✳"انما ولیکم الله و رسوله و الذین امنوا الذین یقیمون الصلوه و یوتون الزکوه و هم راکعون"
🔸️شان نزول: تمام بزرگان شیعه و اهل سنت بالاتفاق اذعان دارند که این آیه در شان حضرت علی نازل شده.در تفسیر مجمع البیان از ابوذر غفاری نقل شده " روزی مرد سائلی وارد مسجد شد و از مردم تقاضای کمک کرد.اما کسی جواب نداد.سپس دستش را به آسمان بلند کرد و گفت خدایا تو شاهد باش که من از این مردم تقاضای کمک کردم ولی کسی جواب مساعد به من نداد.در همین حال علی (ع) که در حال رکوع بود با انگشت کوچک دست راست خود اشاره کرد و سائل انگشتر را از دست حضرت درآورد. پیامبر با دیدن این صحنه دعا کردند که خدا علی را وزیر من قرار بده تا به وسیله او پشتم قوی باشد.در همین حین این آیه نازل شد."
این روایت در کتب اهل سنت ذکر شده مانند: المراجعات ، ص۱۵۵_ ذخائر العقبی، ص ۸۸_ تفسیر فتح القدیر قاضی شوکانی، جلد دوم_ در المنثور، جلد دوم_ جامع البیان فی تاویل القرآن نوشته طبری، جلد ششم، ص ۱۸۷_تفسیر کبیر فخر رازی، ج ۱۲، ص۳۸۴_کتاب الجمع بین الصحاح السته و......
🔺️یک نکته قابل توجه درباره شان نزول وجود داره...تنها یک روایت مرسله وجود داره از فردی به نام "عکرمه" که گفته این آیه در شان فرد دیگری نازل شده.که قابل توجه نیست به دلیل سندهای معتبری که بالاتر ذکر شد.
اخیرا هم ابن تیمیه _که عقاید وهابیت از نظرات این شخص گرفته شده_ تلاش کرد تا تمام راویان این شان نزول از اهل سنت رو تضعیف کنه و از این طریق ولایت امیرالمومنین انکار بشه.
حالا ببینیم چطور با این آیه ولایت امیرالمومنین اثبات میشه، پس اول لغاتش رو بررسی کنیم:
🔸️انما: معنای حصر داره و حصر اضافی هم هست.یعنی فقط و فقط حکم همین چیزیه که بیان میشه و لاغیر
🔸️ولی: در لغت دو واژه شبیه به هم وجود داره: وِلایت و وَلایت....اولی به معنای رهبری و امامت، و دومی به معنای دوستی و نصرت هست.ولی و وِلایت یعنی اتصال و نزدیکی دو چیز با هم به صورتی که هیچ چیز میان این دو فاصله نمیندازه.کلمه ولی در این آیه هرگز معنای دوستی و یاری نمیده،خلاف ادعایی که بسیاری از اهل علم داشتند.دلیل این بزرگواران چیه که میگند ولی به معنای دوستی و نصرت هست؟
تمسک کردند به آیات قبل و بعد این آیه که به مومنین خطاب شده گروهی رو به عنوان دوست نگیرند.اما توجه نداشتند که در این آیات لفظ اولیا آمده، نه ولی...بله اولیا به معنای محبت و نصرت هست،اما ولی این معنا رو نمیده.امکان نداره یک لفظی در آیات بیاد و تمام معانی همزمان مقصود خدا باشه.تنها یک معنا در خواست و نظر خدا بوده.
🔸️یقیمون: از قیام گرفته شده و سه معنا داره: ایستادن در مقابل نشستن و خوابیدن، توقف در برابر حرکت، قیام در برابر انحراف و ایستادگی.
وقتی میگیم نماز اقامه کنید یعنی روح نماز بجاآورده بشه و در مقابل زشتی ها بایستید.
🔸️ایتا زکات: یعنی عطا کردن_ زکات هم دو معنا داره: رشد و نمو، صدقه مستحبی.در قرآن هر کجا لفظ زکات بکار رفته یکی از این دو معنا رو داره نه زکات واجب.
برخی از علمای جهان اسلام گفتند این آیه در شان حضرت علی نیست چون ایشون فقیر بودند و زکات واجب نبود به حضرت.اما در اینجا هم دچار خطا شدند که زکات واجب در قرآن با لفظ زکات بیان نشده.
البته این نکته قابل توجهه که حضرت فقیرترین فرد ثروتمند زمان خود بودند.دائما چاه حفر میکردند، یا اما بدون هیچ استفاده ای همه را انفاق می کردند.
🔺️🔺️با این توضیحات استدلال به این صورت هست:
تنها رهبر و ولی و زمامدار امور شما خدا، رسول و مومنینی هستند که چند تا ویژگی دارند: نماز بپا میدارند( یعنی به حقیقت نماز رسیدند) و در حالت رکوع صدقه میدهند.
این شخص کسی نیست جز علی بن ابیطالب....و هیچ فردی جایگزین حضرت نخواهد شد.
🔸️دایره این ولایت کجاست؟؟؟دقت کنید ولایت پیامبر و جانشینان پیامبر عطف شده به ولایت خداوند.قیدی هم نخورده.
ولایت خدا که هم تکوینی هست و هم تشریعی...یعنی خداوند دین فرستاده و امر و نهی کرده به ما، و از طرفی حیات و رزق و مرگ و ..ما به دست خداست.
ولایت رسول خدا هم تکوینی و تشریعی هست.
ولایت امام هم تکوینی و تشریعی هست.امام بیان کننده و مفسر قرآن و والی جامعه است.همونطور که رزق ما در دست ائمه است.فرشتگان هر روز اول به محضر امام عصر میرسند و سپس به تدبیر امور مشغول میشند.
بنابراین امام علی زمامدار امور تکوینی و تشریعی مخلوقات است و تنها شخصی است که شایستگی جانشینی پیامبر خدا را دارد.