نی‌نی سایت: ندا شیخی، کارشناس‌ارشد روانشناسی/ در مطلب قبلی به انتخاب شیوه‌های تشویق و تنبیه در کودکان با سنین مختلف، اشاره کردیم و 5مورد از نکات اساسی درباره آموزش انضباط به کودک را بیان کردیم. حالا می‌توانید بقیه موارد را بخوانید:
6. طرح ریزی زمان برای دوست داشتن
همه بچه‌ها می‌خواهند و نیاز دارند که مورد توجه قرار گیرند. نه صرفا به خاطر رفتارهای مثبت یا منفی؛ بلکه به عنوان عملی متقابل برای توسعه ارتباط عاطفی فرزند و والدین. مانند بازی کردن، بغل کردن، از وجود هم لذت بردن. برای وقت گذراندن با فرزندان‌تان برنامه‌ریزی کنید و وقتی نوبت هریک از بچه‌ها می‌شود که با شما باشد، تمام توجه خود را به او معطوف کنید.
مادر علی 2 ساله، هنگام خواب او را تکان می‌دهد و برایش لالایی می‌خواند. این امر زمانی مشترک و واقعی را برای آنان به وجود آورده است. علی با مادرش می‌خواند و هر ترانه‌ای را دوست داشته باشد از مادرش می‌خواهد. این مورد به علی و مادرش کمک می‌کند که هر روز به مدت 15 تا 20 دقیقه با هم ارتباط نزدیک داشته باشند.
کیمیای 5ساله و پدرش هر روز بعد از اینکه پدر از کار باز می‌گردد، یک ساعت در پارک کنار خانه با هم بازی می‌کنند. همین‌طور کیمیا می‌داند که صبح روزهای جمعه او و پدر می‌توانند با هم ماشین را تمیز کنند و از کنار هم بودن لذت ببرند.
7. اجازه عمل دادن
پدر می‌تواند فرزندش را که چهار دست‌وپا روی چمن در حال جست‌وجوست، زیر نظر بگیرد بی‌آنکه تمام مدت بغل دست او باشد.
مادر می‌تواند به فرزند 5/2 ساله‌اش اجازه دهد که هنگام راه رفتن در پارک، به یک سگ آرام که دارای قلاده است، نزدیک شود.
بچه‌ای 5ساله احتیاج دارد دوچرخه‌سواری را یاد بگیرد. حتی اگر در حین یادگیری چندین بار هم زمین بخورد.
هنگامی می‌توانیم خودباوری را در فرزندمان شکل دهیم که ایمان و اعتمادمان را به او نشان داده و مطمئن باشیم که فرزندمان می‌تواند متناسب با سن و رشدش از عهده چالش‌ها برآید.
مواظبت بیش از حد باعث ایجاد فرزندانی فاقد اعتمادبه‌نفس می‌شود. اگر خواهان اطاعت مداوم بی‌چون‌وچرا از جانب فرزندمان باشیم، باعث پرورش کودکی خشمناک و یاغی خواهیم شد. و اگر زیاده از حد به فرزندمان اجازه بدهیم، به او می‌آموزیم که حق دارد بدون توجه به حقوق دیگران، هر چه می‌خواهد به دست آورد. باید هنگام اجازه دادن از خود سؤال کنیم: «آیا موافقت با این رفتار فرزندم به او کمک می‌کند که همکاری با دیگران را یاد بگیرد؟» اگر پاسخ منفی است، می‌توانیم برای رفتار او محدودیت‌هایی قائل شویم.
