کتاب تاریخ جهان در شش لیوان ☕

نوشیدنی بعدی شراب 🍷

یه زمانی بود شراب فقط واسه پولدارا و کله‌گنده‌ها بود، نه مثل الآن که همه می‌تونن یه بطری بخرن و بزنن کنار شام.


توی تمدن آشور، مثلاً پادشاه آشور نصیرپال، واسه اینکه پز قدرت بده، شراب خارجی می‌آورد و فقط توی مهمونی‌های خاص بین اشراف پخش می‌کرد. یعنی شراب نوشیدنی معمولی نبود، نشونه‌ی قدرت و پرستیژ بود!


یونانی‌ها اومدن و بازی رو یه کم عوض کردن. با پیشرفت تو ساخت شراب، کاری کردن که روشنفکرا هم بتونن بخورن.
شراب شد نوشیدنی شاعرا، فیلسوفا و هنرمندا  تو دورهمی‌هایی به اسم سمپوزیوم.

🍺 ولی آبجو؟ نه! به نظر یونانیا آبجو دیگه مال بربرا بود!
خودشونو اهل شراب می‌دونستن و حسابی بهش افتخار می‌کردن. حتی فرهنگ شراب‌نوشی رو صادر کردن به بقیه‌ی دنیا، با جام‌های خوشگل و رسم و رسوم خاص.



بعدش رومی‌ها اومدن و گفتن: شراب مال ماست!
انگورا رو از یونان آوردن به ایتالیا، و رم شد مرکز شراب دنیا.

ولی با یه فرق: توی رم، هم پولدارا می‌خوردن، هم برده‌ها. فقط نوع شراب فرق داشت!
اشراف فالان می‌زدن، اونایی که وضعشون خوب نبود، شراب ساده‌تر می‌خوردن.


خلاصه اینکه تو دنیای قدیم، شراب فقط یه نوشیدنی نبود ی نشونه بود
یه جور کارت شناسایی اجتماعی بود؛ نشون می‌داد کی هستی و کجای جامعه وایسادی....!

 نوشیدنی بعدی مشروبات الکلی 🥃

این پیشرفت بزرگ تو دنیای عرب اتفاق افتاد.عرب‌ها  کشف کردن اگه شرابو بجوشونی و بخارشو بگیری، یه چیز غلیظ‌تر درمیاد… یه جور الکل سنگین

اسمش شد  مشروب تقطیری🍸   ( از تقطیر شراب اینا شدن )

چون مصرفش از نظر مذهبی توی دنیای اسلام مشکل‌دار بود، رشد این نوشیدنی‌ها رفت سمت اروپا.

و

اولین شیمیدونای ایتالیایی، نشست متون عربی رو خوند، شرابو تقطیر کرد، یه چیزی ساخت که مزه‌ش زیاد خوب نبود ولی گفتن:

«واسه درد قلب خوبه!»

کم‌کم شد داروی همه چی: از تب و لرز گرفته تا حتی فلج!

 اما قضیه فقط به دارو ختم نشد… این مشروب‌های تقطیری شدن یکی از ابزارهای مهم نفوذ اروپا تو دنیا  دقیقا مثل نفوذ یونان با شراب

چرا؟ چون پای رام وسط بود!

اروپایی ها  برای درست کردن رام نیاز به شکر داشتن. بعد از اینکه می رفتن جزایر دریای کارائیب رو مستعمره ی خودشون می کردن می رفتن اونجا کشت و زرع شکر را می انداختن

رفتن سراغ جزایر گرم و مرطوب کارائیب، مخصوصاً جزیره باربادوس( ونزوئلا).

اونجا نیشکر کاشتن و شکر تولید کردن فقط برای یه هدف: تولید رام!

شکر و رام اون‌قدر تو کارائیب مهم شدن که مثل پول نقد بودن. حتی باهاش برده خرید و فروش می‌کردن!

رام فقط یه نوشیدنی نبود، یه جور قدرت اقتصادی و سیاسی بود.

🇺🇸 حتی تو جنگ استقلال آمریکا هم رام نقش داشت!

بریتانیا یه قانون گذاشت که اگه از کشورهای دیگه (مثلاً فرانسه) شیره‌ی نیشکر برای رام وارد کنی، باید مالیات بدی.

