امروزه وسایل ارتباطات جمعی مانند اینترنت و تلفن همراه و تلوزیون و غیره بسیاری از زمان روزمره ما را اشغال کرده اند و والدین کمتر فرصت یا حتی انگیزه‌ی لازم را برای مطالعه‌ی عمیق در زمینه‌های روانشناسی کودک دارند. درحالی که کتابهای روانشناسی کودک و تربیت فرزند رهنمودهای بسیار عمیق و چند لایه‌ای برای ایجاد آینده‌ای بهتر برای فرزندانمان ارائه می‌دهند. از طرفی حجم انبوه کتاب‌هایی که در این حوزه منتشر شده‌اند شاید سردرگمی برای بسیاری از مادرها و پدرها ایجاد کند که بلاخره ارزنده‌ترین کتابهای این حوزه کدام‌اند. امروز برای تسهیل بهتر انتخاب کتاب توسط والدین در حوزه فرزندپروری و روانشاسی کودک قصد داریم پنج کتاب مهم این حوزه را معرفی کنیم
- کتابی که آرزو می‌کنید والدینتان خوانده بودند
و فرزندانتان از اینکه آن را خوانده‌اید خوشحال خواهند شد
این کتاب در ۶ فصل توسط روانپزشک بریتانیایی تدوین شده است که عضو هیئت مدیره مدرسه زندگی و برنامه‌های مستند بسیاری مانند «حقیقتی درباره کودکانی که دروغ می‌گویند» تهیه کرده است.
نویسنده در پیشگفتار کتاب می‌نویسد: « این کتاب مستقیما به والدین مربوط نمی شود. من قرار نیست جزئیات از شیرگرفتن بچه و آموزش دستشویی رفتن آن‌ها را توضیح بدهم. این کتاب چگونگی ارتباط با فرزندانمان را و اینکه چه چیزهایی باعث پیوند بهتر و مؤثرتر با آن‌ها می‌شود شرح می‌دهد.
این کتاب درباره این استک ه ما چطور بزرگ شدیم و این موضوع چگونه بر نقش و رفتار والد بودنمان اثر دارد. درباره اشتباهاتی است که ما مرتکب خواهیم شدـ خصوصا آن اتشابهاتی که هرگز نمی‌خواستیم ره دهندـ و اینکه با این اشتباهات چه کار کنیم».
نقل قولی از کتاب:
؛من این کتاب را با نگاه به شما، به جای تمرکز بر فرزندانتان شروع کردم؛ چون چیزی که یک کودک را خاص می‌کند ترکیبی بی‌نظیر از ژن‌ها و محیز است و شما قسمت اصلی محیز فرزندانتان هستید. احساسی که ما نسبت به خودمان داریم و میزانی که مسئول رفتارمان نسبت به فرزندانمان هستیم کلید جنبه‌هایی از وظایف والدینی است که اغلب از آن چشم‌‍پوشی می شود چون تمرکز روی کودکان‌مان و رفتارشان بسیار راحت تر از مشاهد و بررسی این امر است که چطور آن‌ها رویمان اثر می‌گذارند و ما چطور روی آن‌ها تأثیر گذار هستیم...؛
این کتاب به همت نشر کوله پشتی به چاپ رسیده است که می توانید آن را از برخط بوک تهیه کنید
- آموزش تفکر به کودکان و نوجوانان
اگر دغدغه‌ی این را دارید که فرزندتان در طول زندگی پر فراز و نشیب اجتماعی در جوامع مدرن و صنعتی امروزی چگونه میتواند از پس تمام امور زندگی خود برآید این کتاب شدیدا توصیه می‌شود. همانطور که از نامش پیداست چگونگی ایجاد تفکر به کودکان و نوجوانان کانون بحث این کتاب است.
این کتاب که مشتمل بر ۱۳ فصل است سعی دارد با ارائه‌ی راهکارهایی به والدین و مربیان آسیب‌های دوران کودکی و نوجوانی را به حداقل برساند و شرایطی را برای زیست بهتر کودکان و نوجوانان در شرایط پیچیده کنونی فراهم نماید.
