دیگران همکاری نمایند و چگونگی به اشتراک گذاری وسایل یا اسباب‌بازی‌ها را تجربه کنند.
این تجربیات اساسی برای ساختارهای اجتماعی بلندمدت کودکان می‌باشند و به آنها کمک می‌کند که در جوامع بزرگتر به عنوان اعضای موثر و مسئول مشارکت کنند.
رفتارهای هویتی و شخصیتی
از جمله رفتارهای کودکان خردسال، تجربه‌های مهمی در زمینه رفتارهای هویتی و شخصیتی است. این مرحله مهم برای شکل‌گیری هویت و اندازه‌گیری شخصیت کودکان خردسال می‌باشد که به خودشناسی، احساسات و خودکنترلی می‌انجامد.
خودشناسی
کودکان در حال آغاز خودشناسی هستند و به تدریج ادراکی از خودشان برای تشخیص دیگران پیدا می‌کنند که شامل فهم از جنسیت، نقش‌ها و توانمندی‌های شخصیتی آنها می‌باشد.
احساسات و عواطف
در این دوره، کودکان با تجربه احساسات مختلف آشنا می‌شوند، می‌آموزند چگونه احساسات خود مانند: خوشحالی، ناراحتی، و ترس را بیان کنند. این مهارت برای ارتباطات اجتماعی و همچنین مدیریت هیجانی موثر می‌باشد. با سبک‌های فرزندپروری، فرزندی سالم و موفق آشنا شوید.
خودکنترل و تنظیم رفتار
کودکان خردسال در حال یادگیری هستند که چگونه عواطف خود را مدیریت و کنترل نمایند تا بتوانند رفتارهای مناسب را انتخاب کنند. این گونه توانایی‌ها برای ایجاد ارتباطات مثبت و حل مشکلات اجتماعی کودکان بسیار کارآمد می‌باشد.
پیشرفت در مهارتهای اجتماعی
کودکان در این دوره شروع به پیشرفت در مهارتهای اجتماعی می‌کنند، از جمله این پیشرفت‌ها می‌توان به همکاری با همسالان، به اشتراک گذاری و پذیرش قوانین اجتماعی اشاره نمود.
مقابله با تغییرات
زندگی خردسالان پر از تغییرات است، از جمله این تغییرات رفتن به مهدکودک، جداشدن از والدین، و تجربه رویدادهای جدید است. این تجربیات کمک می‌کند تا آنها مهارتهای مقابله و سازگاری با تغییرات را درک نمایند. همچنین تجربیات هویتی و شخصیتی در دوران خردسالی اساسی برای رشد شخصیت آینده‌ی کودکان بوده و بر ارتباطات اجتماعی و مهارتهای زندگی‌شان تأثیرگذار است.
رفتارهای زبانی و ادراکی
رفتارهای زبانی و ادراکی در کودکان خردسال (1 تا 5 سال)، با توجه به افزایش سن در حال پیشرفت می‌باشد لذا این مرحله، اساسی برای ایجاد پایه‌های زبانی و تفکری آینده‌ی آنها لازم و ضروری می‌باشد.
پیشرفت مهارتهای زبانی
کودکان خردسال در این دوره، مهارتهای زبانی خود را بهبود می‌بخشند. این مهارت‌ها شامل افزایش دایره واژگان، توانایی ساخت جملات ساده و شروع به استفاده از اصطلاحات پیچیده‌تر است.
ارتباطات زبانی
در این دوره، کودکان خردسال شروع به استفاده از زبان برای ارتباط با دیگران می‌نمایند که شامل بیان احساسات، انتقال نیازها و تبادل اطلاعات با همسالان و بزرگترها می‌باشد.
توانایی گوش دادن
در این مرحله توانایی گوش دادن به دیگران و درک مفاهیم ساده بهبود می‌یابد. این توانایی، راهبردی برای ارتباطات اجتماعی و یادگیری کودکان می‌باشد.
رشد مهارتهای ادراکی
کودکان خردسال، در حال پیشرفت مهارتهای ادراکی مانند توجه، حافظه، و حل مسائل هستند. این مهارت‌ها برای یادگیری از تجربیات و مواجهه با چالش‌های روزمره زندگی ضروری است.
بازیهای تفکری
بازی‌ها و فعالیت‌های تفکری به کودکان کمک می‌کند تا مهارتهای تفکری مثل دسته‌بندی، تفکر محیطی، و حل مسئله را تقویت کنند. این تجربیات زبانی و ادراکی در دوران خردسالی، اساسی برای پیشرفت تحصیلی و ارتباطات اجتماعی آینده‌ی کودکان می‌باشد.
عادت‌های عصبی و تسکین دهنده در کودکان خردسال
در دوران خردسالی، کودکان ممکن است به عادت‌های عصبی و تسکین دهنده نظیر: جویدن ناخن، مکیدن انگشت، مکیدن نوک شیشه شیر، کوبیدن سر به اجسام، استمناء، لکنت زبان و انواع تیک‌ها روی بیاورند. این عادت‌ها به عنوان یک راه برای تسکین احساسات استفاده می‌شوند. کودکان ممکن است این اعمال را در مواقع استرس‌زا، خستگی یا احساسات ناامنی انجام دهند.
تسکین‌دهنده‌ها نیز می‌توانند شامل فعالیت‌های آرام‌بخش مثل لمس یک شی نرم یا استفاده از اسباب‌بازی محبوب باشند. این رفتارها به کودکان کمک می‌کنند تا بر استرس غلبه نموده و احساسات خود را کنترل کنند.
سخن پایانی
مادران می‌توانند با رویکردهای مثبت و آگاهانه، پیشرفت فردی کودکان را تقویت کنند. به کودکان فرصت دهید تا از طریق بازی‌ها و فعالیت‌های خود؛ مهارتهای اجتماعی، حرکتی، و زبانی را تقویت کنند.
ارتباط مثبت در بازیهای آموزشی بسیار مؤثر است. همچنین با مراقبت و عشق به کودکان، احساس امنیت و ثبات را تقویت کنید. اهمیت ایجاد محیط‌های حمایت کننده و مشارکت در تجربیات کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است.
بازیهای حرکتی، آموختن کلمات جدید، احساسات مثبت، تجربیات جدید، وابستگی به والدین، تفاوت در خواب و انرژی بالا نشان‌دهندهٔ رفتارهای معمول کودکان خردسال است.