آمریکایی‌ها گفتن: «نه بابا! ما همون شیره‌ی فرانسویو می‌خوایم، ارزون‌تره، خوش‌مزه‌تره!»

شروع کردن به قاچاق، بعدش دعوا شد، بعدش دعوا بزرگ شد… شد جنگ استقلال آمریکا!

نوشیدنی بعدی قهوه 

 قهوه اول تو دنیای عرب محبوب شد(یمن)، ولی خیلی زود راهشو کشید سمت اروپا.

تا قبلش، اروپایی‌ها وسط روز هم شراب و آبجو می‌خوردن، چون آب شرب کثیف بود.

ولی قهوه با یه برگ برنده اومد:

با آب جوش درست می‌شد، مطمئن بود، و از همه مهم‌تر، آدم رو سرحال نگه می‌داشت.

همین شد که قهوه شد نوشیدنی محبوب کارمندا، تجارا، دانشمندها و روشنفکرا اروپا

به‌جای اینکه وسط روز مست شن، با یه فنجون قهوه بیدار و متمرکز می‌موندن.

و قهوه‌خونه‌ها هم جاشون رو گرفتن از می‌خونه‌ها—شدن پاتوق گفت‌و‌گوهای جدی.

ورود زن به قهوه خونه ممنوع بوده

قهوه‌خونه‌های قرن هفدهم مخصوصاً توی بریتانیا یه نقش فرهنگی مهم پیدا کردن.

مثلاً وقتی چارلز دوم تو تبعید بود، بحث‌های برگشتش سر قدرت از همین قهوه‌خونه‌ها شروع شد.

ولی وقتی برگشت، دید فضا بیش از حد بازه، خواست جمعش کنه! چون قهوه‌خونه‌ها تبدیل شده بودن به پایگاه آزادی بیان.

مثلاً تو فرانسه، خیلیا می‌گن فضاهایی که قهوه‌خونه‌ها ساختن، یکی از دلایل سقوط پادشاهی بود.

در کل، قهوه فقط یه نوشیدنی نبود؛ یه جور ابزار فرهنگی بود. کمک کرد گفتگو راه بیفته، فکر جریان پیدا کنه، و جامعه شکل تازه‌ای بگیره.

نوشیدنی بعدی چای ☕

  چینی‌ها بودن که چای رو تو قرن هفده با کشتی فرستادن اروپا.

چینی‌ها خودشون زیاد حال نمی‌کردن با تجارت با اروپایی‌ها، ولی خب طلا و نقره وسوسه‌شون کرد😏

اول هلندی‌ها چای آوردن هم لوکس بود هم گرون تر از قهوه ، اونم به‌عنوان دارو! 

بعد که رسید بریتانیادیگه ترکوند.

 اوایل فقط اشراف می‌خوردن، ولی وقتی ارزون‌تر شد، همه مصرف کردن تا باکلاس به نظر برسند.

چای‌خونه‌ها هم اومدن، مخصوصاً چون برعکس قهوه‌خونه‌ها، زن‌ها هم می‌تونستن برن!

📈 چای انقدر محبوب شد که وارداتش از چند تُن رسید به هزاران تُن، تازه غیر از قاچاقی‌هاش!

چای کم‌کم شد نوشیدنی محبوب کارگرها، چون مثل قهوه بیدار نگهشون می‌داشت، ولی یه ویژگی دیگه هم داشت: آنتی باکتریال بود باکتریارو می‌کشت!

یعنی کمتر مریض می‌شدن، بچه‌ها سالم‌تر بودن، جمعیت کارگر بیشتر شد، و انقلاب صنعتی با یه فنجون چای جو گرفت!

چای از بریتانیا سوار کشتی های بریتانیایی شد و پاش رسید به بقیه اروپا و قهوه بازی رو باخت.

🇬🇧  شرکت هند شرقی مسئول تامین چای بریتانیا بود و درآمدی داشت حتی بیشتر از درآمد خود دولت بریتانیا ،این بهشون یک قدرت سیاسی داده بود که حتی بتونن روی سیاست گذاری های مالیاتی اثر بذارن

یه قانون تصویب کردن که مالیات چای رو بندازن گردن مردم آمریکا... وقتی که چای وارد آمریکا بشه تاجر محلی که داره می خره مالیات بده اونم بکشه رو قیمت و نهایتا از مصرف کننده بگیره  

مردمم گفتن: «نه دیگه، بسه!»

