نی نی سایت: اگر پسرتان تازه به دنیا آمده و هنگام گریه کردن یک برآمدگی کوچک روی کشاله‌ران او می‌بینید و یا بیضه‌هایش کمی برجسته و بزرگتر از حد معمول به نظر می‌رسند، فورا به پزشک مراجعه کنید. چون این نشانه هایی که گفتیم می‌توانند علامت فتق کشاله ران باشند. به همین دلیل ما درباره فتق کشاله ران و روش‌های درمان آن از دکتر وحیده صباغی، پزشک عمومی پرسیدیم.
دکتر صباغی درباره نحوه بروز فتق توضیح می‌دهد: «جداره شکم ما از عضله‌ها و بافت‌های همبند کنار آن تشکیل شده است. اگر دیواره شکم ضعیف باشد روده‌ها و اجزای داخل شکم ما ممکن است به سمت خارج از شکم برجسته شود. یکی از جا‌هایی که فتق در آن اتفاق می‌افتد،ناحیه کشاله ران است. عمل فتق در نوزادان از شایع‌ترین جراحی ها است و در بزرگسالان هم اتفاق می‌افتد. فتق‌ها معمولا به دو صورت فتق کشاله ران و فتق نافی هستند.»
یکی از راه‌هایی که می‌توان تشخیص داد نوزاد فتق دارد یا نه، این است که هنگامی که نوزاد زور می‌زند و گریه می‌کند، در محل بروز فتق برآمدگی وجود دارد، اما در حالت خوابیده چون فشاری روی آن نیست به داخل فرو می‌رود.
دکتر صباغی با بیان اینکه تشخیص فتق در بچه‌ها و بزرگسالان نیاز به جراحی دارد، می‌گوید: «دلیل جراحی فتق به محض تشخیص آن این است که ممکن است اجزای داخلی شکم از آن حفره‌ای که ضعیف است و عضلات حمایت‌کننده ضعیفی دارد، بیرون بزند. وقتی بچه دراز می‌کشد این برآمدگی سرجای خود برمی‌گردد اما امکان دارد مقدار اجزایی که از آن حفره بیرون می‌زند زیاد باشد و داخل آن گیر کند و نتواند داخل شکم برگردد که به این حالت فتق گیر کرده می‌گویند. فتق گیر کرده به این علت خطرناک است که روده‌ها از داخل آن بیرون می‌زنند و همین به دیواره روده‌ها فشار وارد می‌کند و خون‌رسانی روده دچار مشکل شود. به‌طوری که ممکن است بافت آن قسمت از روده بمیرد و در آنجا عفونت ایجاد شود و پزشکان مجبور شوند آن قسمت از روده بچه را بردارند. ممکن است وقتی که بچه نفخ یا یبوست داشته باشد یا خیلی گریه کند و زور بزند،احتمال بروز فتق گیر کرده بیشتر شود.»
در صورتی که نوزاد دچار فتق گیر کرده باشد، بد‌حال می‌شود به همین دلیل باید بلافاصله جراحی شود و عمل جراحی او اورژانسی است. بر همین اساس دکتر صباغی درباره تشخیص فتق در نوزادان می‌گوید: «بیشتر بچه‌هایی که به دنیا می‌آیند دچار کولیک هستند. اما پدر و مادر‌ها باید دقت کنند که اگر فرزندشان گریه می‌کند و‌قسمتی از کشاله رانش برجسته می‌شود و یا اگر پسربچه است و یک طرف یا هر دو طرف کیسه بیضه‌اش برجسته باشد نشانه فتق است. به همین دلیل باید آن را پیگیری کنند تا مشخص شود که این برجستگی فتق است یا نه.»
در صورت تشخیص فتق در نوزاد به محض امکان عمل او را جراحی می‌کنند. این عمل اورژانسی نیست اما بهتر است نوزاد هرچه زودتر تحت عمل جراحی قرار بگیرد چون خطر گیر افتادن فتق وجود دارد.
در افراد بزرگسال که جراحی‌های مختلف داشته‌اند مانند خانم‌هایی که سزارین کرده و یا جراحی‌های شکمی داشته‌اند ممکن است فتق‌هایی در ناحیه شکمشان پیدا شود اما در بچه‌ها و مخصوصا نوزادان پسر، فتق بعد از تولد شایع است. به همین دلیل صباغی به پدر و مادر‌ها توصیه می‌کند: « پدر و مادر‌ها باید حواسشان باشد که اگر لای کشاله ران و یا بیضه‌نوزادشان باد کرده و متورم شده است و ورم آن نمی‌خوابد، نوزاد خیلی بی‌قراری می‌کند و وقتی به ناحیه فتق او دست می‌زنید دردناک است و ممکن است قرمز و ملتهب باشد باید فورا به بیمارستان مراجعه کنند.»
معمولا فتق‌ها به صورت یک‌طرفه هستند اما این امکان وجود دارد که نوزادی فتق دو‌طرفه داشته باشد به همین دلیل زمانی که برای تشخیص دقیق فتق طرف برجسته بیضه نوزاد را سونوگرافی می‌کنند،طرف مقابل را هم سونوگرافی می‌کنند تا در صورت داشتن فتق، در هنگام عمل هر دو طرف را جراحی کنند.
دکتر صباغی درباره فتق کشاله‌ای در دختران می‌گوید: «دخترانی که به فتق کشاله‌ای ران مبتلا می‌شوند و مدت‌ها بعد تحت جراحی سزارین قرار می‌گیرند، ممکن است در ناحیه‌‌ای که فتق داشته‌اند و عمل سزارین را هم انجام داده‌اند، دوباره دچار فتق شوند. اما بعید است در بچه‌ها فتقی که در یک طرف اتفاق افتاده و جراحی شده دوباره در همان طرف عود کند. مگر اینکه بار دیگر در طرف دیگر بروز کند.»
عمل فتق عمل بسیار ساده‌ای است و نیاز به مراقبت‌های خاصی ندارد و بچه‌ها تنها حداکثر 24 ساعت بعد از جراحی به بستری شدن احتیاج دارند. برای این عمل بچه را بیهوش می‌کنند و روده‌ها به نوعی فلج می‌شوند، اما به محض اینکه کارکرد روده‌ها به حالت طبیعی برگشت نوزاد را ترخیص می‌کنند. برای مراقبت بعد از عمل هم بچه‌ها باید تا 14 روز بعد از عمل و درواقع دورانی که باید زخم ترمیم شود استراحت کنند و فعالیت زیادی نداشته باشند.»
در خانم‌های باردار، افرادی هستند که فتق کشاله ران دارند که تشخیص داده نشده اما معمولا اگر فتق او مشکل‌‌ساز باشد قبل از رسیدن او به سن بارداری تشخیص داده شده و درمان می‌شود. بنابر‌این محال است فتق کشاله ران تا سن بارداری تشخیص داده نشود. اما در هر صورت معمولا اگر در این دوران این اتفاق بیفتد، پزشکان سعی‌می‌کنند اگر آن فتق علامت‌دار بود، عملش کنند چون خود جریان حاملگی فشار داخل شکم را بالا می‌برد و احتمال گیر افتادن روده را افزایش می‌دهد.