مترجم در مقدمه کتاب می‌نویسد: « به نظر می رسد بچه‌های امروزی تا حد زیادی به تحقق فوری خواسته‌ها، یافتن سریع پاسخ‌ها و حل آنی مشکلات عادت کرده‌اند و از این رو فرصت بسیار کمی برای رویارویی با مسائل و حل مستقلانه‌ی مشکلات دارند. همه‌ی این‌ها مساوی است با فرصت‌های کمتر برای کسب تجربه و پرورش مهارت‌های ضروری برای زندگی. نوجوانان امروزی بیش از هر زمان دیگری برای ورود به دوران بزرگسالی مشکل دارند. بسیار دیده می‌شوند نوجوانانی که همچنان برای ساده‌ةرین مشکلات اجتماعی، تحصیلی، شغلی یا غیره به پدر و مادر پناه می‌برند و در برخورد با اولین معضل جدی عقب نشینی می کنند؛ نوجوانانی که داعما تقصیر را گردن دیگران می‌اندازند وک ودکان یکه بهانه‌گیری می‌کنند و گریه کردن را راه حل رسیدن به هدف‌شان می‌بینند.
کتاب حاضر در زمینه‌ی روان شناسی کودک و مشاوره کودک و نوجوان، ثمره‌ی بیست سال تجربه‌ی خانم دکتر دارلین سوییت‌لند و همسرش دکتر ران استولبرگ است. مولفان که در حوزه‌ی روانشناسی و علوم تربیتی مطالعات گسترده‌ای انجام داده‌اند ابتدا متداول‌ترین فرصت های از دست رفته برای تربیت فرزندان و رایج‌ترین رویکردهای اشتباه را معرفی کرده و در ادامه راه‌حل‌هایی عملی عملی را برای شناسایی و اجتناب از آن‌ها ارائه می‌دهند.
در ادامه فصلی را به صحبت درباره‌ی نظریه‌های معروف مرتبط با مراحل رشد اختصاص داده و باورهای غلط مصطلح را از دیدگاه علمی نقد می‌کنند. در فصل‌های بعدی وارد دنیای تکنولوژی شده و تأثیر دستاوردهای مدرن را بر زندگی انسان‌ها و مخصوصا کودکان ونوجوانان بررسی می کنند. به اهمیت ورزش، فعالیت‌های ورزشی و گروهی و نقش منحصر به فرد مربی‌ها پرداخته و گرایش بی‌سابقه نسل حاضر به مصرف الکل و مواد مخدر را مورد بررسی قرار می‌دهند. در انتها با طرح فاکتورهای مشخص از والدین می‌خواهند میزان آمادگی واقی فرزندان‌شان را بسنجند و ناهایتا درس‌های ارائه شده در کتاب را به بیانی حتی روان‌تر خلاصه می‌کنند.
این کتاب سرشار از مثال‌های واقعی و ملموس و کاربردی است که برگرفته از مصادیق واقعی مراجعین این دو روان‌شناس در طی دو دهه فعالیت‌شان است. این کتاب به همت نشر مروارید به چاپ رسیده است که در برخط بوک می توانید آن را تهیه کنید.
۳.چگونه یک فرزند کتابخوان تربیت کنیم؟
اگر دغدغه‌ی این را دارید که مبادا فرزندان عزیزتان در آینده از کتاب و کتابخوانی و فرهیختگی به دور باشند این کتاب شدیدا توصیه می‌شود. چرا که راهکارهایی را برای ایجاد علاقه به مطالعه و دیگر موراد تربیت فرزند ارائه می‌دهد که تماما جنبه علمی وعملی دارند. این کتاب همانطور که از نامش پیداست درباره‌ی چگونگی ایجاد علاقه به کتابخوانی و مطالعه در کودکان و نوجوانان است. اتفاق بسیار مهمی که میتواند سرنوشت فرزندان را به طور کلی تغییر دهد.
