خشکی دهان یکی از علائم بسیار شایع، هنگام بارداری است. این حالت تا حدی به این دلیل است که هنگام بارداری بدن به آب بیشتری نیاز دارد، چرا که به رشد کودک کمک می‌کند. اما دلیل دیگر این است که تغییر هورمون‌ها می‌تواند تأثیر زیادی روی سلامت دهان و دندان بگذارد. این اثرگذاری به اندازه‌ای است که، علاوه بر خشکی دهان، ممکن است در طول بارداری دچار بیماری‌های لثه و لق شدن دندان نیز بشوید. در برخی موارد، خشکی دهان در دوران بارداری ممکن است به خاطر بیماری دیابت و اثر آن روی دهان باشد.
دلایل خشکی دور دهان در بارداری
دلایل زیادی برای خشکی دور دهان در بارداری وجود دارد. برخی از شایع‌تر علل این عارضه عبارت‌اند از:
کمبود آب بدن
کمبود آب بدن زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما سریع‌تر از میزان مصرف، آب خود را از دست دهد. این حالت، به خصوص برای خانم‌های باردار می‌تواند خطرناک باشد. بروز کم آبی در بدن در دوران بارداری، به این دلیل است که آب به رشد کودک شما کمک می‌کند و هنگام بارداری به آب بیشتری نسبت به حالت عادی نیاز است.
در حالتی که کمبود آب بدن در دوران بارداری بیشتر از حد نرمال باشد، می‌تواند منجر به نقص مادرزادی یا زایمان زودرس شود.
سایر علائم کم آبی بدن عبارت‌اند از:
- احساس گرمای بیش از حد
- ادرار به رنگ زرد تیره
- تشنگی شدید
- خستگی
- سرگیجه
- سردرد
دیابت بارداری
دیابت بارداری فقط در دوران بارداری اتفاق می‌افتد و می‌تواند قند خون شما را بالا ببرد. معمولا این نوع دیابت بعد از زایمان از بین می‌رود.
شما در دوران بارداری بیش از حد معمول به انسولین نیاز دارید. دیابت بارداری زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما نتواند انسولین اضافی ایجاد کند.
دیابت بارداری می‌تواند برای شما و کودک شما مشکل ایجاد کند، اما با مراقبت مناسب نیز می‌توان آن را کنترل کرد. مراقبت صحیح می‌تواند شامل یک رژیم غذایی سالم و ورزش مداوم باشد. اما در کنار این موارد، ممکن است به دارو یا انسولین نیز نیاز داشته باشید.
بسیاری از زنان مبتلا به دیابت بارداری هیچ علائمی ندارند، یا فقط علائم جزئی دارند. در این حالت، طی آزمایشی که به همه زنان باردار داده می‌شود، می‌توانید این عارضه را در بدن خود تشخیص دهید. علائم این مشکل علاوه بر خشکی دور دهان، می‌تواند موارد زیر نیز باشد:
- تشنگی بیش از حد
- خستگی
- نیاز تکرر ادرار
کاندیدیازیس یا برفک
کاندیدیازیس یا برفک نوعی عارضه است که به دلیل رشد بیش از حد قارچی به نام قارچ کاندیدا رخ می‌دهد. همه افراد مقدار کمی از این قارچ را در بدن خود دارند، اما اگر سیستم ایمنی بدن شما مانند قبل کار نکند، می‌تواند منجر به رشد بیش از اندازه این قارچ شود.
برفک علاوه بر موارد زیر و همچنین خشکی دور دهان، می‌تواند باعث ایجاد احساس خشکی و حالت خشکی و سفیدک زدگی دهان شما شود.
- ضایعات سفید و پنیرک مانند روی زبان و گونه‌های شما که در صورت خراشیدن ممکن است خونریزی کنند.
- قرمزی در دهان شما
- دهان درد
- از دست دادن حس چشایی
مشکلات خواب
بارداری می‌تواند باعث بسیاری از مشکلات مربوط به خواب نیز بشود؛ این مشکلات از عدم خوابیدن گرفته تا بیدار شدن‌های مکرر در طول شب می‌تواند در افراد متغیر باشد. همچنین می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی، از جمله خروپف و توقف تنفس در خواب شود.
خروپف به خصوص در سه ماهه دوم و سوم بارداری، معمول است. اگر اضافه وزن دارید، سیگار می‌کشید، کم خواب هستید یا شرایطی مانند بزرگ شدن لوزه‌ها دارید، بیشتر باید انتظار چنین معضلی را داشته باشید.
