20 بـازی‌ بـا کـودکـان 20 مـاهـه

کشف استعدادهای پنهان کوچولو در منحنی‌های رنگی

کوچولو در 20 ماهگی با ترسیم خطوط افقی، عمودی و تمایز قائل شدن میان این خطوط و منحنی‌ها والدین خود را شگفت‌زده می‌کند، در این سن هنرمند کوچولوی خانه، دوست دارد ساعاتی از روز را صرف نقاشی کشیدن کند و اصلاً دوست ندارد خواهر یا برادر بزرگ‌تر یا حتی پدر و مادرش به او کمک کنند. اگرچه ترسیم این خطوط ممکن است از دیدگاه بزرگ‌ترها ساده و ابتدایی به نظر برسد، اما نقاشی‌های کوچولو علامتی از رشد و تکامل ابعاد مختلف ذهنی کودک است.
مهارت‌های حرکتی
استفاده از انگشتان دست برای گرفتن مدادرنگی‌ها و ترسیم نقش‌ها، علامت رشد و تکامل مهارت‌های حرکتی کوچولو است. از طرف دیگر استفاده از رنگ‌ها و رسم خطوط، نشانه تطابق یافتن و هماهنگی میان چشم‌ها و دستان و استفاده از قوه تخیل در کودک است.
اگر کودک 20 ماهه‌تان تمایلی به ترسیم خطوط و نقاشی کردن ندارد، جای نگرانی نیست چرا که کوچولو هنوز برای تکامل یافتن بیشتر مهارت‌های حرکتی مانند راه رفتن، دویدن، بالارفتن از پله‌ها، هل دادن و کشیدن جعبه اسباب‌بازی‌ها و ... تلاش می‌کند.
تغییرات رفتاری
پس از گذشت بیستمین ماه از تولد کوچولو، حس کنجکاوی نوپا برای کشف محیط اطراف در مقایسه با گذشته افزایش یافته و او دوست دارد از تمام وقایعی که پیرامونش می‌گذرد سردربیاورد.
او علاقه‌مند است تا درباره اعضای بدن خود بیشتر بداند. کمتر کودکی است که به بازی با دست‌ها و پاهایش علاقه‌مند نباشد و وقتی از روز را صرف بررسی انگشتان دست و بازی با آنها نکند. والدین هنگام صرف غذا ممکن است با تغییرات رفتاری کودک مواجه شوند، نوپای 20 ماهه در این سن با مفهوم رنگ‌ها، طعم و مزه غذاها آشنا شده و ممکن است کمتر به صرف غذا تمایل نشان دهد. والدین بهتر است تنوع موادغذایی را بالا برده و درباره مواد و طعم غذاها برای کودک توضیح دهند. مجبور کردن کودک به صرف موادغذایی نتیجه‌ای جز لجبازی بیشتر کوچولو به دنبال نخواهد داشت.
اضطراب جدایی
مهارت خوب جویدن در نوپای 19 ماهه تکامل یافته و بهتر است غذاهای جویدنی مانند تکه‌های کوچک گوشت، ماهی و مرغ را امتحان کند.
نوپای 20 ماهه ممکن است از غیبت والدین حتی در مدت زمان کوتاه دچار هراس شده و احساس ناامنی کند. قبل از ترک منزل بهتر است برای او توضیح داده شود که یکی از والدین به چه منظور، خانه را ترک می‌کند و در چه ساعتی به منزل باز خواهند گشت. در آغوش گرفتن نوزاد و بوسیدن او قبل از ترک کوچولو به او احساس امنیت می‌بخشد.
تکنیکی برای کنترل خشم
ممکن است در این سن کوچولو واکنش‌های پرخاشگرانه از خود بروز دهد یا رفتارهای تهاجمی و خشونت‌آمیز از او سر بزند. معمولاً کودکان در این سن می‌خواهند توجه اطرافیان را به خود جلب کرده و تظاهر اینگونه رفتارها ناشی از اظهار وجود یا پیدا کردن پاسخ سؤالاتی مانند اگر من جیغ بزنم یا خواهرم را کتک بزنم چه اتفاقی می‌افتد و واکنش والدین چه خواهد بود.
