سیکلی است که در طی آن تخمدان از رهاسازی تخمک ناتوان بوده و تخمک گذاری اتفاق نمی افتد.زنی که در او تخمک گذاری اتفاق نمی افتد لزوما"یائسه نمی باشد. عدم تخمک گذاری یکی از دلایل شایع نازایی در بین زنان است.
عدم تخمک گذاری علاوه بر تغییرات زمان قاعدگی و نازایی می تواند باعث ایجاد مشکلات دیگری همچون هایپراندروژنیسم یا استئوپنی شود و از عوامل اساسی در ایجاد سندرم تخمدان پلی کیستیک(PCO) است.
در طی دوسال بعد از منارک حدود 50 درصد از سیکل های قاعدگی به عدم تخمک گذاری منجر می شود.
توان تخمک گذاری در 90% موارد با دارو درمانی مناسب قابل بازگشت می باشد.
گام اول تشخیص عدم تخمک گذاری می باشد.تشخیص عدم تخمک گذاری آسان نمی باشد. برخلاف انتظار عموم ، زنان مبتلا به عدم تخمک گذاری کمابیش دارای سیکل قاعدگی طبیعی می باشند و معمولا زمانی متوجه مشکل خود می شوند که برای اولین بار تلاش می کنند تا باردار شوند.
جدول تغییرات دمایی بدن کمک شایانی به ژنیکولوژیست ها در درمان عدم تخمک گذاری می کند.
اختلالات شیمیایی یا هورمونی :
از شایع ترین عوامل عدم تخمک گذاری می باشد و مسئول بیش از 70درصد موارد می باشد.
در حدود نیمی از زنان فولیکول کافی به منظور ایجاد تخمک تولید نمی شود که علت آن ترشحات کم هورمونی از غدد هایپوتالاموس و هایپوفیز است.
غده هایپوفیز کنترل کننده بیشتر غدد درون ریز بدن است و لذا هرگونه اختلال عملکردی در آن بر سایر غدد همچون تخمدان و غدد تولید کننده شیر نیز تاثیر می گذارد . این حالت در حدود 10 درصد موارد رخ می دهد.
غده هایپوتالاموس کنترل کننده هایپوفیز است . در 10 درصد موارد، اختلال در سیگنال هایی که از هایپوتالاموس به هایپوفیز می رود، تخمدان هارا متأثر می کند.
سایر اختلالا ت هورمونی مثل هایپو یا هایپر تیروئیدییسم به طور غیر مستقیم بر تخمدان ها اثر گذارده و تولید تخمک را متوقف می کند.سندرم تخمدان پلی کیستیک و هایپرپرولاکتینمی همچنین از عواملی است که با تغییر در بالانس هورمونی باعث ایجاد سیکل های بدون تخمک گذاری می شود.
اختلالات عملکردی :
عامل حدود 10 تا 15درصد موارد است.
توقف عمکرد تخمدان بدلیل عدم وجود تخمک در تخمدان. البته بلاک کامل تخمدان به ندرت یک عامل نازایی محسوب می شود.تخمدان بلاک شده بدون دارودرمانی خاص می تواند شروع به کار کند.
یک شوک عاطفی می تواند بطور موقت باعث اختلال در عملکرد مغز و بدنبال آن عملکرد هایپوتالاموس شود. البته شیوع ان به میزان تصور مردم نیست.
ممکن است تخمک بالغ شده اما فولیکول باز نشود و یا فولیکول باز شده اما تخمک را رها نکند.که به ان luteinised unruptured follicle syndrome (LUFS) گویند.دکتر Letouzey از بیمارستانthe Arnaud-de-Villeneuve Hospital (CHU) با معرفی چند نمونه از زوج هایی که به این مشکل دچار بوده اند و لقاح خارج رحمی را تجربه کرده بودند، به بیان رویکرد های مختلفی در این زمینه پرداخته است.
