4. گفته شده: مستحب استشرائط حیوانی که برای قربانی تهیهمی کنند، در حیوانی که برای عقیقه درنظر می گیرند نیز جمع شده باشد؛یعنی:
الف. حیوان سالم باشد.
ب. اگر شتر است، سنش کمتر ازپنج سال نباشد.
ج. اگر گاو است، کمتر از دو سالنباشد.
د. اگر بز است، کمتر از یک سالکامل نباشد.
ه . اگر گوسفند است، کمتر ازهفت ماه نباشد.
5. مستحب است که پا و ران حیوانعقیقه را به قابله بدهند؛ بلکه در بعضیاخبار وارد شده است که یک چهارم آن را ودر بعضی دیگر وارد شده است که یک سومعقیقه را به قابله بدهند. و اگر یک چهارم آنرا که مشتمل بر پا و ران است، به ویبدهند، بعید نیست که به هر دو استحبابعمل کرده باشند. و اگر کودک هنکامولادت قابله نداشته باشد، همان مقدار را بهمادر کودک بدهند تا او آن مقدار را به هرکس که خواست، صدقه دهد. و این صدقهاختصاص به فقراء ندارد، بلکه به هر کسدلش خواست، آن مقدار را می بخشد. واگر قابله مادر بزرگ پدری نوزاد باشد یازنی باشد که نان خور پدر کودک است،چیزی از عقیقه اختصاص به او ندارد.
6. مکروه است والدین کودک و نیزکسانی که نان خور آنها حساب می شوند، ازعقیقه مصرف کنند و این کراهت در موردمادر شدیدتر است.
7. گوشت عقیقه را می توان خام بینمؤمنین تقسیم کرد و می توان پخت وتقسیم کرد و همچنین می توان پخت ومؤمنین را دعوت کرد تا مصرف کنند وحداقل دعوت شدگان دَه نفر باشند. [و اگرخواستند گوشت را پخته یا خام تقسیمکنند، باز هم حداقل بین دَه نفر تقسیمکنند.] البته اگر بیش از دَه نفر باشند، افضلاست.
8. دعوت شدگان یا کسانی که گوشتعقیقه بین آنها تقسیم می شود، فقط مؤمنینو اهل ولایت باشند.
9. مستحب است کسانی که گوشتعقیقه را مصرف می کنند، پس از آن برایکودک دعا کنند.
10. مکروه است که استخوانهایعقیقه شکسته شود، بلکه بهتر است آنها رااز یکدیگر از سر مفاصل جدا کنند؛ بهگونه ای که استخوانها نشکند.
11. شرط نیست که حتما پدر کودکبرای او عقیقه کند، بلکه اگر دیگران نیز مثلمادر طفل یا پدر بزرگ یا عموی او برای اوعقیقه کنند، خوب است.
مستحب است هنگام کشتن عقیقهدعاهایی را که وارد شده است، بخوانند و ازخداوند تعالی بخواهند که عقیقه را فدیهقرار دهد؛ یعنی گوشت آن در مقابل گوشتکسی که عقیقه برای اوست، استخوان درمقابل استخوان، پوست در مقابل پوست ومو در مقابل مو باشد.
برخی از دعاهایی که در این موردنقل شده، عبارت است از:
الف. ابراهیم کرخی از امامصادق علیه السلام نقل کرده که آن حضرتفرمود: هنگامی که عقیقه کردی، برعقیقه بگو: «بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ اللَّهُمَّ عَقِیقَةٌ عَنْفُلَانٍ لَحْمُهَا بِلَحْمِهِ وَ دَمُهَا بِدَمِهِ وَ عَظْمُهَابِعَظْمِهِ اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ وِقَاءً لآِلِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله .»
ب. همچنین امام صادق علیه السلام فرمود: وقتی که اراده کردی عقیقه راذبح کنی، می گویی: «یَا قَوْمِ إِنِّی بَرِیءٌ مِمَّاتُشْرِکُونَ إِنِّی وَجَّهْتُ وَجْهِیَ لِلَّذِی فَطَرَالسَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ حَنِیفاً مُسْلِماً وَ مَا أَنَا مِنَالْمُشْرِکِینَ إِنَّ صَلَاتِی وَ نُسُکِی وَ مَحْیَایَ وَمَمَاتِی لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ لَا شَرِیکَ لَهُ وَ بِذَلِکَأُمِرْتُ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمِینَ اللَّهُمَّ مِنْکَ وَ لَکَبِسْمِ اللَّهِ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِمُحَمَّدٍ وَ تَقَبَّلْ مِنْ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ.» سپسمولود را نام می بری و حیوان را ذبحمی کنی.
ج. امام باقر علیه السلام نیز فرمود: هنگامذبح عقیقه بگو: «بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ الْحَمْدُلِلَّهِ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ إِیمَاناً بِاللَّهِ وَ ثَنَاءً عَلَی رَسُولِاللَّهِ صلی الله علیه و آله وَ الْعِصْمَةُ لِأَمْرِهِ وَ الشُّکْرُ لِرِزْقِهِ وَالْمَعْرِفَةُ بِفَضْلِهِ عَلَیْنَا أَهْلَ الْبَیْتِ.» و اگرکودک پسر است بگو: «اللَّهُمَّ إِنَّکَ وَهَبْتَلَنَا ذَکَراً وَ أَنْتَ أَعْلَمُ بِمَا وَهَبْتَ وَ مِنْکَ مَاأَعْطَیْتَ وَ کُلَّمَا [کُلَّ ما] صَنَعْنَا فَتَقَبَّلْهُ مِنَّا عَلَیسُنَّتِکَ وَ سُنَّةِ نَبِیِّکَ صلی الله علیه و آله وَ اخْسَأْ عَنَّا الشَّیْطَانَالرَّجِیمَ لَکَ سُفِکَتِ الدِّمَاءُ لَا شَرِیکَ لَکَ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ.»
1. عقیقه از قربانیِ مستحب بهتر ولازم تر است. البته بعضی از فقهاءفرموده اند: «اگر کسی در روز عید قربانقربانی کند، به جای عقیقه محسوبمی شود و کفایت می کند.
2. صدقه دادن قیمت حیوانی کهمی خواهند عقیقه کنند، جایگزین عقیقهنمی شود و از آن کفایت نمی کند؛ بلکهخوب است صبر کنند تا عقیقه میسّر شود.