8. ثبات خود را افزایش دهید
بچه‌ها احتیاج به انضباطی دارند که با ثبات باشد. وقتی والدین بدون توجه به اینکه در کجا و در چه موقعیتی هستند، هر رفتاری را به همان صورتی که باید انجام می‌دهند، بچه‌ها خواهند دانست اگر بدرفتاری کنند، چه انتظاری باید داشته باشند. ممکن است والدین در کنار آمدن با سوءرفتار کودک در حضور دیگران (مثلا هنگامی که کودک در یک فروشگاه برای خرید یک اسباب‌بازی لجبازی می‌کند) یا سروکار داشتن با دوستان و خانواده‌های پرجمعیت (مثلا رفتار کودک در مهمانی‌ها و جمع‌های فامیلی یا دوستانه) یا سروکار داشتن با بچه‌های دیگر (مثل زمانی که کودک رفتار نامطلوبی را هنگام بازی در جمع همسالانش انجام می‌دهد) دچار مشکل شوند. باید توجه داشت که کودک قادر است به این اصل احترام بگذارد که قوانین از پیش تعیین شده، لازم‌الاجرا هستند و در موقعیت‌های مختلف نمی‌توانند با قدرت‌طلبی یا بازی راه انداختن از این قوانین شانه خالی کنند و این مهم تنها زمانی قابل دستیابی است که والدین ثبات لازم را در اجرای قوانین در هر موقعیت از خود نشان دهند.
9. توجه به رفتار مثبت
صرف وقت زیاد برای تمرکز بر رفتار منفی کودک، آسان است؛ اما کودک یاد خواهد گرفت که رفتار منفی راه خوبی برای جلب توجه به منظور ایجاد احساس تعلق است. حال آنکه با تمرکز بر تعاملات و رفتارهای مثبت علاوه بر متعادل ساختن رفتار کودک و ممانعت از سوءرفتار، به اعتمادبه‌نفس او نیز کمک کرده‌ایم. چنانچه بلافاصله پس از تصحیح رفتارهای بد، در مورد رفتارهای مثبت نکاتی را مطرح کنید، سودمند خواهد بود. این امر به کودک کمک می‌کند یاد بگیرد که شما رفتار او را پس زده‌اید، نه خود او را.
10. با استفاده از قرنطینه تربیتی، بچه را از جمع کنار بگذارید
کنار گذاشتن بچه با استفاده از قرنطینه تربیتی به کودک نوپا یا پیش دبستانی کمک می‌کند که مجددا کنترل خود را به دست آورد. وقتی روش‌های ارتباطی مطرح شده مؤثر واقع نمی‌شوند، روش قرنطینه تربیتی را به عنوان آخرین راه چاره به کار برید. این روش فقط برای رفتارهای بسیار گسیخته مناسب است و به دو هدف انجام می‌شود: 1- به بچه یاد می‌دهد که اگر می‌خواهد با دیگران باشد، مجبور است رفتارش را کنترل کند. 2- به شما فرصت می‌دهد بر رفتار و عواطف خود کنترل داشته باشید.
نکاتی برای قرنطینه تربیتی وجود دارد:
1. مکانی برای قرنطینه تربیتی انتخاب کنید. اتاق خواب کودک می‌تواند گزینه مناسبی باشد. ولی در هنگام قرنطینه در اتاق را قفل نکنید. اگر کودک قبل از زمان معین از اتاق بیرون آمد، قاطعانه اما بدون خشونت او را به اتاق برگردانید.
2. قوانین را تشریح کنید. بهترین حالت زمانی است که این قوانین قبل از آنکه مشکلی به وجود آید مطرح شود. برایش توضیح دهید که وقتی رفتار بچه‌ای مناسب حضور با دیگران نیست، به آن معناست که او می‌خواهد قرنطینه تربیتی شود. به او بگویید که ساعت را کوک خواهید کرد. وقتی او صدای زنگ ساعت را شنید، اگر آماده است با دیگران کنار بیاید، می‌تواند از اتاقش خارج شود.
3. مدت زمانی مناسب را مطرح نمایید. برای اولین بار 2 تا 3 دقیقه کافی است. ولی اگر پس از اتمام زمان، کودک به رفتارش ادامه داد، هر بار یک دقیقه به زمان بیفزایید. حداکثر 5 دقیقه زمان در نظر بگیرید. زیرا این زمان برای بچه‌های کوچک زمانی طولانی است.
4. اجازه دهید بچه بازی کند. اگر زمان قرنطینه پایان یافت و دیدید که کودک در اتاقش به بازی مشغول شده، اشکالی ندارد. این امر نشان می‌دهد که تا حدی کنترلش را به دست آورده است.
5. وقتی زمان قرنطینه تربیتی تمام شد، یعنی تمام شده است. در مورد آن بحث نکنید. این امر فقط توجه را به سوی رفتاری که شما می‌خواهید متوقفش کنید، جذب می‌کند.
