یکی از شایع‌ترین چیزهایی که ما در مقاطعی از زندگی دچار آن می‌شویم، احساس بی‌هدفی، بی‌انگیزگی، تسلیم شدن در برابر سرنوشت و دنبال نکردن آرزوها است. درست در همین مقاطع و لحظات حساس است که مسیر زندگی ما تغییر می‌کند و شاید آن اتفاق بزرگی که سال‌ها انتظار آن را می‌کشیدیم، برای همیشه رو به فراموشی می‌رود. نتیجه این اتفاق این است که به فردی تبدیل می‌شویم که حتی خودمان هم دوستش نداریم.
اگر در لحظه درست می‌دانستیم که کار درست چیست، حتماً مسیر زندگی ما تغییر می‌کرد. اگر در مقاطع مهم می‌دانستیم که چگونه می‌توانیم به اهدافمان دست پیدا کنیم، بی‌شک چیز دیگری انتظار ما را می‌کشید. اگر در دقایق سرنوشت‌ساز می‌دانستیم که راه‌حل عبور از موانع چیست، قطعاً در مقابل مشکلات تسلیم نمی‌شدیم. اگر شناخت کافی از خود داشتیم، اگر استعدادهای خود را می‌شناختیم، اگر بر نقاط ضعف و قوت خود واقف بودیم و اگر انگیزه کافی برای تغییر خویش داشتیم، حتماً سرنوشت دیگری انتظار ما را می‌کشید و می‌توانستیم آن چیزی شویم که سال‌ها به دنبال آن بوده‌ایم.
کوچینگ رویکردی است که قرار است آن اتفاق مهم را در زندگی شما رقم بزند.
کوچینگ چیست؟
معمولاً هرکجا می‌خواهند بگویند کوچینگ چیست، به تعریف «فدراسیون بین‌المللی کوچینگ (ICF)» ارجاع می‌دهند. مطابق این تعریف، کوچینگ عبارت است از «همراهی کوچ با مراجعه‌کننده‌ها در یک فرایند فکری عمیق و خلاقانه که الهام‌بخش آن‌ها برای به حداکثر رساندن استعدادهای حرفه‌ای و شخصی آن‌ها است».
«تیموتی گالووی» که با کتاب «بازی درونی تنیس» بنیان‌های کوچینگ را بنا نهاده است، دراین‌باره می‌گوید «کوچینگ به‌جای اینکه به افراد آموزش دهد، به آن‌ها کمک می‌کند تا خود یاد بگیرند». همچنین «جان وایت مور» نویسنده کتاب «کوچینگ برای عملکرد» و بنیان‌گذار کوچینگ به شکل امروزی آن در پاسخ به سؤال کوچینگ چیست می‌گوید «کوچینگ گشودن استعدادهای افراد برای به حداکثر رساندن قابلیت‌های آنان است».
کوچینگ فرایندی است که در آن فرد به کمک کوچ، استعدادهای خود را می‌شناسد، نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی می‌کند، به خودشناسی می‌رسد، اهداف خود را انتخاب می‌کند و راه‌حل رسیدن به اهداف و از پیش رو برداشتن مشکلات را میابد و خود را از آنچه هست به آنچه می‌خواهد باشد تبدیل می‌کند. تمامی این فرایند توسط خود فرد و با تکیه‌بر داشته‌های او اتفاق می‌افتد و کوچ تنها نقش راهبر و راهنما را برای او ایفا می‌کند.
تفاوت کوچینگ و مشاوره
بگذارید مطلب را این‌گونه بیان کنیم؛ اگر با همسر خود اختلاف دارید، اگر کودک شما رفتار ناهنجاری از خود بروز می‌دهد، اگر دچار افسردگی مزمن شده‌اید، بهترین کار مراجعه به یک مشاوره است. اما اگر هدف زندگی خود را گم‌کرده‌اید، اگر فکر می‌کنید در انتخاب‌های خود دچار تردید هستید، اگر دنبال زندگی شادتری با همسر خود هستید، اگر می‌خواهید مادر بهتری برای فرزند خود باشید و اگر می‌خواهید خانواده خوشبختی داشته باشید، باید به یک کوچ مراجعه کنید.
مشاوره برای حل مشکلاتی کاربرد دارد که عموماً منشأ روانی دارند؛ بنابراین مشاوره تلاش می‌کند تا با دادن توصیه‌های مناسب، مشکل را در شما حل کند. اما کوچینگ به شما کمک می‌کند تا با تکیه‌بر توانایی‌ها و داشته‌های خود، استعدادهای خود را به شکوفایی حداکثری برسانید. کوچ هیچ توصیه‌ای به شما نمی‌کند و تنها به‌عنوان راهبر، شما را در رسیدن به خواسته‌های خود یاری کرده و تلاش می‌کند تا گوهر وجودی خود را نمایان کنید.