تخریب فیزیکی تخمدان و یا تخمدان پلی کیستیک می توانند بر روی عملکرد تخمدان ها تاثیر گذارند.که به آن تخمدان دیس تروف شده می گویند. بیمارانی مبتلا به تخمدان پلی کسیتیک از عدم تخمک گذاری نیز رنج می برند. تا 90 درصد موارد عدم تخمک گذاری به دلیل تخمدان پلی کیستیک می باشد . این بیماری معمولا ارثی می باشد.
کاهش وزن یا بی اشتهایی می تواند باعث اختلالات هورمونی شودکه به تخمک گذاری غیر معمول می انجامد.این مکانیسم ممکن است به دلیل حمایت از سلامتی مادر باشد. در حاملگی هایی که در آن مادر از لحاظ جسمی ضعیف است ، سلامت مادر و جنین در معرض خطر است.
از سوی دیگر افزایش وزن نیز می تواند باعث اختلال در عملکرد تخمدان شود.در تحقیقی مشخص شده است که موارد عدم تخمک گذاری در زنان با BMI > 27 mg/kg رو به افزایش است.متاسفانه اضافه وزن نه تنها بر روی تخمک گذاری اثر سوء دارد ، بلکه بر اثر بخشی داروها نیز تاثیر منفی می گذارد.
تشخیص حاملگی و سنجش میزان LH :
روش های علامتی تشخیص حاملگی ممکن است در پی بردن به وقوع تخمک گذاری یا تشخیص سیکل های بدون تخمک گذاری مورد استفاده قرار گیرند.ترسیم جداول مربوط به سیکل های قاعدگی ممکن است با دست یا با کمک fertility monitors صورت می گیرد.
از اولین علائمی که برای پی بردن به وقوع تخمک گذاری مورد استفاده قرار می گیرد تغییر دمای بدن است که مطمئن ترین راه آگاهی از وقوع تخمک گذاری می باشد.
زنان ممکن است از کیت های نشان دهنده وقوع تخمک گذاری (OPKs) استفاده کنند.این کیت ها با رد یابی افزایش در میزان LH ، وقوع تخمک گذاری احتمالی را پیش بینی می کنند.در زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک این کیت ها قادر به تشخیص افزایش در LH نبوده و نمی توانند وقوع تخمک گذاری را پیش بینی کنند. همچنین ممکن است این تست ها پاسخ های منفی یا مثبت کاذب نشان دهند.بطور کلی تست هایی که بر مبنای سطوحLH بدن می باشد، حساسیت پایینی داشته و اختصاصی نمی باشند.
درمان :
درمان های موجود که برپایه القاء تخمک گذاری بوده معمولا کارآمد هستند.موسسه اروپایی ESHRE اشاره کرده است که درمان های کمکی القا کننده تخمک گذاری باید به صورت mono-ovulation باشند ونه تحریک کننده مداوم تخمدان.
ریسک خطر در ارتباط با چندقلو زایی بسیار بیشتر از حاملگی های عادی و تک نوزادی است ، ثابت شده است که وقوع مرگ در سه قلوزایی 7 بار بیشتر و در دوقلو زایی 5بار بیشتراز زایمان های عادی است.
بسیار با اهمیت است که درمان بر اساس خصوصیات فردی هر بیمار باشد.
دارویی که بیشترین مصرف را در درمان عدم تخمک گذاری داشته است و از سال 1960 مورد استفاده بوده است کلومیفن سیترات میباشد. این دارو ابتدا در درمان الیگومنوره بکار می رفته است و سپس در درمان عدم تخمک گذاری کاربرد یافت.
کلومیفن دارای اثر آنتی استروژنیک می باشد و به نظر می رسد که تحریک کننده غده هایپوفیز باشد و ازین طریق بر روی تخمدان اثر می گذارد.
همچنین این دارو بر روی سطوح مخاطی سرویکس و رحم تاثیر گذارده و ازین رو بر روی نفوذ اسپرم و میزان بقا آن موثر است و لذا تجویز اولیه آن در طول سیکل قاعدگی صورت می گیرد.
