تزریق واکسن آنفلوانزا، بهترین راه جلوگیری از بیماری آنفلوانزا در خانم‌های باردار
آنفلوانزا بیماری شایعی است که در فصل پاییز و زمستان ممکن است افراد زیادی از جمله خانم‌های باردار را درگیر کند. آنفلوانزا یک بیماری تنفسی است و به علت تغییرات فیزیولوژیکی که در طی بارداری در ریه، قلب، سیستم ایمنی و به طور کلی در یک خانم باردار اتفاق می‌افتد. شدت آنفلوانزا در طی بارداری ممکن است خیلی شدیدتر باشد و به همین دلیل خانم‌های باردار جزو گروه‌های پرخطر محسوب می‌شوند. در ادامه در خصوص بیماری آنفلولانزا و تأثیر آن بر خانم‌های باردار به عنوان گروهی پر خطر توضیحات بیشتری ارائه خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
چرا آنفلوآنزا در خانم‌های باردار شدیدتر است؟
تغییرات فیزیولوژیکی از جمله افزایش ضربان قلب، افزایش نیاز به اکسیژن برای بدن، کاهش حجم ریه، کاهش ایمنی بدن که در یک خانم باردار رخ می‌دهد، او را مستعد بیماری با شدت بیشتری می‌کند که می‌تواند منجر به بستری شدن و حتی مرگ و میر مادران شود.
ریسک ابتلا در طول دوره بارداری و تا دو هفته بعد از زایمان در خانم‌ها بیشتر است و در صورت ابتلا به ویروس آنفلوانزا، این گروه در خطر بیشتری هستند.
برای مشاهده‌ی ویدیو اهمیت واکسیناسیون آنفلوانزا در دوران بارداری از زبان دکتر مریم کاشانیان کلیک کنید.
واکسیناسیون، بهترین روش پیشگیری از آنفلوآنزا برای خانم‌های باردار
بهترین روش برای پیشگیری از آنفلوانزا واکسیناسیون است و پزشکان به تمام خانم‌های باردار توصیه جدی می‌کنند که واکسیناسیون آنفلوآنزا را در هر سن بارداری که هستند انجام دهند.
از سال 2004 استفاده از واکسن آنفلوانزا برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری خطیر برای همه خانم‌های باردار، علی‌رغم اینکه در چه سنی از بارداری هستند و حتی تا دو هفته پس از زایمان و یا خانم‌هایی که قصد بارداری در فصول آنفلوانزا را دارند، مطرح شد.
همچنین به دلیل شدت بیشتر بیماری در خانم‌های باردار، در سال 2012 سازمان بهداشت جهانی زنان باردار را از نظر واکسیناسیون آنفلوانزا در بالاترین اولویت پیشنهاد کرد تا از این طریق بتوان جلوی ابتلا و یا شدت بیماری را در این گروه پرخطر گرفت.
فواید واکسیناسیون آنفلوآنزا در خانم‌های باردار
علی‌رغم فوایدی که برای واکسیناسیون آنفلوانزا در طی دوران بارداری مطرح هست و همچنین دادن بیشترین اولویت به خانم‌های باردار برای تزریق واکسن آنفلوانزا از سمت سازمان بهداشت جهانی، بسیاری از خانم‌های باردار به دلیل کمبود آگاهی تمایلی به استفاده از این واکسن را ندارند و تصور می‌کنند ممکن است برای خودشان و یا جنینشان خطرناک باشد.
در صورتی که این واکسن با پیشگیری از شدت بیماری و عوارض گفته شده می‌تواند به سلامت فرد کمک کند و از ایجاد عوارض روی جنین جلوگیری کند. به خصوص وقتی در انتهای دوران حاملگی از این واکسن استفاده بشود، آنتی بادی‌های ایجاد شده در مقابل آن از جفت عبور می‌کند، به جنین می‌رسد و زمانی که نوزاد به دنیا می‌آید تا مدت‌ها این پادتن‌ها در خون او موجود است و از ابتلای نوزاد به عفونت آنفلوانزا جلوگیری می‌کند.
- از آنجایی که تا 6 ماهگی به دلیل ضعیف بودن سیسیتم ایمنی نوزادان و عدم توانایی آن در ایجاد پاسخ ایمنی، نباید واکسن آنفلوانزا به آنها تزریق شود، دریافت واکسیناسیون آنفلوانزا توسط مادر می‌تواند علاوه بر خود مادر، نوزادش را هم محافظت کند.
میزان ایمنی ایجاد شده با واکسن آنفلوانزا در مادر و نوزاد چقدر است؟
تزریق واکسن آنفلوانزا حدود 50 تا 80 درصد می‌تواند در مادر ایمنی ایجاد کند و در صورت ابتلا به بیماری هم می‌تواند شدت آن را کاهش دهد. همچنین تا 40 درصد ریسک بستری شدن، میزان مرگ جنین داخل رحم، میزان سقط و همین‌طور ریسک زایمان زودرس و رشد کم جنین داخل رحم را کم می‌کند و می‌تواند وزن نوزاد در زمان تولد را نیز افزایش دهد.
نکته بسیار مثبت واکسن این است که نوزاد متولد شده تا ماه‌ها در برابر ویروس آنفلوانزا محافظت شده است و غیر از آنتی بادی که از طریق جفت به جنین می‌رسد، حتی IgA که در شیر مادر ترشح می‌شود هم می‌تواند در دوران شیردهی در نوزاد محافظت ایجاد کند و میزان بستری شدن و مرگ و میر در اثر ابتلا به آنفلوانزا در بچه‌ها تا 6 ماهگی را هم به شدت کاهش دهد.