انواع کوچینگ
بخشی از انواع کوچینگ به مسائل مالی، اقتصادی، مدیریت و کسب‌وکار اختصاص دارد و بخشی دیگر از انواع کوچینگ به مسائل شخصی افراد که در زندگی روزمره به آن نیاز دارند اختصاص دارد؛ مسائلی مانند؛ رابطه، احساس خوشبختی و رضایت، عزت‌نفس، اعتمادبه‌نفس و ... .
از معروف‌ترین انواع کوچینگ که به زندگی شخصی افراد اختصاص دارد می‌توان به لایف کوچینگ (کوچینگ زندگی)، کوچینگ فردی، کوچینگ رشد معنوی، کوچینگ رابطه، کوچینگ تربیت فرزند، کوچینگ تحصیلی و سلف کوچینگ اشاره کرد.
لایف کوچینگ چیست
لایف کوچینگ یا کوچینگ زندگی را می‌توان مادر تمامی کوچینگ‌ها خطاب کرد. لایف کوچینگ به‌نوعی تمامی انواع کوچینگی که به زندگی شخصی افراد ارتباط دارد را در برمی‌گیرد. بگذارید مسئله را ساده‌تر کنم و بگویم چه زمانی لایف کوچینگ به کار شما می‌آید.
اگر جزو کسانی هستید که به دنبال هدف در زندگی خود می‌گردند، لایف کوچینگ ایدئال شما است. اگر فکر می‌کنید تا اینجای زندگی مسیر درستی را نرفته‌اید و آنچه امروز دارید و آنچه هستید، آن چیزی نیست که واقعاً می‌خواهید، نوبت آن است که به یک لایف کوچ مراجعه کنید.
واقعیت آن است که بسیاری از ما در زندگی خود خلائی احساس می‌کنیم که به‌درستی نمی‌دانیم آن چیست. نمی‌دانیم چه چیزی است که مانع از زندگی سرشار از لذت و رضایت در ما می‌شود. لایف کوچینگ به شما کمک می‌کند تا منشأ خلأهای زندگی خود را بیابید و با هدف‌گذاری برای زندگی خود و گام برداشتن در مسیر اهداف خود، به زندگی بهتری دست پیدا کنید. همچنین لایف کوچینگ کمک می‌کند تا استعدادهای خود را کشف کنید و آن‌ها را به شکوفایی حداکثری برسانید. در یک‌کلام؛ لایف کوچینگ تغییری در شما ایجاد می‌کند که سال‌ها به دنبال آن بودید.
کوچینگ فردی چیست؟
کوچینگ فردی که کوچینگ رشد فردی، کوچینگ شخصی، کوچینگ تحول فردی و کوچینگ توسعه فردی نیز نام‌برده می‌شود، به‌نوعی فرزند لایف کوچینگ محسوب می‌شود. آنچه کوچینگ فردی را از لایف کوچینگ متمایز می‌کند، مشخص بودن هدف فرد در همان ابتدا است.
اگر چالشی در زندگی خود دارید که قادر به حل آن نیستید، اگر هدفی در زندگی خود دارید که نمی‌توانید مسیر رسیدن به آن را بیابید، اگر در یک مسئله خاص شرایط آن‌طور که باید پیش نمی‌رود نوبت آن است که به کوچینگ فردی مراجعه کنید.
به‌طور مثال اگر دوست دارید مدارج علمی را طی کنید اما تا به امروز شرایط خانواده و فرزندان مانع از این کار شده است، اگر تمایل دارید شاغل شوید و کسب درآمد کنید اما وظایف مادری مانعی بر سر راه شما است، اگر فکر می‌کنید رابطه شما با همسرتان آن‌طور که باید شاد نیست، اگر دوست دارید فرزندی قابل تربیت کنید اما نمی‌دانید چگونه، بهترین زمان برای مراجعه به کوچینگ فردی است. کوچینگ شخصی قطعاً بهترین راه برای رسیدن به هدف شما خواهد بود.
سلف کوچینگ چیست؟
سلف کوچینگ بیش از آنکه نوعی کوچینگ باشد، توانایی کوچینگ خویشتن است. وقتی به توانایی سلف کوچینگ دست پیدا کنید، در شرایط مختلف قادر خواهید بود که خود را کوچینگ کنید و بهترین تصمیم را برای خود بگیرید.