کلومیفن تحریک کننده موثر تخمدان است و میزان موفقیت درمان با ان حدود 67 درصد می باشد با این وجود میزان موفقیت ان در القای حاملگی حدود 37 درصد می باشد.
دکتر Koustaاز Imperial College توضیح داده است که این تفاوت اثر ممکن است ناشی از اثر آنتی استروژنی کلومیفن بر روی اندوتلیوم رحم ، مخاط سرویکس و جریان خون رحمی باشد که باعث کاهش تحرک لوله فالوپ و بلوغ اووسیت ها می شود.
داروی دیگر که دارای اثرات آنتی استروژنیک می باشد تاموکسیفن نام دارد که غالبا در درمان سرطان های پستان استفاده می شود . تاموکسیفن در موارد عدم تحمل کلومیفن توسط بیمار بکار برده می شود.
Human chorionic gonadotropin (hCG) مولکولی است با ساختاری مشابه LH .
LH قبل از تخمک گذاری بوسیله هایپوفیز ترشح می شود در حالیکه HCG در طی حاملگی آزاد می شود. HCG به تنهایی در القای تخمک گذاری چندان اثرگذار نمی باشد ولی هنگامی که با کلومیفن بکار می رود اثرش بیشتر خواهد بود.
HCG باید در زمان های خاصی از سیکل قاعدگی تجویز شود یعنی در زمان تخمک گذاری و فقط در صورتی که علت نازایی عدم تخمک گذاری باشد کاربرد دارد.
Human menopausal gonadotropin (hMG) درمان موثری برای ناباروری است و شاملFSH و LH می باشد.
در دوران یائسگی، بدن میزان بالاییFSH و LHترشح می کند که بدلیل عملکرد پایین تخمدان ها زیادی هورمون ها بوسیله ادرار دفع می شود. HMG از ادرار زنان یائسه جمع آوری می شود و پس از خالص سازی جهت درمان استفاده می شود.
HMG باعث تحریک فولیکول در تخمدان می شود. این دارو ریسک تشکیل چندین اووسیت را در طی چرخه قاعدگی و در نتیجه ریسک چند قلو زایی را افزایش می دهد.
Follicle-stimulating hormone (FSH) که اکنون به جای HMG استفاده می شود. هرچند HMG ترکیبی است از FSH , LH اما FSH تنها ترکیب فعالی است که بر روی تخمک گذاری اثر دارد.تا امروز امکان تولید خالص FSH وجود نداشته است.
FSH امروزه در مواردی که پیش ازین HMG تجویز می شد بکار برده می شود.FSH نیز باید در بازه زمانی خاصی از سیکل قاعدگی تجویز شود که پیش بینی آن نیازمند شناخت کامل سیکل زنانه می باشد. FSH در زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک نیز موثر است.
The gonadotropin-releasing hormone (GnRH) pump، پمپ ریلیز کننده هورمون گنادوتروپین برای ریلیز دوزهای GnRh به صورت پالسی مورد استفاده قرار می گیرد. این هورمون در هایپوتالاموس ساخته شده و ترشح FSH , LH را از هایپوفیز تحریک می کند. برای آنکه بتوان اثر GnRH را در بدن تقلید کرد باید آنرا بصورت پالسی تجویز کنیم.
برخلاف سایر درمان ها استفاده از این پمپ معمولا منجر به چند قلو زایی نمی شود ، که می تواند بدلیل عدم حضور آن در هنگام شروع درمان باشد که در نتیجه هورمون های هیپوفیزی(FSH , LH) می توانند در کنترل معکوس ترشح گنادوتروپین ها، همانند سیکل طبیعی آن شرکت کنند.
این درمان همچنین در بیماران دچار کاهش وزن و یا بی اشتهایی و نیز در موارد معینی از هایپرپرولاکتینمی استفاده می شود.