بهترین نوع واکسن آنفلوانزا برای خانم‌های باردار
واکسن‌های آنفلوانزا به دو صورت سه ظرفیتی و چهار ظرفیتی وجود دارند که نوع چهار ظرفیتی آن هر دو نوع ویروس A و B را پوشش می‌دهد، اما نوع سه ظرفیتی دو ویروس از نوع A و فقط یک نوع از ویروس B را پوشش می‌دهد. طبیعتا به دلیل پوشش بیشتر واکسن‌های 4 ظرفیتی گزینه بهتری هستند.
واکسنی که استفاده از آن در دوران بارداری مجاز است، واکسن حامل ویروس کشته شده می‌باشد و خانم‌های باردار مجاز به استفاده از واکسن‌های حامل ویروس زنده ضعیف شده نمی‌باشند. تمامی واکسن‌های آنفلوانزا موجود از ویروس کشته شده به وجود آمده‌اند، بنابراین استفاده از آنها در طی دوران بارداری مشکلی ایجاد نمی‌کند. واکسن آنفلوانزای زنده ضعیف شده برای استفاده پس از زایمان بی‌خطر است.
فواید تزریق واکسن آنفلوانزا در بارداری
از جمله فواید تزریق واکسن در بارداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- میزان محافظت واکسن در دوران بارداری مشابه زنان غیر باردار است.
- کاهش بیماری آنفلوانزا در مادر و کاهش بستری شدن مادر در صورت ابتلا
- کاهش خطر مرگ نوزاد
- کاهش خطر تولد نوزادان کم وزن
- کاهش خطر زایمان زودرس
- افزایش وزن هنگام تولد.
- محافظت از نوزاد برای چندین ماه پس از تولد
علائم بالینی آنفلوانزا در زنان باردار و پس از زایمان
به طور کلی علائم بیماری در زنان باردار و زنانی که به تازگی صاحب فرزند شده‌اند، مشابه جمعیت عمومی و سایر افراد غیر باردار است که شامل موارد زیر می‌شود:
- تب (معمولاً 37.8 تا 40.0 درجه سانتیگراد)
- سردرد
- دردهای عضلانی
- تنگی نفس
- سرفه خشک
- آبریزش از بینی
- گلو درد و ضعف عمومی بدن
تشخیص آنفلوانزا در زنان باردار و پس از زایمان
تشخیص آنفلوانزا به صورت بالینی داده می‌شود، زیرا شروع سریع درمان مناسب بسیار مهم است و به همین دلیل زنان باردار و پس از زایمان مشکوک یا مبتلا به آنفلوانزای تایید شده، باید فورا درمان دریافت کنند. تست‌های آزمایشگاهی تشخیصی آنفلوانزا مانند سایر بیماران پرخطر است.
ابتلا به آنفلوآنزا چه خطراتی برای جنین دارد؟
با وجود اینکه ویروس آنفلوانزا از جفت عبور نمی‌کند یا اینکه به ندرت عبور می‌کند، ابتلا به این ویروس می‌تواند عوارضی را برای جنین، به دنبال داشته باشد. برخی از این عوارض به دلیل تب و درجه حرارت بالا ایجاد می‌شوند که استفاده از داروهای ضد تب می‌تواند این خطر را کمتر کند. البته این عوارض شایع نیستند اما احتمال ایجاد آنها وجود دارد. از جمله:
- ایجاد ناهنجاری‌های مادرزادی مثل شکاف کام، نقایص لوله عصبی، هیدروسفالی و نقایص قلبی به خصوص در سه ماه اول بارداری به دلیل تب
- افزایش ریسک سقط جنین
- زایمان زودرس
- کمبود وزن جنین
- تاخیر رشد داخل رحمی جنین
- حتی مرگ جنین
روش‌های پیشگیری از انتقال آنفلوانزا
اقدامات لازم برای کنترل عفونت و اقدامات احتیاطی استاندارد برای کاهش انتقال آنفلوانزا عبارتند از:
- بهداشت دست (مانند شستشو با آب و صابون، استفاده از ضدعفونی کننده الکلی)
- آداب بهداشت تنفسی/سرفه (پوشاندن بینی و دهان هنگام سرفه، دور انداختن سریع دستمال کاغذی و رعایت بهداشت دست پس از تماس با ترشحات تنفسی)
- کارکنان مراقبت‌های بهداشتی باید در صورت تماس با بیماران آلوده از دستکش، روپوش، ماسک و محافظ چشم استفاده کنند.
سخن پایانی
در این نوشتار بیماری آنفلولانزا و تأثیر آن بر خانم‌های باردار به عنوان گروه پر خطر را بررسی کردیم. همانطور که اشاره شد آنفلوانزا یک بیماری بسیار شایع به خصوص در فصول سرد سال است و این بیماری به دلیل شرایط فیزیکی مادران باردار می‌تواند تأثیرات شدیدتری در آنها داشته باشد. بنابراین بهترین راه برای پیشگیری و یا کنترل علائم، تزریق واکسن است. مطالعات بسیاری نشان داده‌اند که تزریق واکسن آنفلوانزای غیرفعال در بارداری هیچ خطری برای مادر و نوزاد ندارد و می‌تواند در هر سن از بارداری تزریق شود. پیشنهاد می‌کنیم برای مطالعه بیشتر در این خصوص، به صفحه آگاهی‌رسانی واکسن آنفلوانزا در وب‌سایت سانوفی مراجعه کنید.
MAT-IR-2300310
Sanofi Iran services:
Tehran 1964933966, Iran
Iran.PV@Sanofi.com
Iran.medinfo@Sanofi.com