دوره و کلاس آموزش سلف کوچینگ این امکان را به شما می‌دهد تا در چالش‌های زندگی بهترین راه‌حل‌ها را انتخاب کنید و در کل زندگی هدفمندی را تجربه کنید. وقتی توانایی سلف کوچینگ داشته باشید، همیشه یک کوچ که بیش از همه شما را می‌شناسد، به‌صورت رایگان و تمام‌وقت در کنار شما خواهد بود؛ خودتان!
دوره کوچینگ چگونه برگزار می‌شود؟
دوره کوچینگ به دو صورت گروهی و انفرادی برگزار می‌شود. دوره‌های لایف کوچینگ هم به‌صورت گروهی و هم به‌صورت انفرادی برگزار می‌شوند. دوره‌های کوچینگ فردی فقط به‌صورت انفرادی و خصوصی برگزار می‌شوند. دوره و کلاس آموزش سلف کوچینگ هم غالباً به‌صورت گروهی برگزار می‌شود.
دوره‌های کوچینگ گروهی با حضور چند نفر تا چند ده نفر برگزار می‌شوند. در دوره‌های گروهی، کوچ رهبری دوره را به دست می‌گیرد و با به چالش کشیدن شرکت‌کنندگان و واردکردن آن‌ها به بحث، دوره کوچینگ را پیش می‌برد. تعداد جلسات دوره‌های گروهی معمولاً از پیش تعیین‌شده هستند و در یک زمان مشخص آغاز و پایان میابند. کوچ در حین هر جلسه و در پایان هر جلسه تکالیفی را برای افراد تعیین می‌کند که موظف به انجام آن هستند. این تکالیف گاهی به‌صورت بازی در درون جلسات اتفاق می‌افتد.
دوره‌ها و جلسات انفرادی کوچینگ، شرایطی مشابه جلسات مشاوره دارند. جلسات در فضایی خصوصی و البته صمیمی برگزار می‌شوند. کوچ مطابق با مدل کوچینگ خود، اقدام به کوچینگ فرد کرده و با پرسیدن سؤالات و گفت‌وگو، کوچینگ را پیش می‌برد. هر جلسه با هدف مشخصی شروع و پایان میابد، اما معمولاً برای دوره‌های انفرادی پایان مشخصی در نظر گرفته نشده و جلسات آن تا فرد به اهداف مدنظر خود برسد ادامه میابد. در فاصله میان جلسات نیز، کوچ تکالیفی برای فرد تعیین می‌کند که موظف به انجام آن است.
کوچ کیست؟
کوچ به فردی گفته می‌شود که مهارت‌های کوچینگ را کسب کرده و به این دانش مسلط است. در حال حاضر بنیادهای خصوصی معتبری در دنیا اقدام به تربیت کوچ کرده و با برگزاری دوره‌های آموزش کوچینگ و ارائه مدارک در درجه‌های مختلف، مجوز برگزاری دوره‌های کوچینگ را اعطاء می‌کنند. ازجمله این بنیادها «فدراسیون بین‌المللی کوچینگ (ICF)» و «انجمن بین‌المللی کوچینگ (ICI)» هستند.
در انتخاب دوره کوچینگ خود حتماً در نظر داشته باشید که فردی که خود را به‌عنوان کوچ معرفی می‌کند، حتماً مجوز برگزاری دوره کوچینگ از یکی از نهادهای بین‌المللی معتبر را داشته باشد. در حال حاضر افراد زیادی اقدام به برگزاری دوره‌های کوچینگ می‌کنند، درحالی‌که فاقد مدارک و مجوزهای لازم هستند و صرفاً با سخنرانی‌ها و ویدئوهای جذاب به جذب مخاطب می‌پردازند. حتماً در نظر داشته باشید که دوره‌های کوچینگ با دوره‌های موفقیت که به‌صورت مرسوم توسط سخنوران معروف برگزار می‌شود کاملاً متفاوت است و رویکردی مبتنی بر مستندات علمی ثابت‌شده است که ریشه در علوم روانشناسی دارد.
پریسا موسائی؛ کوچ حرفه‌ای ICI، کوچ ICF و کارشناس ارشد روانشناسی، ازجمله افرادی است که اقدام به برگزاری دوره‌های مختلف کوچینگ، ازجمله لایف کوچینگ، سلف کوچینگ و کوچینگ فردی می‌کند. برای تماس با پریسا موسائی کافی است که «کوچینگ پریسا موسائی» را در گوگل جست‌وجو کنید.