بروموکریپتین که مکانیسم اثر آن متفاوت از موارد ذکر شده در بالاست.این دارو محرک تخمک گذاری نمی باشد بلکه تولید پرولاکتین را از طریق تاثیر بر غده هایپوفیز کاهش می دهد. بروموکریپتین فقط در مبتلایان به هایپرپرولاکتینمی تجویز می شود.
کورتیکواستروئیدها که در درمان مواردی از عدم تخمک گذاری که به علت تولید بیش ازحد هورمون های مردانه در غده آدرنال است، استفاده میشوند.کورتیکواستروئیدها معمولا برای کاهش تولید تستسترون مورد استفاده قرار می گیرند.
مت فورمین ؛ یک بیگوانید خوراکی است که در درمان دایابت تیپ 2 مورد استفاده قرار می گیرد و مشخص شده است که دارای اثرات درمانی در بیماران مبتلا به تخمدان پلی کیستیک می باشد.
دکترPalomba از University of Magna Graecia of Catanzaro در تحقیقی نشان داده است که نتایج حاصل از درمان با متفورمین بعد از 6 سیکل ، بهتر از درمان با کلومیفن سیترات برای بیماران غیر چاق مبتلا به تخمدان پلی کیستیک بوده است.
با ابن وجود برخی متخصصین در اثربخش بودن مت فورمین تردید دارند و تایید اثر بخشی آن نیازمند مطالعات بیشتر است.هرچند نتایج حاصل از درمان با متفورمین نویدبخش بوده است ، درعین حال نقش آن وسایر مولکول های مشابه کاهش دهنده سطوح انسولین، در بیماران مبتلا به PCO کاملا مشخص نیست.
اخیرا در مطالعه ای ثابت شده است که درمان با مت فورمین موثرتر از ovarian diathermia می باشد.همچنین مت فورمین می تواند بهمراه کلومیفن سیترات تجویز شود که در این مورد تاثیر گذاری آن 35 برابر بیشتر از پلاسبو بوده است.
مطالعات متعدد نشان داده است که در برخی موارد یک تغییرساده در شیوه زندگی می تواند به بیماران مبتلا به عدم تخمک گذاری کمک شایانی کند.مشاوران تغذیه ای می توانند کمک کنند تا مثلا زن جوانی که از بی اشتهایی رنج می برد، دوباره وزن خود را بدست آوردو سیکل قاعدگی اش مجدد آغاز شود و یا برعکس زن جوانی که اضافه وزن دارد و تصمیم به کنترل وزن خود دارد همچنین می تواند مشکل عدم تخمک گذاری خود را تا حد زیادی بهبود دهد.فقط کاهش 5 درصدی وزن بدن می تواند برای شروع مجدد تخمک گذاری کافی باشد.
در عین حال ، تمامی پزشکان بر این نکته تاکید دارند که کم کردن وزن برای بیماران مبتلا به تخمدان پلی کیستیک بسیار مشکل می باشد.
برای اکثر زنان، تغییرات زمان قاعدگی دلیل اصلی عدم تخمک گذاری محسوب می شود.زمان تخمک گذاری ، منظم و قابل پیش بینی براساس وقایعی است که در طول قاعدگی رخ می دهد همچون مدت و شدت خونریزی. زمان تخمک گذاری معمولا با نشانه ایی همراه است همچون درد نواحی تحتانی شکم(mittelschmerz) و یا علائم پیش از قاعدگی( که شامل علائمی همچون تغییرات خلق و خو، خستگی،حساسیت پستان ها،سردرد و نفخ می باشد).
درمقابل تخمک گذاری معمولا به صورت بی نظمی هایی در زمان قاعدگی خود را نشان می دهد و تغییرات مدت و میزان خونریزی غیرقابل پیش بینی می باشد.عدم تخمک گذاری می تواند باعث توقف (secondary amenorrhea) یا تشدید خونریزی(dysfunctional uterine bleeding) شود.
