کولونوسکوپی چیست؟
کولونوسکوپی نوعی مطالعه تصویربرداری است که در آن پزشک از یک محدوده خاص به نام کولونوسکوپ برای بررسی پوشش روده بزرگ استفاده می‌کند. پزشک همچنین می‌تواند پولیپ یا بافت را برای بیوپسی در همان زمان بردارد. پزشک ممکن است کولونوسکوپی را برای ارزیابی کولون از نظر ضایعات سرطانی، شناسایی مناطق خونریزی یا تشخیص سایر اختلالات مرتبط با روده توصیه کند. قبل از عمل پزشک یک آماده‌سازی کولونوسکوپی را تجویز می‌کند. رویکرد‌های مختلفی وجود دارد اما هدف همه آن‌ها تخلیه روده بزرگ از ماده مدفوع است تا پزشک بتواند آن را به وضوح مشاهده کند. آماده‌سازی ممکن است تا یک هفته قبل از کولونوسکوپی شروع شود. روش کولونوسکوپی شامل قرار دادن یک اسکوپ نازک با یک نور در انتهای رکتوم است. پزشک محدوده را از طریق روده بزرگ پیش می‌برد تا آن را بررسی کند.
چگونه برای انجام کولونوسکوپی آماده شویم؟
یک هفته قبل از کولونوسکوپی:
احتمالاً پزشک تغییرات رژیم غذایی خاصی را در هفته منتهی به کولونوسکوپی توصیه می‌کند. در حالی که سبزیجات کنسرو شده یا پخته شده برای خوردن قابل قبول هستند افراد باید در این هفته از غذا‌های زیر اجتناب کنند:
- غلات از جمله برنج قهوه‌ای، بلغور جو دوسر و نان گندم
- آجیل و خشکبار
- دانه‌ها از جمله دانه‌های خشخاش یا کنجد
- ذرت کامل
- میوه‌ها و سبزیجات خام
همچنین ممکن است پزشک به افراد توصیه کند که مصرف برخی دارو‌ها را که می‌توانند خطر خونریزی را در طول کولونوسکوپی افزایش دهند متوقف کنند. به عنوان مثال می‌توان به رقیق‌کننده‌های خون مانند وارفارین و کلوپیدوگرل و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی اشاره کرد. متخصص گوارش در طول مشاوره با فرد کار می‌کند تا تصمیم بگیرد که چه مدت باید استفاده از یک داروی خاص را قبل و بعد از کولونوسکوپی متوقف کند.
دو روز قبل از کولونوسکوپی:
در این مرحله افراد باید مقدار زیادی آب یا مایعات دیگر بنوشند تا مطمئن شوند که هنگام شروع آماده‌سازی روده دچار کم آبی نمی‌شوند. نوشیدن حدود هشت لیوان آب در روز می‌تواند به کاهش خطر کم آبی بدن کمک کند. همچنین ممکن است پزشک توصیه کند در این مرحله از غذا‌های قرمز یا نارنجی خودداری کنید.
24ساعت قبل از کولونوسکوپی:
مصرف فقط مایعات شفاف در 24 ساعت منتهی به کولونوسکوپی بسیار مهم است. نمونه‌هایی از مایعات شفاف قابل قبول عبارتند از:
- آبگوشت
- قهوه یا چای اما بدون شیر یا خامه
- ژلاتین
- بستنی
- آب میوه‌های بدون پالپ
پزشک اغلب یک محلول خوراکی برای کمک به پاکسازی روده بزرگ تجویز می‌کند. این محلول باعث می‌شود که فرد مدفوع مکرر داشته باشد تا زمانی که هیچ ماده مدفوعی در روده بزرگ او باقی نماند. این محلول‌ها احتمالاً روشهای دوز متفاوتی دارند. گاهی اوقات پزشک نوشیدن کل محلول را در شب قبل از کولونوسکوپی تجویز می‌کند. در مواقع دیگر نوشیدن یک قسمت از محلول را در شب قبل و بقیه را در روز معاینه توصیه می‌کنند. این راه حل برای وادار کردن شخص به دستشویی در نظر گرفته شده است. آماده‌سازی روده گاهی اوقات باعث می‌شود فرد احساس تهوع، نفخ، تشنگی یا سرگیجه کند. اگر این اتفاق بیفتد فرد باید حداقل 30 دقیقه از نوشیدن این آماده‌سازی استراحت کند و به آرامی مایعات شفاف بنوشد. در طول آماده‌سازی فرد ممکن است دچار مشکلات زیر شود:
- نزدیک حمام بمانند تا بتوانند به راحتی به توالت بروند
- پوشیدن شلوار کمر کش که راحت‌تر پایین کشیده می‌شود
- استفاده از وازلین در اطراف دهانه مقعد یا استفاده از دستمال مرطوب کودک برای کاهش تحریک مقعد
هنگام مراجعه به پزشک برای انجام کولونوسکوپی چه اتفاقاتی می‌افتد؟
در زمان قرار ملاقات کولونوسکوپی پزشک انتظار دارد که فرد فقط مایع شفاف تا زرد رنگ را از روده دفع کند. یکی از اعضای کادر پزشکی یک کاتتر داخل وریدی (IV) را در رگ فرد قرار می‌دهد تا بتواند در طول عمل دارو‌ها را دریافت کند. سپس فرد به مجموعه کولونوسکوپی می‌رود. یک متخصص بیهوشی که بخشی از تیم عمل است داروهای آرامبخش را از طریق IV به فرد تجویز می‌کند و مسئولیت ایمن نگه داشتن راه هوایی او را در طول عمل بر عهده دارد. هنگامی که فرد بیهوش شد پزشک کولونوسکوپ را از طریق رکتوم وارد می‌کند و آن را برای شروع معاینه به جلو می‌برد. متخصص گوارش هر پولیپ را جداگانه ارزیابی می‌کند. بر اساس اندازه، شکل و محل آن پزشک بهترین روش را برای برداشتن پولیپ تعیین می‌کند. آن‌ها همچنین ممکن است نمونه‌ای از بافت را برای آزمایش بگیرند که به عنوان بیوپسی شناخته می‌شود. وقتی پزشک معاینه را کامل کرد محدوده را برمی دارد. متخصص بیهوشی تجویز دارو را متوقف می‌کند و فرد بیدار می‌شود. این نکته را فراموش نکنید که احساس خواب آلودگی یا گیجی بعد از عمل طبیعی است.
منبع:
