حَمَل (برّه) چگونه به آسمان آمد؟
زيباترين افسانه اى كه دربارهء حَمَل وجود داردبه طور يقين داستان قوچ پشم طلايى است. اين افسانه مربوط به عهد يونان باستان است. مى گويند در زمان هاى خيلى قديم در آنجا پادشاهى به نام (آتاماس) Athamas زندگى مى كرد. او با بانوى ابرها (نِفِله) Nephele ازدواج كرده بود و از او دو فرزند داشت، دخترى به نام هِلِه Helle و پسرى به نام (فريكسوس) phrixos.
پادشاه پس از يك زندگى مشترك طولانى، همسر نخست خود را طلاق داد و با (اينو) Ino ازدواج كرد و آنطور كه در افسانه ها آمده است، اينو نامادرى بسيار شرور و بدجنسى بود. او با نفرت شديدى هميشه در پى اذيّت و آزار هله و فريكسوس بود و تلاش مى كرد آنها را سر به نيست كند. بنابراين اينو زنان سرزمين خود را متقاعد كرد كه تمام بذرهاى غلّات را برشته كنند، تا در هنگام كاشت در زمين بپوسد و به اين ترتيب مردم با خطر قحطى و گرسنگى روبرو شوند. بعد او گناه اين فاجعه را به گردن دو كودك انداخت.
پادشاه دستور داد تا از راهبه (پيتيا) Pythia در معبد (دِلفى) Delphi* بپرسد كه براى نجات انسانها از گرسنگى و مرگ چه بايد كرد؟ ملكه ى خيانتكار، پيكهايى را كه شاه به دلفى فرستاده بود، تَطميع كرد و آنها در مراجعت به پادشاه گزارش دادند كه زمين ها هنگامى دوباره بارور خواهند شد كه پسرى را كه از ازدواج اوّل خود داشت، يعنى فريكسوس را در محراب خداى خدايان زئوس قربانى كند. همان گونه كه در كتاب عهد عتيق ( تورات) هم آمده است، قربانى انسانها به درگاه خدايان براى به رحم آوردن دل خدايان متداول بود و رواج داشت.
امّا برگرديم به داستان آماتاس و فريكسوس! پادشاه براى نجات قومش از قحطى و گرسنگى با قربانى كردن پسرش در محراب معبد زئوس موافقت كرد. ولى خوشبختانه كار به آنجا نرسيد. هنگامى كه فريكسوس در غُل و زنجير بر قربانگاه قرار داده شده بود، قوچى ظاهر شدكه مى توانست مانند انسانها سخن بگويد و پشمهايى طلايى داشت.
اين حيوان باشكوه كه به خواهش بانوى ابرها نِفِله از سوى خداى (هِرْمِس) Hermes* ارسال شده بود، هر دو كودك، هِله و فريكسوس را بر پشت خود سوار كرد و به آسمان پرواز كرد. سفر از اروپا به آسيا بود. در ميان راه هله كه دختربچه اى بيش نبود، از پشت قوچ سقوط كرد و در دريا غرق شد. تنگه اى كه مى گويند او در آن غرق شده است - داردانل امروز - به ياد او (هِلِسپوُنت) Hellespont نام گرفت.
قوچ به همراه فريكسوس به پرواز ادامه داد تا به سرزمين دوردستى در پايان جهان به نام (كلوخيس)Klochis رسيد. پادشاه كلوخيس قوچ را قربانى كرد و پوست پشم طلايى آن را از درخت بلوطى آويزان كرد، كه اژدهاى ترسناكى از اين درخت و پوست محافظت مى كرد. در افسانه آمده است كه بعدها دريانورد (لاسون) Lason با كشتى (آرگو) Argo پوست طلايى را به يونان باز گرداند. به هر حال روح قوچ به پاس كارهاى نيكش به آسمان صعود كرد.
صورت فلكى حَمَل در آسمان چندان چشمگير و مشخّص نيست، بلكه در جايى كه مى پندارند سرِ جانور بايد باشد، چند ستاره ى نورانى دارد. صورت فلكى حَمَل را به خصوص در شب هاى پاييزى مى توان به خوبى مشاهده كرد.
*دلفى: شهرى باستانى در مركز يونان، در دامنه جنوبى مونْت پارناس و جايگاه حرم مقدس آپولو بود.
*هِرمِس: يكى از خدايان اساطيرى يونان كه رب النوع تجارت و خداى حامى دزدان و، فريبكاران، خداى بخت و فصاحت و ورزش بود! ( مركور) خداى اساطيرى روميان همرديف هرمس است.