در موارد عدم تخمک گذاری، علائم پیش از قاعدگی و mittelschmerz ممکن است کاهش یابد و یا حذف شود
عدم تخمک گذاری علاوه بر تغییرات زمان قاعدگی و نازایی می تواند باعث ایجاد مشکلات دیگری همچون هایپراندروژنیسم یا استئوپنی شود و از عوامل اساسی در ایجاد سندرم تخمدان پلی کیستیک(PCO) است.
در طی دوسال بعد از منارک حدود 50 درصد از سیکل های قاعدگی به عدم تخمک گذاری منجر می شود.
توان تخمک گذاری در 90% موارد با دارو درمانی مناسب قابل بازگشت می باشد.
گام اول تشخیص عدم تخمک گذاری می باشد.تشخیص عدم تخمک گذاری آسان نمی باشد. برخلاف انتظار عموم ، زنان مبتلا به عدم تخمک گذاری کمابیش دارای سیکل قاعدگی طبیعی می باشند و معمولا زمانی متوجه مشکل خود می شوند که برای اولین بار تلاش می کنند تا باردار شوند.
جدول تغییرات دمایی بدن کمک شایانی به ژنیکولوژیست ها در درمان عدم تخمک گذاری می کند.
اختلالات شیمیایی یا هورمونی :
از شایع ترین عوامل عدم تخمک گذاری می باشد و مسئول بیش از 70درصد موارد می باشد.
در حدود نیمی از زنان فولیکول کافی به منظور ایجاد تخمک تولید نمی شود که علت آن ترشحات کم هورمونی از غدد هایپوتالاموس و هایپوفیز است.
غده هایپوفیز کنترل کننده بیشتر غدد درون ریز بدن است و لذا هرگونه اختلال عملکردی در آن بر سایر غدد همچون تخمدان و غدد تولید کننده شیر نیز تاثیر می گذارد . این حالت در حدود 10 درصد موارد رخ می دهد.
غده هایپوتالاموس کنترل کننده هایپوفیز است . در 10 درصد موارد، اختلال در سیگنال هایی که از هایپوتالاموس به هایپوفیز می رود، تخمدان هارا متأثر می کند.
سایر اختلالا ت هورمونی مثل هایپو یا هایپر تیروئیدییسم به طور غیر مستقیم بر تخمدان ها اثر گذارده و تولید تخمک را متوقف می کند.سندرم تخمدان پلی کیستیک و هایپرپرولاکتینمی همچنین از عواملی است که با تغییر در بالانس هورمونی باعث ایجاد سیکل های بدون تخمک گذاری می شود.
اختلالات عملکردی :
عامل حدود 10 تا 15درصد موارد است.
توقف عمکرد تخمدان بدلیل عدم وجود تخمک در تخمدان. البته بلاک کامل تخمدان به ندرت یک عامل نازایی محسوب می شود.تخمدان بلاک شده بدون دارودرمانی خاص می تواند شروع به کار کند.
یک شوک عاطفی می تواند بطور موقت باعث اختلال در عملکرد مغز و بدنبال آن عملکرد هایپوتالاموس شود. البته شیوع ان به میزان تصور مردم نیست.
ممکن است تخمک بالغ شده اما فولیکول باز نشود و یا فولیکول باز شده اما تخمک را رها نکند.که به ان luteinised unruptured follicle syndrome (LUFS) گویند.دکتر Letouzey از بیمارستانthe Arnaud-de-Villeneuve Hospital (CHU) با معرفی چند نمونه از زوج هایی که به این مشکل دچار بوده اند و لقاح خارج رحمی را تجربه کرده بودند، به بیان رویکرد های مختلفی در این زمینه پرداخته است.
تخریب فیزیکی تخمدان و یا تخمدان پلی کیستیک می توانند بر روی عملکرد تخمدان ها تاثیر گذارند.که به آن تخمدان دیس تروف شده می گویند. بیمارانی مبتلا به تخمدان پلی کسیتیک از عدم تخمک گذاری نیز رنج می برند. تا 90 درصد موارد عدم تخمک گذاری به دلیل تخمدان پلی کیستیک می باشد . این بیماری معمولا ارثی می باشد.
