فهرست
فصل اول : 3
فصل دوم: 6
فصل سوم:11
فصل چهارم:14
فصل اول:کلیات
سوال:
بازتاب حادثه غرانیق در منابع اولیه تا چه حد صحت دارد؟
فرضیه :
حادثه غرانیق توسط مشرکان مکه برای بازگرداندن مسلمانان از حبشه جعل شده است.
کلید واژه ها:
افسانه , القائات شیطانی, حبشه ,هجرت,غرانیق
واژگان عملیاتی:
غرانیق : جمع غرنوق یا غرنیق است به معنی یک نوع مرغ آبی یا جوان خوش رو . در حادثه قرآنی این کلمه به معنی پروردگار و آفریدگار آن به کار رفته است. برخی غرنوق را لکلک، بوتیمار (غم خورک) نیز معنا کردهاند. از این رو این آیات را غرانیق مینامند که به گمان اعراب بتها، مانند پرندگان، به آسمان عروج میکنند و برای پرستندگان خود شفاعت مینمایند
طرح مسئله :
در سیره های مختلفی که در مورد پیامبر نگاشته شده است و حوادثی ذکر شده که گاهی تشخیص واقعی یا افسانهای بودن آنها دشوار است .
یکی از این حوادث حادثه غرانیق است. این که پیامبر قادر بر تشخیص وحی از القائات شیطانی نیست ما را در مورد سایر آیات قرآن نیز متزلزل می سازد؛ از این رو بررسی این حادثه اهمیت مییابد.
در منابعی مانند سیره ابن اسحاق یا تاریخ طبری که از منابع اول به حساب می آیند می بینیم که این حادثه بازتاب داده شده است. با وجود آنکه در منابع اولیه هم بازتاب داده شده است اما چون این جریان باعث زیر سوال رفتن میگردد بررسی آن مهم به نظر میرسد و امکان عدم صحت به وقوع پیوستن این موضوع وجود دارد.
این مهم را در کتاب سیره ابن هشام ترجمه فارسی سیرت رسول الله بررسی میکنیم
ابن هشام حادثه غرانیق را در سیره خود ذکر نکرده در حالی که در سیره ابن اسحاق این موضوع ذکر شده از آنجا که ابن هشام روایت های ابن اسحاق را گزینش کرده و عنصر عقل را در گزینش روایتها دخالت داده است به نظر می رسد ابن هشام حادثه غرانیق را خلاف واقع یافته و ذکر آن در سیره خود خودداری نموده است
چکیده
در این مقاله به بررسی حادثه ی غرانیق در سیره ی ابن هشام می پردازیم.در سیره ی ابن هشام از این حادثه صحبتی به میان نیامده.
از انجاکه ابن هشام عنصر عقل را در گزینش روایات دخالت می داده؛صحت وقوع این واقعه را بررسی می کنیم و متوجه می شویم طبق دلایل عقلی و نقلی بسیاری قطعااین حادثه هیچ گاه در تاریخ اسلام رخ نداده و مشرکین برای بازگرداندن مسلمانان مهاجز این شایعه را ایجاد کردند
پیشینه پژوهش
مقاله :بازخوانی و نقد یک افسانه تاریخی در مورد رسول خدا صلی الله علیه
نویسینده : محمدجوتد پیرمرادی
خرداد و تیر 1386 شماره 68
در این مقاله نقد حادثه غرانیق اتفاق افتاده به طور کلی اما در مقاله پیش رو و حادثه قرآنی با توجه به من سیره ابن هشام و در واقع سیره ابن اسحاق پرداخته شده است.
مقاله: آیات شیطانی کتاب جدید و جنجال برانگیز سلمان رشدی
مرتضی بزرگ زاد
اذر 67 جلد 57
این مقاله به کتاب آیات شیطانی میپردازد برداشتی که در این کتاب از حادثه غرانیق ارائه شده را نقد میکند میکرد مقاله بیشتر نقد کتاب است تا نقد حادثه در مقاله پیش رو نقد حادثه غرانیق در منبر مورد نظر بررسی می شود