زایمان طبیعی پس از سزارین (VBAC)
شاید شنیده باشی که وقتی یک بار سزارین کردی، دیگه همیشه باید همین مسیر رو برای زایمان انتخاب کنی، اما این تصور دیگه توی دنیای پزشکی امروز خیلی درست نیست. امروزه زایمان طبیعی بعد از سزارین نهتنها ممکنه، بلکه میتونه انتخاب خوبی برای خیلی از مادران باشه. البته مثل هر تصمیم دیگهای، این مسیر هم چالشهای خودش رو داره. توی این مقاله قصد داریم دربارهی زایمان طبیعی پس از سزارین و مزایا و چالشهای اون صحبت کنیم.
آیا زایمان طبیعی بعد از سزارین ممکنه؟
بله! تحقیقات علمی نشون داده که زایمان طبیعی بعد از سزارین (یا همون VBAC که مخفف Vaginal Birth After Cesarean هست) در بیشتر موارد امکانپذیره. چیزی حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد از زنهایی که تلاش میکنن زایمان طبیعی داشته باشن، موفق میشن. اما باید شرایط خاص هر فرد رو هم در نظر گرفت. مثلاً دلیل سزارین قبلی خیلی مهمه. اگه مشکل خاصی مثل قرارگیری جنین در حالت بریچ (پایین بودن پاها یا لگن به جای سر) دلیل سزارین بوده باشه، احتمال موفقیت در زایمان طبیعی بعدی به شرط قرارگیری جنین در وضعیت درست، بالاتر خواهد بود.
مزایای زایمان طبیعی پس از سزارین
زایمان طبیعی بعد از سزارین مزایای زیادی داره که یکی از مهمترین این مزایا، دوره بهبودی سریعتره. وقتی طبیعی زایمان میکنی، درد و مشکلات بعد از جراحی رو نداری و خیلی زودتر میتونی به فعالیتهای روزمرهات برگردی.
مزایای دیگه عبارتند از:
- مدت بستری کوتاهتر: معمولاً بعد از زایمان طبیعی، زودتر از بیمارستان مرخص میشی.
- کاهش عوارض جراحی: سزارین مثل هر جراحی دیگهای ممکنه با مشکلاتی مثل عفونت زخم، تب یا حتی لخته شدن خون همراه باشه که این خطرات توی زایمان طبیعی خیلی کمترن.
- کمتر بودن خطر مشکلات در بارداریهای بعدی: هر بار سزارین، خطر چسبندگی جفت یا مشکلات دیگه رو در بارداریهای بعدی افزایش میده. زایمان طبیعی این خطر رو کمتر میکنه.
چالش های زایمان طبیعی بعد از سزارین
شاید یکی از بزرگترین نگرانیها، خطر پارگی رحم باشه. وقتی قبلاً سزارین داشتی، جای برش روی رحم ممکنه توی زایمان طبیعی باز بشه. البته این احتمال خیلی کمه (کمتر از ۱٪)، اما اگه این اتفاق بیافته، نیاز به سزارین فوری داری و ممکنه خطراتی برای مادر و جنین ایجاد بشه.
یکی دیگه از چالشها اینه که زایمان طبیعی همیشه موفق نیست. یعنی گاهی ممکنه درد زایمان شروع بشه اما به دلایلی مثل پیشرفت نکردن زایمان، دوباره به سزارین نیاز پیدا کنی. این وضعیت میتونه برای مادر از نظر روانی استرسزا باشه.
چه شرایطی شانس موفقیت VBAC رو بالا می بره؟
اگه بخوای بدونی تو این مسیر چقدر شانس داری، باید بدونی که شرایط خاصی احتمال موفقیت رو بیشتر میکنه. مثلاً:
- اگه قبلاً زایمان طبیعی داشتی، حتی بعد از یک سزارین.
- اگه دلیل سزارین اول یه مشکل موقتی بوده (مثل وضعیت بریچ در جنین).
- اگه برش روی رحم در سزارین قبلی به صورت عرضی و در قسمت پایین رحم بوده باشه (این نوع برش، خطر پارگی رو کمتر میکنه).
اما شرایطی هم هست که باعث میشه پزشک زایمان طبیعی رو توصیه نکنه. مثلاً:
- اگه چندین بار سزارین داشتی.
- اگه برش رحم به صورت عمودی و در قسمت بالای رحم بوده.
- اگه مشکلات پزشکی خاصی داری که زایمان طبیعی رو خطرناک میکنه.
چطور برای زایمان طبیعی بعد از سزارین آماده بشم؟
پزشک وضعیت رحم، جنین و سلامت عمومی رو بررسی میکنه و با توجه به شرایط تصمیم میگیره.
این نکات رو هم یادت باشه:
- حتماً باید در بیمارستانی زایمان کنی که امکانات لازم برای سزارین فوری رو داشته باشه.
- اگه درد زایمان به صورت طبیعی شروع نشد، پزشک میتونه با دارو زایمان رو القا کنه، اما باید خیلی دقیق مانیتور بشی تا خطر پارگی رحم کم بشه.
- بهتره حداقل ۱۲ ماه بین سزارین و بارداری بعدی فاصله بذاری تا رحم زمان کافی برای ترمیم داشته باشه.
حرف آخر
زایمان طبیعی بعد از سزارین هم امکانپذیره و هم میتونه یه گزینه مناسب باشه. انتخاب بین زایمان طبیعی یا سزارین به شرایط بدنی و تصمیم شخصی تو بستگی داره. البته که زایمان طبیعی بعد از سزارین برای همه مادران مناسب نیست، اما اگه شرایطت مناسب باشه و همراه با پزشک برنامهریزی کنی، زایمان طبیعی بعد از سزارین میتونه یه تجربه موفق و کمخطر باشه.