چایی‌ها رو ریختن تو دریا — معروف شد به Boston Tea Party — و این شد جرقه‌ی انقلاب آمریکا!

ی فنجون چای تونست انقلاب راه بندازه و صنعت بچرخونه!

نوشیدنی بعدی نوشابه 🍾 سودااا

حدود یه قرن  یه دانشمند بریتانیایی گاز رو تو آب حل کرد و اولین نوشیدنی گازدار دنیا اختراع شد!

به عنوان دارو شناخته شد...!

یه پروفسور آمریکایی تو دانشگاه یل اومد و بطری کردن این نوشیدنی رو راه انداخت. دیگه می‌شد بطری برداری، بفرستی اون‌ور دنیا

آمریکایی‌ها به سودا شربت‌های میوه‌ای اضافه کردن و مزه ش رو دو پله بالا بردن.

وآقای پمبرتون!

یه داروساز اهل جورجیا، زبل و زرنگ! درباره‌ی کوکا خونده بود، اومد یه ترکیب ساخت با شراب و کوکا و شد: شراب فرانسوی کوکا!

ولی خب بدشانسی آورد، همزمان شد با دوران ممنوعیت الکل..!

گفت باشه، یه نسخه بدون الکل درست می‌کنم. کمش کرد، زیادش کرد، بالا پایینش کرد، تا شد کوکاکولای معروف!

اول به عنوان نوشیدنی تقویتی تبلیغش می‌کرد،

بعد یه ایده خفن زد: گفت این نوشیدنیه برای رفع خستگیه، برای حال خوب کردنه!

بازاریابیش ترکوند. حتی به اسمش فکر کرده بود، چون فکر می‌کرد دو تا C قشنگ کنار هم میان! نمونه رایگان می‌فرستاد، بنر می‌زد، پوستر پخش می‌کرد، خلاصه هرکاری کرد که کوکا بره تو دل مردم. از ۲۰۰ گالن در ماه، تو ۸ سال رسید به ۷۶ هزار گالن!

 در واقع سودا تو بریتانیا اختراع شد، ولی تو آمریکا اوج گرفت، و کوکاکولا شد پیشتاز و یه برند جهانی.

 آمریکا هم اون زمان انزواطلب بود، کاری به دنیا نداشت. ولی بعد از حمله به پرل هاربر همه چی عوض شد. ارتش آمریکا پخش شد تو دنیا و کوکا هم همراهش رفت. سربازا کوکا رو نماد وطن‌دوستی و هویت آمریکایی می‌دونستن. شرکت هم گفت برای هر سرباز که یونیفورم ارتش آمریکایی رو داره ، یه بطری فقط ۵ سنت!

بعد اومدن تو شمال آفریقا کارخونه زدن برای  نیاز سربازهای آمریکایی رو تامین کنه و بعد از جنگ هم که سربازها و ارتش ها خیلی هاشون برگشتن ،،،همین کارخونه ها رو دادن به محلی ها  و کوکا جهانی شد.

حتی ورودش به اسرائیل هم ماجرای خاص خودش رو داشت.

در سال ۱۹۶۰ اسرائیلی ها فکر می کردن که به درستی فکر می کردن که کوکاکولا داره تعمدا از اینکه وارد بازار اسرائیل بشه پرهیز می کنه به خاطر اینکه می ترسه عرب ها که بازار بزرگ تری بودن نسبت به بازار اسرائیل برنجن

کوکاکولا وارد اسرائیل نمی شده از ترس اینکه بازار اعراب رو از دست بده!!!!!

ولی گروه های طرفدار اسرائیل در سراسر آمریکا اینقدر فشار آوردن و شروع کردن بایکوت کردن تحریم کردن کوکاکولا تا اینکه این شرکت راضی شد که در تل آویو یه کارخونه ای بیاد تحت لیسانس شروع کنه بطری کردن نوشابه البته عرب ها هم واکنش نشون دادن و بایکوت کردن تا دهه هشتاد هم ادامه داشت.

یه زمانی تنها نوشیدنی بشر آب بود. الان نوشیدنی‌ها داستان زندگی و سیاست و اقتصاد و فرهنگ شدن!

به سلامتی یه لیوان پر از قصه و گاز و خاطره! 🥤✨

خواهش میکنم دوست عزیز 💞

امیدوارم براتون مفید بوده