این کتاب از تولد و نوزادی کودکان تا نوجانی را در چهار بخش تقسیم بندی می‌کند و مانند یک نقاش طرح جداگانه‌ی هر بخش را کنار هم قرار می‌دهد تا شمایی کلی از اطلاعات مفیدی ارائه دهد که سرشار از ایدههایی ناب برای ایجاد مرسوم کردن مطالعه در خانه و خانواده باشد. ایدههایی که میتواند ساخت کتابخانه خانوادگی و همچنین روش‌هایی برای جذب خواننده های بی‌علاقه به کتاب هستند. توصیه‌هایی خلاقانه و عملی برگرفته همراه با ارائه‌ی داده‌هایی تجربی و علمی که این کتاب را جز کتب منتخب قرار داده است.
این کتاب با ارائه‌ی راهکارها و توصیه‌هایی توضیح می‌دهد که چگونه مطالعه‌ی لذت بخش و همراه با علاقه و میل باطنی را به تدریج در فرزندانتان نهادینه کنید. به شکلی که مطالعه بخشی از سبک زندگی فرزندتان از کودکی تا کهن سالی درآید.
بخشی از متن: «تمام پدر و مادرها یک سوال مشترک از خودشان می‌پرسند: فرزندم چه موقع کتاب خواندن را شروع خواهد کرد؟ لحظه‌ی جادویی وقوع چنین امری ـ وقتی کودکتان به واژه‌ها علاقه نشان می‌دهد و واژه‌های داخل کتاب یا دنیای بیرون را می‌خواندـ ممکن است در سنین مختلفی برای بچه‌ها پیش بیاید؛ حتی سن تمایل نشان دادن به کتاب ممکن است در دو فرزند یک خانواده نیز متفاوت باشد؛ برای بعضی از بچه ها در چهار سالگی و برخی دیگر در شش یا هفت سالگی. بعضی اوقات فرزند ارشد خانوده زودتر از بقیه بچه‌ها به کتاب متمایل می‌شود و گاهی هم این قضیه کاملا برعکس است. ذهن دخترها در مقایسه با پسرها معمولاً در سنین پایین‌تری آمادگی خواندن کتاب را دارد... اینکه کودکان در چه دوره‌ای به کتا خواندن روی بیاورند مختص خودشان است. هیچ سن «مناسبی» برای آغاز ماطلعه مستقل یا هیچ فرمولی برای واداشتن کودک به کتاب خواندن نداریم. این کتاب نیز به همت انتشارات کوله‌پشتی منتشر شده است که می‌توانید آن را از طریق برخط بوک تهیه کنید.
4. چگونه با فرزند خود گفتگو کنیم؟
این پرسش و دغدغه‌ی بسیاری از پدرها و مادرهای دلسوزی است که شاید به مرور زمان دریافت پاسخ مناسب برایش دشوار و دشوارتر شود. نویسندگان این کتاب که سالها در حوزه روانشناسی کودک فعالیت دارند و کتاب را در ۷ فصل تدوین کرده‌اند در مقدمه می‌نویسند: «تنها چیزی که تصور نمی‌کردیم این بود که کتابی در زمینه‌ی چگونگی برقراری ارتباط برای والدین بنویسیم. روابط بین والد و فرزند مسأله‌ای بسیار خصوصی و فردی است. احساس اینکه در این روابط تنگاتنگ ما اصولی در اختیار والدین قرار دهیم که چگونه با فرزندان خود صحبت کنند، باری ما خوشایند نبود. ما چندین سال سفرهایی به اطراف کشور داشته‌ایم و در این سفرها جلساتی با والدین، معلمان، مدیران مدارس و کارکنان بیمارستان ها، نوجوانان و مربیان کودک ترتیب دادیم. حاصل این تجربیات این شد که بار دیگر به این فکر افتادیم که کتابی در مورد «چگونه» بنویسیم. هرچه بیشتر در این مورد فکر کردیم بیشتر به انجام آن راغب شدیم.