کاهش وزن یا بی اشتهایی می تواند باعث اختلالات هورمونی شودکه به تخمک گذاری غیر معمول می انجامد.این مکانیسم ممکن است به دلیل حمایت از سلامتی مادر باشد. در حاملگی هایی که در آن مادر از لحاظ جسمی ضعیف است ، سلامت مادر و جنین در معرض خطر است.
از سوی دیگر افزایش وزن نیز می تواند باعث اختلال در عملکرد تخمدان شود.در تحقیقی مشخص شده است که موارد عدم تخمک گذاری در زنان با BMI > 27 mg/kg رو به افزایش است.متاسفانه اضافه وزن نه تنها بر روی تخمک گذاری اثر سوء دارد ، بلکه بر اثر بخشی داروها نیز تاثیر منفی می گذارد.
تشخیص حاملگی و سنجش میزان LH :
روش های علامتی تشخیص حاملگی ممکن است در پی بردن به وقوع تخمک گذاری یا تشخیص سیکل های بدون تخمک گذاری مورد استفاده قرار گیرند.ترسیم جداول مربوط به سیکل های قاعدگی ممکن است با دست یا با کمک fertility monitors صورت می گیرد.
از اولین علائمی که برای پی بردن به وقوع تخمک گذاری مورد استفاده قرار می گیرد تغییر دمای بدن است که مطمئن ترین راه آگاهی از وقوع تخمک گذاری می باشد.
زنان ممکن است از کیت های نشان دهنده وقوع تخمک گذاری (OPKs) استفاده کنند.این کیت ها با رد یابی افزایش در میزان LH ، وقوع تخمک گذاری احتمالی را پیش بینی می کنند.در زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک این کیت ها قادر به تشخیص افزایش در LH نبوده و نمی توانند وقوع تخمک گذاری را پیش بینی کنند. همچنین ممکن است این تست ها پاسخ های منفی یا مثبت کاذب نشان دهند.بطور کلی تست هایی که بر مبنای سطوحLH بدن می باشد، حساسیت پایینی داشته و اختصاصی نمی باشند.
درمان :
درمان های موجود که برپایه القاء تخمک گذاری بوده معمولا کارآمد هستند.موسسه اروپایی ESHRE اشاره کرده است که درمان های کمکی القا کننده تخمک گذاری باید به صورت mono-ovulation باشند ونه تحریک کننده مداوم تخمدان.
ریسک خطر در ارتباط با چندقلو زایی بسیار بیشتر از حاملگی های عادی و تک نوزادی است ، ثابت شده است که وقوع مرگ در سه قلوزایی 7 بار بیشتر و در دوقلو زایی 5بار بیشتراز زایمان های عادی است.
بسیار با اهمیت است که درمان بر اساس خصوصیات فردی هر بیمار باشد.
دارویی که بیشترین مصرف را در درمان عدم تخمک گذاری داشته است و از سال 1960 مورد استفاده بوده است کلومیفن سیترات میباشد. این دارو ابتدا در درمان الیگومنوره بکار می رفته است و سپس در درمان عدم تخمک گذاری کاربرد یافت.
کلومیفن دارای اثر آنتی استروژنیک می باشد و به نظر می رسد که تحریک کننده غده هایپوفیز باشد و ازین طریق بر روی تخمدان اثر می گذارد.
همچنین این دارو بر روی سطوح مخاطی سرویکس و رحم تاثیر گذارده و ازین رو بر روی نفوذ اسپرم و میزان بقا آن موثر است و لذا تجویز اولیه آن در طول سیکل قاعدگی صورت می گیرد.
کلومیفن تحریک کننده موثر تخمدان است و میزان موفقیت درمان با ان حدود 67 درصد می باشد با این وجود میزان موفقیت ان در القای حاملگی حدود 37 درصد می باشد.
