علت درد زیر شکم در خانم‌ها چیست؟

درد زیر شکم شاید یکی از رایج ترین دردهایی است که هر خانمی به ویژه در دوران پریود به آن دچار می‌شود. اما آیا علت درد زیر شکم همیشه شروع دوران قاعدگی است؟ پاسخ به این سوال قطعا منفی است. درد زیر شکم دلایل زیادی دارد که می‌تواند نشان دهنده مشکلات متفاوتی باشد.

علت درد زیر شکم چیست؟

درد زیر شکم یا درد در ناحیه لگن ناراحتی است که در قسمت پایین شکم ایجاد می‌شود. اغلب زنان در زمان‌های مشخصی درد زیر شکم را احساس می‌کنند. اما باید بدانید این درد تنها به دوران قاعدگی محدود نمی‌شود. مثانه و اندام تناسلی محل‌هایی از بدن هستند که بیشتر دردهای شکمی در آنجا اتفاق می‌فتد.در اکثر موارد تشخیص دقیق علت درد مشکل است اما نشانه‌های مشخصی وجود دارند که به پزشک کمک می‌کند تا دلیل اصلی را شناسایی کرده و متناسب با آن درمان را انجام دهد. رایج‌ترین علل دردهای زیر شکم عبارتند از:

• اختلال ادراری، مانند مشکلات کلیه و مثانه
• مشکلات روده
• مشکلات مربوط به دستگاه تولید مثل، رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدانها

درد شکمی ناشی از سیستم ادراری

این درد شکم ناشی از عفونت های ادراری است و با علائمی مانند سوزش و تکرر ادرار همراه است.
این عفونت می‌تواند در کلیه ها پخش شده و با ایجاد ناراحتی با بالارفتن دمای بدن و کمر درد همراه باشد. اگر در ادرار خود خون مشاهده کردید حتما به پزشک اطلاع دهید تا این مورد پیگیری شود. اگر درد شدید بود و از ناحیه شکم به سمت کمر و کشاله ران پخش شد، پزشک ممکن است احتمال سنگ کلیه را بدهد. در نتیجه ممکن است از شما بخواهد تا آزمایش ادرار بدهید.

درد شکم ناشی از سیستم گوارشی

یکی از دردهای رایج در زیر شکم که هم در آقایان و هم خانم‌ها مشاهده می‌شود، درد روده بزرگ است. علائمی که نشان می‌دهد این درد ناشی از روده است عبارتند از:

• درد هنگام دفع
• تغییر در عادت روده
• خون در مدفوع
• نفخ شکم همراه با دفع گاز

یبوست و اسهال نیز هر دو باعث ایجاد درد می‌شوند. این دردها که به صورت کولیک یا انقباضی است، حالت گرفتگی دارد و همانطور که می‌گیرد، خود به خود رفع می‌شود. درد روده بزرگ زمانی تسکین پیدا می‌کند که روده کار خود را به درستی انجام دهد. معمولا علت اصلی درد شکمی ناشی از روده ها به سندرم روده تحریک پذیر مربوط می‌شود که با علائمی مانند یبوست، اسهال و نفخ و حرکات غیر عادی روده همراه است. نفخ و تورم شکم نیز از نشانه های دیگری است که در دردهای شکمی ناشی از روده دیده می‌شود.

• نکته: اگر از مقعد خود خونریزی مشاهده کردید یا رنگ مدفوع تیره بود حتما به پزشک اطلاع دهید تا اقدامات پزشکی لازم تجویز شود.

درد ناشی از دستگاه تولید مثل

بعضی از دردهای زیر شکم ممکن است ناشی از مشکلات به وجود آمده در رحم؛ لوله های فالوپ و تخمدان ها باشد. که بیشتر در قسمت میانی پایین شکم احساس می‌شود. دردی که در قسمت کناری باشد بیشتر مربوط به تخمدان هاست.به علاوه دردی که مربوط به رحم باشد در دوران پریود بیشتر شده و به نام دیسمنوره یا قاعدگی دردناک نیز شناخته می‌شود.
اگر انقباضات شکمی را یک هفته پیش از زمان شروع پریود احساس کردید می‌تواند ناشی از لانه گزینی باشد. این اتفاق در اوایل بارداری اتفاق می‌افتد. زمانی که تخمک بارور شده خود را در دیواره‌های رحم پنهان می‌کند. این نوع درد معمولا خفیف و کوتاه است و در مواردی با لکه‌های کمرنگی همراه است. اگر پریود نشدید از یک تست بارداری استفاده کنید.

• نکته: بعضی شرایطی که دستگاه تناسلی را تحت تاثیر قرار می‌دهند مانند عفونت یا خشکی واژن و... می‌توانند در حین مقاربت نیز موجب درد شوند. در این شرایط بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

سایر دردهای شکمی

درکنار موارد گفته شده مشکلات دیگری وجود دارد که می‌تواند باعث درد شکمی شود:

• اندومتریوز: در این بیماری، بافت اندومتر رحم در خارج از رحم، مثلا در تخمدان‌ها شروع به رشد می‌کند و در نتیجه در هنگام پریود و نوسانات هورمونی، این بافت‌ها نیز شروع به خونریزی کرده و باعث ایجاد درد در ناحیه زیر شکم می‌شود.
• فیبروئید: رشد توده‌‌های خوش‌خیم در دیواره رحم است که میتواند علائمی مانند پریودهای سنگین، درد زیر شکم، احساس فشار در ناحیه لگن و... داشته باشد.
• افتادگی واژن یا مثانه: این مشکل بیشتر در خانمهایی که زایمان داشته اند پیش می آید و با مسائلی مانند درد شکم و مشکل در دفع ادرار و مدفوع همراه است.
• درد ناشی از لوله های رحمی: با بستن لوله ها (توبکتومی) ممکن است چسبندگی ایجاد شود که خود باعث دردهای شکمی است.
• کیست تخمدان: کیست‌‌های بزرگ می‌توانند با فشار آوردن به مثانه باعث افزایش ادرار شده و علائمی از قبیل درد شکمی ناگهانی و شدید، استفراغ، سرگیجه و تب را به همراه داشته باشند.
• مشکلات ناشی از مراحل اولیه بارداری مانند سقط جنین یا بارداری خارج رحمی
• عفونت واژن: عفونت واژن که ناشی از باکتری، قارچ یا انگل می‌تواند باشد، اگر به مثانه وارد شود می‌تواند موجب دردهای شکمی و لگن شود.

چه زمان به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر دردهای شکمی بیش از یکی دو روز به طول انجامید به پزشک مراجعه کنید. به طور حتم پزشک سوالات متعددی راجع به زمان پریود، سابقه بیماری، علائم و محل درد، کارکرد روده و... از شما خواهد پرسید و به علاوه شما را از جهت علائم عمومی مانند تب، بی حالی و استفراغ و... مورد معاینه قرار می‌دهد. بعد از این مرحله ممکن است سونوگرافی، آزمایش ادرار یا مدفوع برایتان تجویز شود.