آیا توکسوپلاسموز از بزاق دهان گربه‌ها منتقل می‌شود؟

این باور که گربه‌ها باعث سقط جنین خانم باردارمی‌شوند مدت‌هاست که وجود دارد. اما این باور از کجا می‌آید؟ در واقع در اینجا مقصر، انگل توکسوپلاسموز است که از طریق مدفوع گربه می‌تواند به بدن مادر باردار وارد شده و موجب سقط جنین شود. برخی می‌گویند این انگل حتی باعث نازایی هم می‌شود اما هنوز مطالعه موثقی درباره اثر این انگل بر نازایی انجام نشده و نمی‌توان با قطعیت درباره اثر توکسوپلاسموز بر نازایی نظر داد. اما آیا این فقط گربه است که می‌تواند این انگل را منتقل کند؟

ابتلا به توکسوپلاسموز با گوشت خام

گربه‌ها به دلیل خوردن گوشت خام آلوده پرندگان، موش‌ها و ... انگل توکسوپلاسموز را دریافت می‌کنند. اما گربه‌ها تنها حیواناتی نیستند که می‌توانند این بیماری را انتقال دهند. آنها تنها گونه‌ای هستند که عفونت را در مدفوع‌شان دارند. انسان‌ها می‌توانند توکسوپلاسموز را از گوشت آلوده دیگر حیوانات نیز دریافت کنند. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها می‌گوید احتمال ابتلا به این بیماری در تماس با گوشت خام بیشتر از تماس با گربه است. هرچند برخی خوراکی‌هایی که تمیز شسته نشده‌اند، نوشیدن آب آلوده و دست زدن به خاک آلوده هم می‌تواند این بیماری را ایجاد کند. توکسوپلاسموز نمی‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود، به جز مادر باردار مبتلا که آن را به جنین منتقل می‌کند یا انتقال خون آلوده.

ابتلا به توکسوپلاسموز در سه ماهه اول خطرناک‌تر است

خطر ابتلای جنین به عفونت با افزایش دوران بارداری، بالا می‌زود. اگر شما در سه ماهه اول بارداری مبتلا به توکسوپلاسموز شوید، احتمال ابتلای جنین 15 درصد خواهد بود. اگر در سه ماهه دوم مبتلا شوید، احتمال ابتلا 30 درصد و در سه ماهه سوم 60 درصد خواهد بود. هرچند میزان ابتلا با افزایش سن بارداری بالا می‌رود اما خطر این عفونت در سه ماهه اول بسیار بیشتر از بقیه دوران بارداری است.

اگر باردارید لازم نیست از گربه ها دوری کنید

دانستن چرخه زندگی انگل توکسوپلاسموز و نقش گربه در انتقال این بیماری می‌تواند ترس از این بیماری را کاهش دهد. این انگل می‌تواند عفونت را در همه پستانداران ایجاد کند. زمانی که گربه به توکسوپلاسموز مبتلا می‌شود خود مصونیت پیدا می‌کند و دوباره بیمار نمی‌شود. بنابراین اولین مواجهه گربه با این انگل امکان انتقال بیماری را فراهم می‌کند و بنابراین این بیماری در گربه‌های بزرگتر کمتر دیده می‌شود.

نحوه ابتلای انسان به توکسوپلاسموز

گربه‌سانان میزبان طبیعی انگل هستند و این انگل در روده‌های آنها بازتولید می‌شود. یک گربه ممکن است توکسوپلاسموز را با خوردن گوشت آلوده یا نوشیدن شیر غیرپاستوریزه بگیرد. انگل در روده گربه تبدیل به اووسیت می‌شود و گربه میلیون‌ها از این اووسیت را تا سه هفته دفع می‌کند. این اووسیت‌ها تقریبا 24 ساعت عفونی هستند. تحت شرایط مساعد آنها میتوانند در خاک یا شن تا حدود 18 ماه هم عفونی بمانند. در طول این زمان آنها به آب آلوده، میوه و سبزی‌های منتقل می‌شوند و گونه‌های خونگرم از جمله انسان را مبتلا می‌کنند. بنابراین در حالی که ممکن است از طریق تماس مستقیم با مدفوع گربه مبتلا شوید، این انگل در جاهای دیگری نیز ممکن است به طور بالقوه وجود داشته باشد.

اگر گربه دارید این نکات را رعایت کنید

با وجود آن که انتقال توکسوپلاسموز از گربه خانگی بسیار کم است اما باید جانب احتیاط را رعایت کنید چون این انگل باعث سقط و ناهنجاری‌های دیگر در جنین می‌شود.

• از مصرف گوشت خام خودداری کنید.
• سبزیجات خام را کاملا تمیز کنید.
• شیر غیرپاستوریزه و تخم مرغ خام نخورید
• تخته برش و وسایلی که در تماس با گوشت خام هستند را پیش از استفاده مجدد کاملا تمیز کنید.
• زمانی که با خاک باغچه کار می‌کنید حتما دستکش به دست داشته باشید. بلافاصله پس از باغبانی و لمس مدفوع یا ادرار گربه دست‌های‌تان را با آب و صابون بشویید.
• از همسر، دوستان و همسایگانتان بخواهید ظرف مدفوع گربه را در زمان بارداری شما تمیز کنند.
• هر روز ظرف مدفوع گربه را تمیز کنید.
• گربه را بیرون نگه ندارید.
• از گربه های ولگرد فاصله بگیرید.
• از استراحت کردن و خوابیدن گربه‌ها در جعبه شن جلوگیری کنید.
• از خوراندن گوشت خام به گربه بپرهیزید.
• با کفش داخل خانه نشوید.

 شیرآب پارک‌ها عامل انتقال نیست

دکتر رضا احمدی، متخصص بیماری‌های داخلی حیوانات کوچک:

حتما آزمایش بدهید

دکتر نسرین زارع پور، متخصص زنان و زایمان:

در صورتی که در تماس با گربه هستید و تصمیم به بارداری نیز دارید بهتر است آزمایش توکسوپلاسموز را انجام دهید تا در صورت وجود این انگل در بدنتان ابتدا درمان لازم انجام شود و سپس اقدام به بارداری کنید، چون همانطور که می‌دانید این انگل باعث سقط و ناهنجاری جنین می‌شود. در صورتی ابتلا به بیماری توکسوپلاسموز حین بارداری پزشک با تجویز آنتی‌بیوتیک تلاش می‌کند احتمال ابتلای جنین را کاهش دهد. سپس ممکن است تست آمنیوسنتز گرفته شود تا مشخص شود جنین مبتلا شده یا خیر.در عین حال سونوگرافی نیز در طول بارداری انجام می‌شود تا هرگونه نقص در رشد جنین بررسی شود.