دکتر Koustaاز Imperial College توضیح داده است که این تفاوت اثر ممکن است ناشی از اثر آنتی استروژنی کلومیفن بر روی اندوتلیوم رحم ، مخاط سرویکس و جریان خون رحمی باشد که باعث کاهش تحرک لوله فالوپ و بلوغ اووسیت ها می شود.
داروی دیگر که دارای اثرات آنتی استروژنیک می باشد تاموکسیفن نام دارد که غالبا در درمان سرطان های پستان استفاده می شود . تاموکسیفن در موارد عدم تحمل کلومیفن توسط بیمار بکار برده می شود.
Human chorionic gonadotropin (hCG) مولکولی است با ساختاری مشابه LH .
LH قبل از تخمک گذاری بوسیله هایپوفیز ترشح می شود در حالیکه HCG در طی حاملگی آزاد می شود. HCG به تنهایی در القای تخمک گذاری چندان اثرگذار نمی باشد ولی هنگامی که با کلومیفن بکار می رود اثرش بیشتر خواهد بود.
HCG باید در زمان های خاصی از سیکل قاعدگی تجویز شود یعنی در زمان تخمک گذاری و فقط در صورتی که علت نازایی عدم تخمک گذاری باشد کاربرد دارد.
Human menopausal gonadotropin (hMG) درمان موثری برای ناباروری است و شاملFSH و LH می باشد.
در دوران یائسگی، بدن میزان بالاییFSH و LHترشح می کند که بدلیل عملکرد پایین تخمدان ها زیادی هورمون ها بوسیله ادرار دفع می شود. HMG از ادرار زنان یائسه جمع آوری می شود و پس از خالص سازی جهت درمان استفاده می شود.
HMG باعث تحریک فولیکول در تخمدان می شود. این دارو ریسک تشکیل چندین اووسیت را در طی چرخه قاعدگی و در نتیجه ریسک چند قلو زایی را افزایش می دهد.
Follicle-stimulating hormone (FSH) که اکنون به جای HMG استفاده می شود. هرچند HMG ترکیبی است از FSH , LH اما FSH تنها ترکیب فعالی است که بر روی تخمک گذاری اثر دارد.تا امروز امکان تولید خالص FSH وجود نداشته است.
FSH امروزه در مواردی که پیش ازین HMG تجویز می شد بکار برده می شود.FSH نیز باید در بازه زمانی خاصی از سیکل قاعدگی تجویز شود که پیش بینی آن نیازمند شناخت کامل سیکل زنانه می باشد. FSH در زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک نیز موثر است.
The gonadotropin-releasing hormone (GnRH) pump، پمپ ریلیز کننده هورمون گنادوتروپین برای ریلیز دوزهای GnRh به صورت پالسی مورد استفاده قرار می گیرد. این هورمون در هایپوتالاموس ساخته شده و ترشح FSH , LH را از هایپوفیز تحریک می کند. برای آنکه بتوان اثر GnRH را در بدن تقلید کرد باید آنرا بصورت پالسی تجویز کنیم.
برخلاف سایر درمان ها استفاده از این پمپ معمولا منجر به چند قلو زایی نمی شود ، که می تواند بدلیل عدم حضور آن در هنگام شروع درمان باشد که در نتیجه هورمون های هیپوفیزی(FSH , LH) می توانند در کنترل معکوس ترشح گنادوتروپین ها، همانند سیکل طبیعی آن شرکت کنند.
این درمان همچنین در بیماران دچار کاهش وزن و یا بی اشتهایی و نیز در موارد معینی از هایپرپرولاکتینمی استفاده می شود.
بروموکریپتین که مکانیسم اثر آن متفاوت از موارد ذکر شده در بالاست.این دارو محرک تخمک گذاری نمی باشد بلکه تولید پرولاکتین را از طریق تاثیر بر غده هایپوفیز کاهش می دهد. بروموکریپتین فقط در مبتلایان به هایپرپرولاکتینمی تجویز می شود.