آیا اگر مادرم را هم کتک بزنم یا به طرف او اسباب‌بازی را پرتاب کنم همین اتفاق رخ خواهد داد؟
والدین بهتر است در مقابل اینگونه رفتارها واکنش تهاجمی نداشته باشند. زمانی که یکی از والدها، شروع به تنبیه یا مؤاخذه کودک می‌کند، نوپا می‌آموزد که کتک زدن یا تنبیه کردن عمل قابل قبولی است که والدین نیز این کار را انجام می‌دهند. پدر و مادر بهتر است آرام بوده و واکنش‌هایی نشان دهند که کودک دریابد، رفتارهای پرخاشگرانه و تهاجمی به هیچ‌وجه قابل قبول نیست.
اکثر کودکان 20ماهه بــدون کمک دیگــران لباس‌های خود را درمی‌آورند، از رفتارهای پدر و مادر تقلید می‌کنند و همان شیوه‌های رفتاری را در برابر عروسک یا اسباب‌بازی‌هایشان پیاده می‌کنند مثلاً به عروسک غذا می‌دهند یا لباس‌هایش را می‌شویند. آنها مرز میان اشتباهات و رفتارهای درست را درک می‌کنند.
مهارت‌های گفتاری
مهارت‌های گفتاری در نوپای 20 ماهه به خوبی رشد کرده و کودک در این سن قادر به بیان 20 تا 50 کلمه است. کودک از کمک کردن لذت برده و به تدریج می‌آموزد تا برای خود هدف‌های کوچک تعیین کند و برای رسیدن به آنها تلاش می‌کند.
هر کودک به‌طور متوسط در روز تلاش می‌کند تا 10 کلمه جدید را آموخته و تکرار کند. لگد زدن به توپ، خانه‌سازی و نقاشی از سرگرمی‌های مورد علاقه کوچولوی 20ماهه است. او در این سن می‌داند هر وسیله چه کاربردی دارد، مثلاً آموخته است، چکش برای چه کاری مورد استفاده قرار گرفته و در چه زمانی از بشقاب استفاده می‌شود.
بازی با رنگ‌های انگشتی، آبرنگ و نقاشی روی بوم یا کاغذهای دیواری برای کودک شگفت‌انگیز است. پرواز بادکنک یا بادبادک در هوا و زمانی که کودک موفق می‌شود تا بادکنک دلخواه خود را انتخاب کند و آن را در هوا بگیرد نه تنها برای او لذت‌بخش و سرگرم‌کننده است بلکه به تکامل رشد شناختی و ذهنی او کمک می‌کند.
بازی با حروف الفبا یا تصاویر آهنربایی و رنگین به نوپا کمک می‌کند تا با دنیای واژگان بیشتر آشنا شده و مهارت‌های ذهنی و شناختی او سریع‌تر رشد کند.
بازی‌های هدفمند
بازی‌های هدفمند با هدایت کوچولو به او حس قدرت بخشیده و او می‌آموزد چگونه مدیریت کرده و کاربرد استفاده از مهارت‌هایی که آموخته است را تمرین می‌کند.
بعضی از کودکان در این سن مهارت پریدن را آموخته و در بازی‌هایشان از این مهارت استفاده می‌کنند. بعضی اختلالات رفتاری مانند بیماری‌های اوتیسم یا درخودماندگی در این سن تشخیص داده می‌شود.
میزان قد پسران در 20 ماهگی از 80 تا 85 سانتیمتر متغیر است و این میزان در دختران تا 82 سانتیمتر گزارش شده است. وزن کودکان پسر در این ماه از 11 تا 12 کیلوگرم متغیر بوده و این میزان در دختران به 10 کیلوگرم می‌رسد.