در سال‌های اخیر، زنان ایرانی توی خیلی از زمینه‌ها پیشرفت‌های زیادی داشتن، اما متاسفانه این موفقیت‌ها خیلی وقت‌ها مورد توجه قرار نمی‌گیره. در این مقاله می‌خواهیم مهمترین دستاوردهای زنان ایرانی توی چند دهه‌ی اخیر رو بررسی کنیم که شاید خیلی بهشون پرداخته نشده، ولی واقعاً تاثیرات زیادی داشتن.
۱. پیشرفت در تحصیلات و پژوهش‌های علمی
یکی از بزرگترین دستاوردهای زنان ایرانی در این سال‌ها، پیشرفت در تحصیلات و پژوهش‌های علمی بوده. طبق آمارهای مختلف، درصد زن‌ها در مقاطع تحصیلی بالاتر مثل کارشناسی ارشد و دکترا توی ایران خیلی زیاد شده. این یعنی زنان ایرانی حتی با وجود سختی‌ها و محدودیت‌ها، تونستن پیشرفت‌های علمی خیلی خوبی داشته باشن.چالش‌ها:
زنان ایرانی همیشه با موانع مختلفی برای تحصیل روبه‌رو بودن؛ مثلاً محدودیت‌های فرهنگی و اجتماعی که باعث می‌شده نتونن به راحتی به رشته‌هایی که دوست دارن برن. ولی خیلی از این زن‌ها تونستن با پشتکار و تلاش خودشون از این موانع عبور کنن.
دستاوردها:
الان، زن‌ها توی رشته‌های مختلف علمی مثل پزشکی، مهندسی و حتی علوم انسانی تونستن به موفقیت‌های زیادی دست پیدا کنن. از طرفی، تعداد مقالات علمی منتشرشده توسط زنان ایرانی خیلی زیاد شده و این نشون‌دهنده‌ی رشد علمی ایران توی سطح جهانیه.
۲. دستاوردهای زنان در فناوری و استارتاپ‌ها
زنان ایرانی توی دنیای فناوری و استارتاپ‌ها هم دستاوردهای خیلی بزرگی داشتن. توی چند سال گذشته، زن‌ها تونستن استارتاپ‌های نوآورانه‌ای راه بندازن که حتی توی بازارهای جهانی شناخته بشن.چالش‌ها:
مشکلات فرهنگی و اجتماعی همیشه سد راه زن‌ها برای ورود به دنیای فناوری بوده، همچنین نبود منابع مالی و حمایتی هم یکی دیگه از چالش‌ها بوده. ولی این زن‌ها تونستن با انگیزه و تلاش زیاد، با وجود این موانع استارتاپ‌های بزرگی راه بندازن.
دستاوردها:
زنان ایرانی توی فناوری اطلاعات، نرم‌افزار و حتی پروژه‌های هوش مصنوعی استارتاپ‌هایی راه انداختن که توی دنیا شناخته شدن. این کار نه تنها باعث شناخته شدن توانایی‌های زن‌ها شده، بلکه تغییرات فرهنگی مثبتی رو هم به همراه داشته.
۳. موفقیت‌های ورزشی زنان ایرانی
زنان ایرانی توی ورزش هم پیشرفت‌های خیلی زیادی داشتن. با وجود اینکه همیشه محدودیت‌هایی توی این زمینه بودن، اما زن‌ها توی رشته‌های مختلف ورزشی تونستن مدال‌های بین‌المللی بگیرن و افتخارآفرینی کنن.چالش‌ها:
زنان توی ورزش همیشه با مشکلات زیادی روبه‌رو بودن، مثل محدودیت‌های پوششی، نبود امکانات و محدودیت‌های حضور در مسابقات بین‌المللی. این مشکلات باعث می‌شده که زن‌ها نتونن به راحتی به موفقیت‌های بین‌المللی برسن.
دستاوردها:
زنان ایرانی توی رشته‌های ورزشی مثل تکواندو، کشتی، تیراندازی و فوتبال تونستن مدال‌های جهانی بگیرن و اسم ایران رو توی جهان مطرح کنن. این موفقیت‌ها نه تنها الهام‌بخش سایر زنان ایرانی شده، بلکه ثابت کرده که زنان ایرانی در هر زمینه‌ای می‌تونن موفق باشن.
۴. مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان ایرانی
یکی دیگه از دستاوردهای بزرگ زنان ایرانی افزایش مشارکتشون توی عرصه‌های سیاسی و اجتماعی بوده. زن‌ها توی مسائل مختلف اجتماعی، حقوق بشر، محیط زیست و عدالت اجتماعی فعال شدن و خیلی از اونا تونستن توی تصمیم‌گیری‌های مهم کشور نقش داشته باشن.چالش‌ها:
موانع قانونی و اجتماعی همیشه بر سر راه فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی زنان بوده. این مشکلات باعث می‌شده که خیلی از زنان نتونن به راحتی توی این عرصه‌ها حضور داشته باشن.
دستاوردها:
با وجود این موانع، زنان ایرانی حالا توی پارلمان و دیگر نهادهای سیاسی حضور پیدا کردن و توی مسائل اجتماعی مثل حقوق زنان و کودکان فعال شدن. علاوه بر این، زن‌ها توی فرهنگ و هنر هم تونستن پیشرفت‌های خوبی داشته باشن و به تغییرات اجتماعی کمک کنن.
۵. نقش زنان در فرهنگ و هنر
زنان ایرانی توی حوزه‌ی فرهنگ و هنر هم پیشرفت‌های بزرگی داشتن. توی چند سال گذشته، زن‌ها توی رشته‌های مختلف مثل نویسندگی، سینما، تئاتر، موسیقی و هنرهای تجسمی به موفقیت‌های چشمگیری رسیدن. با وجود محدودیت‌ها، زن‌ها توی این حوزه‌ها تونستن آثار برجسته‌ای خلق کنن که حتی در سطح جهانی شناخته شدن.چالش‌ها:
زن‌ها توی هنر همیشه با محدودیت‌های اجتماعی و فرهنگی روبه‌رو بودن، مثلاً در زمینه‌های پوششی یا حضور در فضاهای عمومی. این مشکلات باعث می‌شده که زن‌ها نتونن به راحتی به موفقیت‌های بین‌المللی برسن.
دستاوردها:
با این حال، زنان هنرمند ایرانی توی رشته‌های مختلف هنری آثار فوق‌العاده‌ای خلق کردن که به سطح جهانی راه پیدا کرده. سینماگران زن ایرانی، نویسندگان و هنرمندان این سرزمین جوایز معتبری از جشنواره‌های جهانی گرفتن و نام ایران رو توی دنیای هنر معرفی کردن.
در اینجا چندتا از زنان ایرانی که در عرصه‌های مختلف دستاوردهای چشمگیری داشته‌اند رو معرفی می‌کنم:
۱. مریم میرزاخانی – ریاضیدان
مریم میرزاخانی یکی از معروف‌ترین زنان ایرانی در عرصه‌ی علم و ریاضیات است. او نخستین زن ایرانی بود که موفق به دریافت مدال فیلدز، یکی از معتبرترین جوایز ریاضیات جهان شد. دستاوردهای علمی او در زمینه‌ی هندسه و دینامیک به قدری برجسته بود که نام او هنوز در تاریخ ریاضیات جهان ثبت شده است.۲. پردیس ثابتی
ثابتی سال ۱۳۵۴ در تهران به دنیا آمد و سه سال بعد همراه خانواده راهی آمریکا شد. او از نوجوانی به تحصیل و موسیقی علاقه بسیاری داشت و لیسانس خود را در رشته زیست‌شناسی از MIT دریافت کرد. وی در سال های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۶ به ترتیب دو دکترای مختلف را در رشته های ژنتیک و پزشکی از دانشگاه های معتبر آکسفورد و هاروارد با درجه ممتاز دریافت کرد. وی سومین زنی است که در تاریخ هاروارد به این افتخار نائل می شود.ثابتی در دوران تحصیل و پس از آن تحقیقات بسیاری را انجام داده که شامل الگوریتم تعیین اثرات ژنتیک بر تکامل بیماری و رویکرد آماری اطلاعاتی تعیین بخش‌های در معرض انتخاب طبیعی می شود. ثابتی به عنوان استاد مرکز زیست شناسی تکاملی هاروارد مشغول فعالیت است و سرپرستی گروه خوانش ژنوم انسان و تعیین کروموزوم های ابولا را بر عهده دارد. CNN در ۲۰۰۷ از او به عنوان یکی از هشت نابغه ای نام برد که زندگی بشر را متحول می سازند. او همچنین به عنوان یکی از ۱۰۰ زن نابغه جهان انتخاب شده و از بنیاد گیتس نیز ۲ میلیون دلار کمک هزینه تحقیقاتی دریافت کرده است.
۳. رکسانا ورزا
رکسانا در خانواده ای تحصیل کرده به دنیا آمد که در سال ۱۹۷۹ از ایران مهاجرت کرده بودند. پدرش فارغ التحصیل دانشگاه معتبر «استنفورد» و مادرش معلم زبان بود که علاقه وافری هم به علم و دانش داشتند. او در سال ۱۹۸۵ در کالیفرنیای آمریکا به دنیا آمد که امروزه به لطف سیلیکون ولی به مهد فناوری دنیا تبدیل شده است.«رکسانا ورزا » در حالی که سی و چند سال بیشتر ندارد، مدیر بزرگترین پردیس استارتاپی جهان به نام «استیشن اف»، عضو «شورای نوآوری اتحادیه اروپا» (EIC) و از اعضای هیئت مدیره قدیمی ترین خبرگزاری جهان به نام AFP است.
۴. فریناز کوشانفر
فریناز سال ۱۳۵۵ در تهران به دنیا آمد. پدر او پزشک و پدربزرگش یک ارتشی بود که برای ماری کوری احترام زیادی قائل بودند و به همین خاطر فریناز را تشویق کردند به سراغ تحصیل در علوم جدید برود. این محقق برجسته دوران دبیرستان و کارشناسی برق را در دبیرستان معتبر فرزانگان و دانشگاه شریف طی کرده و سپس برای ادامه تحصیل راهی ایالات متحده شد.او رشته برق و کامپیوتر دانشگاه UCLA را برای مقطع کارشناسی ارشد انتخاب کرد. کوشانفر سپس برای دریافت دکترا راهی دانشگاه برکلی، از بهترین مراکز آموزشی آمریکا شد و به خاطر پاس کردن تعداد زیادی از واحدهای آمار و احتمال همزمان فوق لیسانس این رشته را هم اخذ کرد. وی هم اکنون مشغول تدریس در دانشگاه کالیفرنیا سن دیگو است.
از افتخارات و جوایز فریناز کوشانفر باید به جایزه مخترع جوان سال دانشگاه MIT در ۲۰۰۸ اشاره کرد که به خاطر طراحی نوعی از میکروتراشه ها به وی اهدا شد. او همچنین در سال ۲۰۱۱ به عنوان یکی از نخبگان علوم جدید و مهندسی از دست اوباما جایزه گرفت. نشریه تکنولوژی ریویو هم او را به عنوان یکی از ۳۵ مخترع برتر جوان دنیا برگزیده است.