کورتیکواستروئیدها که در درمان مواردی از عدم تخمک گذاری که به علت تولید بیش ازحد هورمون های مردانه در غده آدرنال است، استفاده میشوند.کورتیکواستروئیدها معمولا برای کاهش تولید تستسترون مورد استفاده قرار می گیرند.
مت فورمین ؛ یک بیگوانید خوراکی است که در درمان دایابت تیپ 2 مورد استفاده قرار می گیرد و مشخص شده است که دارای اثرات درمانی در بیماران مبتلا به تخمدان پلی کیستیک می باشد.
دکترPalomba از University of Magna Graecia of Catanzaro در تحقیقی نشان داده است که نتایج حاصل از درمان با متفورمین بعد از 6 سیکل ، بهتر از درمان با کلومیفن سیترات برای بیماران غیر چاق مبتلا به تخمدان پلی کیستیک بوده است.
با ابن وجود برخی متخصصین در اثربخش بودن مت فورمین تردید دارند و تایید اثر بخشی آن نیازمند مطالعات بیشتر است.هرچند نتایج حاصل از درمان با متفورمین نویدبخش بوده است ، درعین حال نقش آن وسایر مولکول های مشابه کاهش دهنده سطوح انسولین، در بیماران مبتلا به PCO کاملا مشخص نیست.
اخیرا در مطالعه ای ثابت شده است که درمان با مت فورمین موثرتر از ovarian diathermia می باشد.همچنین مت فورمین می تواند بهمراه کلومیفن سیترات تجویز شود که در این مورد تاثیر گذاری آن 35 برابر بیشتر از پلاسبو بوده است.
مطالعات متعدد نشان داده است که در برخی موارد یک تغییرساده در شیوه زندگی می تواند به بیماران مبتلا به عدم تخمک گذاری کمک شایانی کند.مشاوران تغذیه ای می توانند کمک کنند تا مثلا زن جوانی که از بی اشتهایی رنج می برد، دوباره وزن خود را بدست آوردو سیکل قاعدگی اش مجدد آغاز شود و یا برعکس زن جوانی که اضافه وزن دارد و تصمیم به کنترل وزن خود دارد همچنین می تواند مشکل عدم تخمک گذاری خود را تا حد زیادی بهبود دهد.فقط کاهش 5 درصدی وزن بدن می تواند برای شروع مجدد تخمک گذاری کافی باشد.
در عین حال ، تمامی پزشکان بر این نکته تاکید دارند که کم کردن وزن برای بیماران مبتلا به تخمدان پلی کیستیک بسیار مشکل می باشد.
برای اکثر زنان، تغییرات زمان قاعدگی دلیل اصلی عدم تخمک گذاری محسوب می شود.زمان تخمک گذاری ، منظم و قابل پیش بینی براساس وقایعی است که در طول قاعدگی رخ می دهد همچون مدت و شدت خونریزی. زمان تخمک گذاری معمولا با نشانه ایی همراه است همچون درد نواحی تحتانی شکم(mittelschmerz) و یا علائم پیش از قاعدگی( که شامل علائمی همچون تغییرات خلق و خو، خستگی،حساسیت پستان ها،سردرد و نفخ می باشد).
درمقابل تخمک گذاری معمولا به صورت بی نظمی هایی در زمان قاعدگی خود را نشان می دهد و تغییرات مدت و میزان خونریزی غیرقابل پیش بینی می باشد.عدم تخمک گذاری می تواند باعث توقف (secondary amenorrhea) یا تشدید خونریزی(dysfunctional uterine bleeding) شود.
در موارد عدم تخمک گذاری، علائم پیش از قاعدگی و mittelschmerz ممکن است کاهش یابد و یا حذف شود
برای دومین بار که مادر میشوی تازه به وسعت قلبت پی می بری💜 خدایا شکرت💜
