مغز ما طوری طراحی شده که میل‌مان به غذاهای مغذی‌تر را افزایش دهد. غذاهای بیش از حد فرآوری شده که معمولا از کربوهیدارت تهیه شده و در چربی پخته می‌شوند و روکشی شیرین (شکری) دارند یا با آن طعم دار شده‌اند، یعنی همان غذاهای چرب و شیرین، جدیدتر از مکانیسم تنظیم شده در مغز هستند و باعث گیج شدن سیستم پاداش می‌شود که به ما می‌گوید چه چیزی باید بخوریم.
در واقع این غذاها تاثیر قوی‌تری بر سیستم پاداش مغز دارند و باعث می‌شوند ما در خوردن هله هوله‌ها (غذاهای پر چرب و شیرین) بیش از اسنک‌های سالم افراط کنیم.
بر اساس این مطالعه که با حضور بیش از 200 شرکت‌کننده بزرگسال با BMI (شاخص توده بدنی) معمولی در دانشگاه یل انجام شده، مشخص شد این افراد هم ترجیح می‌دهند هزینه بیشتری برای غذاهای ترکیب شده با چربی و شیرینی بپردازند.
تاثیر چربی و شیرینی بر مغز
علاوه بر این، ترکیب کربوهیدرات-چربی می‌تواند مدار عصبی بخش «استریاتوم» یا جسم مخطط را- که در قشر پیشانی مغز قرار دارد- بیش از یک خوراکی شیرین‌تر و مورد علاقه فرد یا یک غذای پر انرژی‌تر و حتی بزرگتر، تحریک کند.به گفته محققان، این مطالعه می‌تواند مکانیسم مغز-بدن را که در پس استعداد ژنتیکی در چاقی، غذا خوردن بدون احساس گرسنگی و مشکل در کاهش وزن وجود دارد، توضیح دهد.
به گفته سرپرست این تحقیقات، دکتر سمال در طبیعت غذاهایی که چربی و کربوهیدرات زیادی داشته باشند، بسیار کم هستند و بیشترشان فیبر دارند که سرعت متابولیسم را کاهش می‌دهد. در مقابل، پرچرب و پر کربوهیدرات بودن برای غذاهای فرآوری شده کاملا عادی است.
بعد از بومی‌سازی گیاهان و اهلی کردن حیوانات و رشد و توسعه حبوبات و لبنیات از 12 هزار سال پیش، امکان مصرف همزمان چربی و کربوهیدرات به شدت افزایش یافته است.
اما غذاهای فرآوری شده مثل دونات و پیراشکی، که حداقل 11 گرم چربی و 17 گرم کربوهیدرات دارند، حدود 150 سال است که در رژیم غذایی انسان‌ها حضور دارند و جای تعجب نیست که مغز هنوز نتوانسته واکنش مناسبی نسبت به غذاهای پر چرب و شیرین داشته باشد.
محققان معتقدند تجربه‌های قبلی ما از مواد مغذی موجود در کربوهیدرات‌ها، در قالب یک سیگنال «فعلا ناشناخته» متابولیک، باعث ترشح دوپامین در مغز و ایجاد حس خوب می‌شود.
با توجه به اینکه تغذیه در دوران بارداری بسیار مهم است و غذاهای چرب یکی از علل زمینه‌ای ناباروری محسوب می‌شود، اگر قصد بارداری دارید، بهتر است از مصرف بیش از حد غذاهای چرب خودداری کنید.
فعالیت همزمان چربی و کربوهیدرات
به نظر می‌رسد این نوع سیگنال‌ها، به تنظیم نوع و مقدار غذایی که می‌خوریم، کمک می‌کند. پژوهشگران احتمال می‌دهند فعال شدن همزمان چربی و کربوهیدرات، سیگنال‌هایی به مسیرهای عصبی بدن ارسال می‌کند که بدن انسان راهکاری برای مواجهه با آن ندارد.در بخش دیگری از این مطالعه، محققان به موش‌های آزمایشگاهی اجازه دادند صرفا به منابع چربی یا شکر دسترسی داشته باشند، متوجه شدند این موش‌ها میزان کالری دریافتی روزانه و وزن‌شان را تنظیم کردند. اما وقتی آنها دسترسی بدون محدودیت به هر دوی این مواد داشته باشند، سریع وزن اضافه کردند.
دکتر سمال می‌گوید: «نتایج این مطالعه اولین دستاوردیست که نشان می‌دهد غذاهای پرچرب و پر کربوهیدرات، پر کالری‌تر از غذاهایی است که فقط چربی دارند یا فقط کربوهیدرات؛ همین ارتباط بین چربی و کربوهیدرات است که باعث درگیری سیستم مرکزی پاداش می‌شود و مکانیسم مغز در مواجهه با این غذاهاست که باعث می‌شود غذاهای فرآوری شده پرچرب و پر کربوهیدرات منجر به اضافه وزن شوند».
از آنجا که قبلا هم تاثیر موسیقی بر عملکرد مغز و روند انتخاب غذا تاثیر می‌گذراد، خوب است هنگام انتخاب غذا، به همه این موارد دقت کنید.