چرا کتابی ننویسیم که والدین به کمک مهارت‌های آن بتوانند خود مشکلاتشان را حل کنند؟ چرا کتابی ننویسیم که فرصتی در اختیار والدین قرار دهند که آنچه می‌آموزند در راه بهبودی وضع زندگی‌شان به کار گیرند؟
چرا کتابی ننویسیم با صدها مثال از گفتگوهای مفید که بر اساس آن والدین بتوانند زبانی جدید را بر گفتار پیشین خود منطبق سازند؟
ما در این کتاب زندگی خود را به تصویر کشیده‌ایم. ما در مورد تجربیات خود نوشته‌ایم. سوالات بسیاری را پاسخ گفته‌ایم و داستان‌های سیاری را که توسط والدین در طول ۶ سال نقل شده‌اند همراه کرده‌ایم».
این کتاب نیز توسط نشر نی منتشر شده است که می‌توانید آن را از برخط بوک تهیه کنید.
۵. اگر فرزند دختر دارید
عنوان فرعی این کتاب «جامعه‌شناسی و روانشناسی شکل‌گیری شخصیت در دخترها» است با ترجمه خوب محمدجعفر پوینده. این کتاب برخلاف برای والدینی که فرزندان پسر دارند نیز مفید است. چرا که عمیقا دیدگاهی انسانی و ضد تبعیض جنسیتی دارد که راهنمای مناسبی برای تمامی پدرها و مادرها و مربیان و معلمان جوان است. این کتاب مشتمل بر ۴ فصل با این عناوین است:
در انتظار نوزاد- دختر یا پسر؛ دوران خردسالی؛ بازی‌ها، اسباب‌بازی‌ها و ادبیات کودکان، نهادهای آموزشی: کودکستان، دبستان و دبیرستان‌ها...
در مقدمه کتاب نویسنده می‌نویسد: «جان اسوارت میل در کتاب اسارت زنان (۱۸۶۹) نخستین کسی بود که مفهوم «طبیعت زنانه» را به پرسش کشید. مفهومی که تا آن هنگام به تمام این به اصطلاح صفات خاص زنان میدان داده بود. او در مقابل نشان داد که چگونه این صفات حاصل منطقی یک وضعیت تاریخی، فرهنگی و اجتماعی مشخص اند. میل در دفاع روشن بینانه و پرشور از زنان از روانشناسی مدد می‌گیرد تا به بررسی قوانینی بپردازد که تاثیر اوضاع و احوال بر شخصیت را معین می‌کنند.
باید ژرف‌ترین شناخت را از قوانین شکل‌گیری شخصت دارا بود تا بتوان ادعا کرد که از نظر اخلاقی و فکری تفاوتی میان مرد و زن وجود دارد و تعیین ماهیت این تفاوت نیز به طریق اولی به همین شناخت نیازمند است.... کتاب حاضر به بررسی مستقیم زندگی کودک از آغاز تولد ومی‌پردازد و سپس مسائل زیر را تحلیل می‌کند. رفتار بزرگترها در برابر کودک، روابطی که بزرگترها با یکدیگر دارند و تاثیرات متقابلی که این رفتارها بر کودک دارند». هدف غایی نویسنده کتاب کاستن از بار تبعیض جنسیتی در دیگاه والدین برای تربیت فرزندان به گونه ای است که کمتر درگیر کلیشه‌های جنسیتی شوند، به این معنا که فرزندانمان چه دختر باشند چه پسر قائل به حق و حقوقی برابر برای زنان و مردان باشند.
لازم به ذکر است که نویسنده این کتاب النا جانینی بلوتی از سرآمدان تعلیم وتربیت و روانشناسی کودک در ایتالیا است که این کتاب از مهم‌ترین آثار منتشر شده توسط ایشان است. نویسنده در چهار فصل به شرح و تحلیل احوال و شرایط و اوضاع اجتماعی در دوران کودکی می‌پردازد و نشان می‌دهد که علل اجتماعی و به ویژه عوامل فرهنگی و تربیتی چگونه کلیشه‌های تبعیض آمیز را در ذهن و رفتار کودکان رواج می‌دهد». این کتاب نیز به همت نشر نی منتشر شده است که می توانید آن را از برخط بوک سفارش دهید.
شما می‌توانید برای خرید کتاب هایی که معرفی شدند و مشاهده کتابهای بیشتر در حوزه‌های روانشاسی کودک و نوجوان وتربیت فرنزد به برخط بوک مرجع آنلاین کتاب مراجعه کنید.
