مثلا آیه ۱۵۵ بقره، ابزار امتحان نام بردن خداوند، که با چه چیزهایی آزمایش میشید؛
ترس و گرسنگی، زیانهای مالی و جانی و کمبود میوهها، ابزار آزمایش معرفی شده است، در حالی که وسائل آزمایش، منحصر به این امور نیست و در آیههای دیگر، ثروت و فرزند، مایه آزمایش معرفی شدهاند، چنان که میفرماید: «و اعلموا انما اموالکم و اولادکم فتنة»: بدانید: مالها و فرزندان شما مایه امتحان میباشند و باز میفرماید: لتبلون فی اموالکم و انفسکم؛ درباره ی اموال و جانهایتان امتحان میشوید.
قرآن دائره ابزار امتحان را بیش از پیش گسترش میدهد و یادآور میگردد که ما شماها را، با خوبیها و بدیها، با نعمتها و بلاها و به طور خلاصه با هر چیزی که نام آن شر وخیر است، آزمایش میکنیم چنان که میفرماید: و نبلوکم بالشر و الخیر فتنة
: ما شماها را با شر و خیر میآزمائیم، زیرا همان طور که بلاها و مصیبتها مایه آزمایش است، همین نعمتهای الهی مانند جوانی و تندرستی، تمکن و ثروت، زیبایی و دل آرائی، مایه امتحان و وسیلهی آزمایش افراد میباشد.
خلاصه کلام اینکه آدمیزاد با هر چیزی هر لحظه در حال امتحان هست، با هر نعمتی که داره یا هر بلا و سختی که داره .