کیست تخمدان زمانی اتفاق میافتد که مایع در یک غشای نازک در داخل تخمدان جمع میشود. اندازه آن میتواند از کوچکی یک نخود تا بزرگتر از پرتقال متغیر باشد. کیست یک ساختار کیسه مانند بسته است. غشایی آن را از بافت اطراف جدا میکند. این یک پاکت مایع اس و شبیه به یک تاول است. قسمت بیرونی یا کپسولی کیست دیواره کیست نامیده میشود. اغلب کیستهای تخمدان کوچک و بیضرر هستند و علائمی ایجاد نمیکنند و خود به خود از بین میروند. با این حال گاهی اوقات آنها میتوانند منبع قابل اعتماد ترکیده یا بپیچند و باعث درد، خونریزی یا هر دو شوند. اگر این اتفاق بیفتد پزشکان آن را یک اورژانس پزشکی میدانند. در برخی موارد ممکن است جراحی لازم باشد. کیستها اغلب در طول سالهای باروری ایجاد میشوند اما میتوانند در هر سنی ظاهر شوند. به ندرت کیست ممکن است نشانه سرطان باشد. برخی از کیستها نیز میتوانند در طول زمان به ویژه پس از یائسگی سرطانی شوند.
کیست تخمدان چه علائمی دارد؟
اکثر کیستها بدون علامت هستند و پزشکان تنها در صورت انجام معاینات به دلایل دیگر آنها را پیدا میکنند. در صورت بروز علائم میتوانند مانند سایر بیماریها مانند عفونت دستگاه ادراری، حاملگی خارج از رحم، مشکلات کلیوی یا سرطان روده باشند. علائم کیست تخمدان ممکن است شامل:
تغییرات در قاعدگی
خونریزی غیر معمول واژینال
درد لگن
یک درد مبهم در ناحیه کمر و ران
درد درست قبل از شروع یا پایان قاعدگی
درد در ناحیه لگن یا شکم هنگام رابطه جنسی
درد هنگام دفع مدفوع
فشار روی روده یا حرکات مکرر روده
مشکلات تخلیه کامل مثانه یا تکرر ادرار
افزایش وزن غیر منتظره
حساسیت سینه
احساس سیری بعد از خوردن کمتر از حد معمول
نفخ یا تورم شکم
کیست تخمدان چه عوارضی برای فرد دارد؟
کیست تخمدان اغلب مشکلی ایجاد نمیکند اما گاهی اوقات میتواند منجر به عوارض شود. کیست تخمدان پاره شده کیست ترکیده است. علائم شامل درد شدید در قسمت پایین شکم و احتمالاً خونریزی است. برخی از کیستها سرطانی هستند یا بعداً به سرطان تخمدان تبدیل میشوند. اگر موارد زیر را داشتید به پزشک مراجعه کنید:
- درد همراه با تب
- تهوع و استفراغ
- غش، ضعف یا سرگیجه
- درد ناگهانی، شدید و شکمی
- تنفس سریع و پی در پی
- خونریزی غیرمنتظره و شدید
کیست تخمدان چند نوع است؟
کیستهای عملکردی تخمدان شایعترین نوع هستند. آنها با چرخه قاعدگی رخ میدهند و خوش خیم هستند. کیستهای پاتولوژیک در تخمدانها رشد میکنند و به چرخه قاعدگی مربوط نمیشوند. آنها ممکن است بیضرر یا سرطانی (بدخیم) باشند. کیستهای تخمدان عبارتند از:
کیستهای فولیکولی:
این کیستها زمانی ایجاد میشوند که فولیکول برای آزاد کردن تخمک در طول قاعدگی باز نمیشود. آنها شایعترین نوع کیست هستند، اغلب هیچ علامتی ندارند و معمولاً در عرض 1 تا 3 ماه ناپدید میشوند.
آندومتریوم:
این ناشی از آندومتریوز است و زمانی که بافت مشابه آندومتر در خارج از رحم رشد میکند. میتواند باعث درد در دوران قاعدگی و رابطه جنسی شود.
کیستهای درموئید:
این کیستها معمولاً از سلولهایی که از بدو تولد وجود دارند ایجاد میشوند. آنها میتوانند در هر جایی از جمله تخمدانها ایجاد شوند.
سیستادنوما:
کیستهایی هستند که با مایع آبکی پر میشوند.
سندرم تخمدان پلی کیستیک:
این شامل رشد بسیاری از سلولهای کوچک است. این میتواند منجر به درد و مشکلات باروری شود و با سایر شرایط سلامتی ارتباط دارد.
سرطان تخمدان:
این شامل کیستهای سرطانی است. این کیستها نادر هستند اما پزشک معمولاً هر نوع کیست را در صورت سرطانی بودن پیگیری میکند.
چه زمانی نیاز است تا کیست تخمدان را جراحی کنیم؟
باعث درد میشود
به نظر میرسد در حال رشد است
در اسکن غیرعادی به نظر میرسد
برای چندین سیکل قاعدگی طول میکشد
در جراحی سوراخ کلید (لاپاراسکوپی) جراح از ابزارهایی برای برداشتن کیست از طریق یک برش کوچک استفاده میکند. در بیشتر موارد فرد میتواند همان روز به خانه برود. این نوع جراحی معمولاً بر باروری تأثیر نمیگذارد و زمان بهبودی سریع است. اگر کیست بزرگ باشد لاپاراتومی میتواند مناسبتر باشد. جراح برش طولانیتری در بالای خط موی شرمگاهی ایجاد میکند. پس از برداشتن کیست آن را برای آزمایش به آزمایشگاه میفرستند. ممکن است یک فرد نیاز داشته باشد زمانی را در بیمارستان بگذراند.
چگونه از ایجاد کیست تخمدان جلوگیری کنیم؟
در بیشتر موارد هیچ راهی برای جلوگیری از رشد کیست تخمدان وجود ندارد. معاینات منظم لگن امکان نظارت و درمان اولیه را در صورت لزوم فراهم میکند. این ممکن است به جلوگیری از عوارض کمک کند.
کیست تخمدان چگونه تشخیص داده میشود؟
اکثر کیستهای تخمدان هیچ علامت یا علامتی ندارند بنابراین اغلب تشخیص داده نمیشوند. گاهی اوقات غربالگری برای یک بیماری لگنی نامرتبط ممکن است نشان دهد که کیست وجود دارد. اگر فردی با علائم به پزشک مراجعه کند پزشک موارد زیر را انجام میدهد:
- در مورد علائم بپرسید
- در مورد سابقه پزشکی فرد بپرسید
منبع: