کی انسانها حیوان می شوند؟

🍃ارزش داوری اخلاقی، احتیاج به حداقلِ معیشت دارد .

🔹غالب روانشناسان گفته اند: یکی از تفاوتهای عمدۀ انسانها با حیوانات این است که حیوانات مطلقاً ارزش داوری نمی‌کنند. امّا انسانها ارزش داوری دارند. امّا این ارزش داوری تا آخر با انسان نمی ماند. یعنی اگر سطح معیشت از یک سطحی پایین‌تررفت دیگر انسان دست به ارزش داوری نمی زند یعنی شما از بیشترین ثروتی که انسان میتواند داشته باشد تا بیاید به سطح ثروتی که ما داریم و تا سطح ثروت پائین تر، تا یک حدی که برویم خيلي پایین تر،ارزش داوری در زندگیشان دخالت خواهد داشت امّا اگر از یک حدی که آن حد را از لحاظ کمّی نمی شود تعیین کرد فروتر برویم مثلاً اگر جوری شد که ما در هر دوشبانه روز، سه شبانه روز، نصف قرص نان بیشتر نمی‌خوریم هریک روز که می گذرد 20 گرم آب به ما می‌دهند مثل وضعی که گاهی در آفریقا رخ می دهد یا در آسیای جنوب شرقی.

🔹اگر از آن آستانۀ مادی پایین تر رفتید ارزش داوریهای اخلاقی در زندگیتان راه ندارد. یعنی برای آدمهایی که هریک ماه یکبار یک هلیکوپتر می آید از آن بالا چهار تا کیسه آرد پرتاب می کند و می رود فکر نکنید آن آدمها جوری هستند که رعایت نوبت بکنند یا ایثار بکنند یا سهمیه خود را بیشتر برندارند و .... به این لحاظ انسان از لحاظ مادی اگر از یک حدی فروتر افتاد حیوان است.دیگر انسانیّت برای انسان باقی نمی ماند. دیگر حیوان می شود. آزمایشهای روانشناسی هم این را نشان داده است که به یک نمونه را بیان می کنیم:

🔻50 تا آدم را در محیطی گرد می آورند و از بیرون دائماً اطلاع به آنها میدهند که هر نعمتی وجود دارد نه خوراک کم است و نه پوشاک و .... و القائات  همه‌اش در همین زمینه است و در این حالت می دیدند که هر شخصی به اندازه ای که اشتها دارد می خورد مثلاً 120 تا 150 گرم غذا، این تجربه را تا 6 ماه ادامه می دهند. حالا یکروز می‌آیند و اطلاع خلاف می دهند که فردا پس فردا ممکن است غذا تمام شود، ممکن است جیرۀ غذایی تمام شود. همان روز اول شخص که تا 150 گرم بیشتر نمی خورد تا 250 گرم غذا می خورد و اگر شدت پیدا می کرد می بینید که یک انسان تا 20 برابر اشتهایش می خورد. با اینکه نیاز بدنش تغییر نکرده این را شدت می دهند و اطلاعات را وخیم تر می کنند تا جائیکه فرد هم غذای خود را بمقدار زیادتر می خورد و هم سعی می کند غذای دیگری را بدست بیاورد برای دو ساعت دیگرش و وقتی شرایط سخت تر می‌شود در آزمایشی نشان داده که حمله های سبوعانه به هم می‌کنند یعنی درست حالت حیوانی پیدا می‌کنند.

🔹پس ارزش داوری اخلاقی کردن احتیاج به حداقل معیشت دارد و اگر ما از این آستانه فروتر بیفتیم ارزش داوریها در زندگی ما دخالت نمی‌کنند و در این حال به مرز حیوانیت می‌رسیم.

💢مصطفی ملکیان،فلسفه اخلاق،جلسه چهارم،سال 70