تغییر هورمون همچنین می‌تواند باعث مسدود شدن راه حلق و بینی شود که در پی آن مشکلات تنفسی نیز رخ می‌دهد. خروپف و توقف تنفس در خواب می‌توانند باعث شوند که هنگام خواب با دهان باز نفس بکشید. این امر تولید بزاق را دشوارتر می‌کند و به این ترتیب دهان شما و اطراف آن خشک می‌شود.
توقف تنفس در خواب مشکل جدی است و باید آن را جدی بگیرید. اگر در طول روز خرخر می‌کنید و احساس خستگی می‌کنید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
دیگر علائم خشکی دور دهان در بارداری
خشکی دور دهان در دوران بارداری، علائم دیگری نیز همراه خود دارد که این علائم عبارت‌اند از:
- مشکل در بلعیدن
- خشکی داخل بینی
- احساس سوزش در گلو یا دهان
- مشکل در صحبت کردن
- گرفتگی صدا
- تغییر در حس چشایی
- پوسیدگی دندان
درمان خشکی دور دهان
در بسیاری از موارد، شما در خانه می‌توانید این مشکل را رفع کنید و درمان‌های خانگی بهترین گزینه هستند. درمان‌های خانگی که در دوران بارداری بی خطر هستند عبارت‌اند از:
- استفاده از بالم لب که حاوی ویتامین و گلیسیرین باشد. برای این نوع درمان خانگی ما به شما خرید بالم لب کامان را پیشنهاد می‌دهیم، چرا که بافت نرم و سبک این بالم لب و همچنین ویتامین‌ها و مواد مغذی داخل آن مانند گلیسیرین، باعث نرمی و لطافت پوست لب می‌شود. این بالم لب همچنین روی لب لایه برداری نیز انجام می‌دهد.
- جویدن آدامس بدون قند. این راه می‌تواند به تولید بزاق بیشتر کمک کند.
- خوردن آب نبات سفت و بدون قند. این راه نیز می‌تواند به تولید بزاق بیشتر کمک کند.
- نوشیدن مقدار زیادی آب. این راه به شما کمک می‌کند تا بدن خود را هیدراته نگه دارید و خشکی روی لب‌ها را برطرف کنید.
- قرار دادن یخ رو لب. این روش نه تنها به شما کمک می‌کند تا دهان را مرطوب نگه دارید و آن را آبرسانی کنید، بلکه می‌تواند به کاهش حالت تهوع در دوران بارداری نیز کمک کند.
- استفاده از مرطوب کننده در شب. این روش برای شمایی که با دهان خشک از خواب می‌شوید، بسیار مفید است.
- رعایت بهداشت دهان و دندان. برای جلوگیری از پوسیدگی دندان مرتب مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. جلوگیری از پوسیدگی دندان خشکی دور دهان را کاهش می‌دهد.
- استفاده از دهان شویه مخصوص. این مورد نیز مانند مورد بالا می‌تواند بسیار اثرگذار باشد.
- نوشیدن قهوه تا حد امکان کاهش دهید. از مصرف کافئین خودداری کنید.
در برخی موارد، ممکن است به درمان توسط پزشک نیاز داشته باشید. درمان‌های بالینی شامل موارد زیر می‌شود:
- مصرف داروهایی مختص به این مشکل.
- درمان خروپف یا توقف تنفس در خواب، اگر این دو باعث بروز خشکی دور دهان می‌شوند.
- در صورتی که علت خشکی برفک باشد، آن را با داروهای ضد قارچ درمان کنید.
- تنظیم برنامه برای مدیریت دیابت بارداری، از جمله رژیم غذایی، ورزش و دارو یا انسولین در صورت لزوم.
سخن پایانی
تغییر هورمون‌ها و افزایش نیاز به آب ممکن است منجر به خشکی دور دهان در حین بارداری شود. خوشبختانه روشهای زیادی برای تسکین این مشکل وجود دارد، از افزایش میزان آب مصرفی تا استفاده از بالم لب. بهترین روش و زمان استفاده از بالم لب این است که هر دو روز یک بار استفاده کنید، اما بدانید چه زمانی این کار را باید انجام دهید. درست قبل از خوردن و آشامیدن از آن استفاده نکنید، در غیر این صورت در پایان وعده غذایی یا میان وعده خود تمام بالم لب را خوردید و اثری از آن روی لب‌های شما باقی نمانده است. بعد از اتمام وعده‌های غذایی، مخصوصاً در ماه‌های سرد سال، آن را استفاده کنید.
اگر درمان‌های خانگی خشکی دور و داخل دهان شما را برطرف نمی‌کند یا علائم دیگری از جمله دیابت بارداری دارید، به پزشک خود مراجعه کنید.
منبع: لوکس ایرانا
